De Paiser Meul

geschiedenis

De geschiedenis van deze molen begint iets later dan tot 2007 werd aangenomen: niet in 1893, maar pas in 1898 werd deze molen gebouwd. In april van dat jaar vroegen de heren Kornelis de Jonge, bakker, Jan Staal, Henderikus Douwes, Jan Luinge Zan., landbouwers en Roelof Staal, bakker aan de gemeenteraad van Peize toestemming om een molen te mogen oprichten. De vergunning werd reeds op 11 mei verleend. Christiaan Bremer bouwde vervolgens de molen.
Deze molen was niet nieuw, maar afkomstig uit Enumatil en had daar gediend als pel- en oliemolen.

In 1936 volgde een restauratie door Th. Bremer; hierbij werden Dekkerwieken aangebracht. De molen werd dat jaar eigendom van de Coöp. zuivelfabriek en graanmaalderij De Goede Verwachting.
In 1955 volgde stilstand en raakte de molen in verval. In 1961 kreeg de molen een nieuwe stelling maar daar bleef het bij: de molen kwam niet opnieuw in bedrijf. De kleppen van de zelfzwichting werden verwijderd en zo stond de molen een tijdland doelloos.

In 1967 kocht de toenmalige gemeente Peize de molen aan. Inmiddels was de toestand behoorlijk slecht geworden.

In 1971/1972 restaureerde molenmaker Alserda, opvolger van de bekende molenmaker Dijk uit Leek, uit Doezum de molen; bij die gelegenheid werd de typische Groninger houten bekleding op de romp vervangen door een rietdek. Daarmee verdween ook de kroonlijst langs het boventafelement.
De Oud-Hollandse ophekking (met zeilen) die de molen toen kreeg heeft men later weer vervangen door zelfzwichting (niet meer met het systeem Dekker, maar met Oud-Hollandse voorzomen.
Na die restauratie is er weer volop gemalen voor bakkers en particulieren.

50 jaar na de grote restauratie was deze nog steeds geregeld malende molen aan herstel toe: de kleppen van de zelfzwichting waren slecht en werden daarom verwijderd. NIeuwe kleppen waren evenwel nog niet aan de orde, omdat ook beide 50 jaar oude Brunia-roeden dienden te worden vervangen. Pas als dat laatste gebeurd is, heeft het zin om weer zelfzwichting aan te brengen. Dus heeft 'Peize' nu tijdelijk Oud-Hollandse ophekking met zeilen!