Molen Geesina, Groenekan

Groenekan, Utrecht
b

korte karakteristiek

naam
Geesina
modeltype
Ronde molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
herbouwd
2011 / 2017
bedrijfsvaardigheid
Tijdelijk niet draaivaardig (zie 'Geschiedenis')
bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
adres
Ruigenhoeksedijk 32
3737 MN Groenekan
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Geesina via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
01148
oude dbnr.
B1332
Meest recente aanpassing
| Conversie
media-bestand
Molen 01148 Geesina (Groenekan)
Frank Hendriks (14-11-2014).

locatie

plaats
Groenekan
plaatsaanduiding
gemeente
De Bilt, Utrecht
kadastrale aanduiding
Gemeente Maartensdijk, sectie N, nr. 1134
geo positie
X: 138133, Y: 459830
N: 52.12643, O: 5.14089
biotoopwaarde
3 (matig)
landschappelijke waarde
Groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Ruigenhoeksedijk 32
3737 MN Groenekan
telefoon
030-261 9928
e-mail

website
www.geesina.nl
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden
zaterdag 11.00 - 17.00 uur en op afspraak
toegangsprijzen
winkelinformatie
Diverse meelproducten
meelverkoop
ja
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
Bij slechte weersomstandigheden kan de molen eerder gesloten zijn.

constructie

modeltype
Ronde molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen
kap
Gedekt met riet
inrichting

Eén koppel 16der kunststenen (met pennetjeswerk): regulateur; sleepluiwerk; elektrisch luiwerk; jakobsladder

versieringen

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, met de jaartallen '1853' en '1968' en daaronder 'Geesina'.

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Engels; 30 ijzeren rollen. Kruilier.
vlucht
23,10 m.
vang
Hoepelvang (metaal). Vangbalk met haak; vangstok. Kneppel; pal.
overbrenging

Bovenwiel 69 kammen
Bovenschijfloop 32 staven, steek 11,5 cm.
Spoorwiel 71 kammen
Steenschijfloop 24 staven, steek 10,0 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 6,38

hoogte
van de stelling: 3,65 m.
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Beek, van ✉︎ 3 buiten 1968 1968/2011 buiten aanw. 23,10
Beek, van ✉︎ 4 binnen 1968 1968/2011 binnen aanw. 23,00
Pot ✉︎ 2338 binnen 1915 1915? binnen 1968? 22,50
wiekverbeteringen

In 1941 werd op beide roeden het systeem Van Bussel aangebracht.
In 1968 heeft men dit vervangen door het systeem Fauël (fokwieken) met automatische remkleppen. Dit (of wat er toen van over was) werd in 1998 verwijderd.
In 2012 werd, bij de grote restauratie, weer gekozen voor Oud-Hollands.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Waal & Co, de ✉︎ g.n. 1853 1853?/2011 aanw. 04,20
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Tijdelijk niet draaivaardig (zie 'Geschiedenis')
bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
molenmaker
Fa. Verbij, Hoogmade (2011/12)
omwentelingen
eigendomshistorie

De Stichting De Utrechtse Molens is eigenaar sinds 1998. Daarvoor was dat de fam. Schuurman.

geschiedenis

Over het bouwjaar van deze molen bestaat onduidelijkheid: 1835, 1843 en 1853 worden genoemd. Het meest aannemelijk is, dat de molen in 1843 is gebouwd en in 1853 een gietijzeren as kreeg. Sinds 1968 staat '1853' op de baard, maar dat jaartal is waarschijnlijk niet juist.
De molen werd gebouwd voor de familie Van Elven. In 1911 werd A.L. Schuurman eigenaar en in diens familie is de molen daarna zeer lang gebleven.

Met de molen is tot medio 1934 met windkracht gemalen. Het eigenlijke maalbedrijf was intussen verplaatst naar De Bilt. In 1941 volgde, mede vanwege de oorlogstoestand, een flinke restauratie, waarbij onder meer het systeem Van Bussel op beide roeden werd aangebracht en de molen weer volop in bedrijf kwam. Bij deze gelegenheid kreeg de molen de naam van mulders echtgenote Geesina.

De hernieuwde activiteit duurde tot na de bezettingstijd; daarna volgden stilstand en verval tot 1968; in dat jaar werd de molen hersteld door molenmaker Van Beek uit Rijnsaterwoude: zo kwamen er nieuwe roeden, die van fokken met automatische remkleppen werden voorzien. Het gaandewerk, dat kennelijk inmiddels is matige staat verkeerde, werd deels vervangen door wielen uit de in 1967 door Van Beek onttakelde molen te Oudemolen, gem. Fijnaart (N.B. In ieder geval spoorwiel en steenschijf, maar mogelijk ook het bovenwiel).
Nadien werd wederom af en toe weer met windkracht gemalen, maar toen herhaalde de geschiedenis zich: stilstand en verval.

Op 11 juni 1998 werd de molen eigendom van de Stichting De Utrechtse Molens. Een grondige restauratie werd snel daarna ingezet: de roeden werden gestreken en kap en stelling verwijderd.
Het herstel werd echter in 2000 gestaakt, vanwege de destijds slechte financiële situatie van de SDUM. Op dat moment was het metselwerk al gedeeltelijk in orde gemaakt.

Ook toen de situatie voor de SDUM verbeterd was en men, onder de vleugels van de Stichting Het Utrechts Landschap verder kon gaan, veranderde er voor de 'Geesina' niets: de molen bleef als onttakelde romp staan.

In 2010 kwam de onthutsende mededeling dat de eigenaar definitief af wilde zien van restauratie en de herstelde romp alleen wilde conserveren en de overige onderdelen tentoonstellen. Dit vanwege de hoge kosten en de te beperkte mogelijkheden om de molen na restauratie open te stellen voor publiek. Dit laatste mede doordat de molen deels door privéterrein en -woningen ingesloten was.

Zover kwam het niet: in april 2011 werd medegedeeld dat de restauratie was hervat en de kap nog datzelfde jaar op de romp zou worden teruggeplaatst. Men was inmiddels tot de conclusie gekomen dat restauratie toch een optie was. De kosten waren opnieuw doorberekend en toen kwam men tot een aanzienlijk lager bedrag (zij het, dat bepaalde zaken dan niet konden worden gedaan).
Zo werd deze molen, na ruim 12 jaar onttakeld te hebben gestaan, toch nog onverwacht gerestaureerd. Op 22 december 2011 werden de grotendeels vernieuwde kap geplaatst en ook beide (gerepareerde) roeden weer gestoken.
12 mei 2012, Nationale Molendag, werd de molen officieel in gebruik gesteld en sindsdien was de molen ook weer geregeld in bedrijf.

Ongeveer vijf jaar later was toch weer zeer noodzakelijk herstel nodig: dit omdat de stenen romp op sommige plaatsen erg slecht bleek. Men nam het rigoureuze besluit, de romp grotendeels opnieuw op te metselen.
Als gevolg heeft men de molen wederom ontdaan van roeden en staart, maar nu bleef de kap op zijn plaats. Daarna is, met zoveel mogelijk behoud van de bestaande balkenconstructie, het metselwerk, vooral dat aan de westzijde, grotendeels vernieuwd.
Op 22 november 2017 heeft men de staart opnieuw afgehangen en de roeden, voor de derde maal sinds 1968, gestoken. Omdat het metselwerk eerst moest drogen (men heeft bij herstel kalk gebruikt) heeft men nog enige tijd gewacht, voordat de molen weer geregeld kon gaan draaien. Dat gebeurde in april 2018.

Helaas zijn de druiven hier, na een paar perioden van inactiviteit, toch nog zuur: eind 2021 heeft men deze molen, net als vele andere van de SDUM, preventief stilgezet: onderzoek naar de kwaliteit van de roeden had problemen aangetoond. Een oplossing voor deze molen is nog niet op korte termijn voorzien.


aanvullingen

toelichting naam

Deze molen heeft vroeger de naam 'De Groene Kan' gehad. In 1941 volgde de omdoop tot 'Geesina', naar de echtgenote van de toenmalige molenaar Schuurman.

literatuur

D. Kenbeek, 'De Geesina weer compleet', in: Molenwereld 156 (2012) 58 - 61

foto's

foto's