- naam
- De Gooijer
- modeltype
- Kantige molen, grondzeiler
- functie
- poldermolen
- bouwjaar
- herbouwd
- 1775 / 1836
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
- Bemalen van de Driessenpolder, thans op vrijwillig basis
- adres
-
Steenwijkerweg 76
8471 LC Wolvega - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate Nr
- 03856
- inventarisnr
- FR124
De Gooijer
Wolvega, Fryslân
bestaande molen

locatie
- plaats
- Wolvega
- plaats aanduiding
- gemeente
- Weststellingwerf, Fryslân
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Wolvega, sectie N, nr. 70
- geo positie
-
X: 197.589, Y: 541.187N: 52.85619, O: 6.01951
- biotoop waarde
- Belangrijk maar wordt beperkt door beplantingen.
- biotoop toelichting
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Steenwijkerweg 76
8471 LC Wolvega - molenaar
- Andrien Muijsers / Kees Vanger / Linda de Vries / Sake Bergsma
- telefoon
-
andrien_53@hotmail.com
- website
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- nee
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- ja
- openingstijden
- op afspraak
- toegangsprijzen
- winkelinformatie
- meelverkoop
- nee
- museum informatie
- gericht op scholen
- ja
- informatie voor scholen
- afspraak per email of telefoon
- AKG lid
- nee
- bijzonderheden
- Vereniging It Fryske Gea -contactpersoon Ane Zijlstra
levensloop
- toestand
- werkend
- bouwjaar
-
Hier gebouwd na twee keer elders te hebben gefunctioneerd.
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
- Bemalen van de Driessenpolder, thans op vrijwillig basis
- afkomstig van
- omwentelingen
constructie
- modeltype
- Kantige molen, grondzeiler
- krachtbron
- wind
- kenmerken
- functie
- romp
- Houten achtkant, gedekt met riet, op stenen voet
- kap
- Gedekt met riet
- inrichting
Houten vijzel
- versieringen
Eenvoudige baard, wit geverfd, rood afgebiesd, met de opschriften 'Anno 1775' en daaronder 'De Gooijer'
In het rietdek is op één van de velden het jaartal '1990' aangebracht.
kenmerken windmolens
- plaats bediening
- grondzeiler
- bediening kruiwerk
- buitenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- kruiwerk
- Neutenkruiwerk met 19(!) neuten; kruihaspel
- vlucht
- 18,59 m.
- vang
- Vlaamse vang; vangstok
- overbrenging
Bovenwiel 48 kammen
Bovenbonkelaar 27 kammen, steek 12,5 cm.
Onderwiel 43 kammen
Vijzelwiel 40 kammen, steek 10,0 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 1,91- hoogte
- wiekvorm
- Oud-Hollands
- wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Buurma 236 buiten 1990 1990 buiten aanw. 18,59 Buurma 237 binnen 1990 1990 binnen aanw. 18,59 Pot binnen .... binnen 18,60 - wiekverbeteringen
Deze molen heeft nooit een wiekverbetering gekregen.
- bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte Gieterij Hardinxveld 17 1987 1990 aanw. Muinck Keizer, J.M. de 107 1903 1957 1990
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 38882
eigendom
- eigenaar
- Stichting It Fryske Gea
- eigendomsvorm
- Stichting
geschiedenis
Deze molen werd in eerste instantie in 1775, als hulp bij het bemalen van de toen in volle vervening zijnde Nijkspolder aan De Linde achter Blesdijke, gebouwd. Toen hij zijn taak daar had volbracht werd hij in 1836 afgebroken, om in Noordwolde als korenmolen te worden opgebouwd. Daar stond hij bekend als 'de molen van Menger'.
In 1917 werd hij wederom verplaatst, terug naar de Linde en opnieuw als poldermolen, nu ter vervanging van een nog vrij nieuwe spinnekop die op 11 juli 1917 na blikseminslag was afgebrand. Luttele weken daarvoor, 13 juni 1917, was in 'De Molenaar' het korenmolentje te Noordwolde voor de sloop te koop aangeboden. Op zijn derde locatie kreeg hij een bemalingstaak voor de Dr. Jan C. Driessenpolder.
Toch moet de molen al betrekkelijk vroeg buiten bedrijf gekomen zijn. Foto's uit de vroege jaren '50 tonen de molen met slechts één roede. In 1957 volgde een flinke opknapbeurt, waarbij de molen voor het eerst een ijzeren bovenas kreeg. Gedraaid werd er daarna vermoedelijk niet.
Pas veel later is er, onder invloed van vrijwillig molenaarschap, weer gedraaid maar in de loop van de jaren '80 ging de toestand opnieuw achteruit.
In 1990/91 vond een grote restauratie plaats. Er kwam een geheel nieuwe gietijzeren as (de in 1957 gestoken as vertoonde een scheur) en ook werden twee nieuwe ijzeren roeden gestoken. De veldmuren werden afgebroken en vervolgens geheel opnieuw gemetseld, zij het in een iets andere vorm dan daarvoor.
Sinds deze laatste grote restauratie kan de molen naar keuze op de boezem of in een circuit malen. Door middel van een grote schuif kan het water rechtdoor (naar de boezem) of naar links (het circuit) worden uitgemalen. In dat laatste geval heeft de molen een maalcircuit van 2,5 km!).
In het voorjaar van 2021 constateerden de molenaars dat de molen snel verzakte: het wiekenkruis liep in een bepaalde positie aan op het dek van de vijzelbak, uiteraard een zeer ongewenste situatie. De molen moest worden stilgezet.
De inactiviteit heeft niet lang geduurd: in november 2021 stortte men rond de molen een nieuwe achtkante fundering in beton. Daarna moest enige tijd worden gewacht tot deze was uitgehard. Begin maart stond de molen weer recht, dat wil zeggen: op klossen op de veldmuren op de nieuwe fundering. Daarna moest uiteraard het metselwerk worden aangevuld.
Na de rechtzetting heeft men het gehele gaandewerk opnieuw moeten stellen en de 'utskoat' (de voorwaterloop in het Frysk) ontdaan van veel rommel. De 9 april, de zaterdag dat zoveel mogelijk molens in Nederland en elders tegelijk zouden draaien, kon 'De Gooijer' weer meedoen. 22 april volgde de officiële ingebruikname.
Technische details:
De lange spruit is tussen bovenwiel en windpeluw aangebracht, tamelijk uitzonderlijk voor een molen in het noorden van het land.
Opmerkelijk: één van de draaipunten van een kaapstander, daterend uit de korenmolenperiode in Noordwolde, is hier nog steeds, nu uiteraard volkomen onnut, aanwezig. Met zo'n kaapstander lichtte men vóór het scherpen de steenspil.
aanvullingen
- wetenswaardigheden
Op korte afstand van de molen bevindt zich nog de molenaarswoning, weliswaar een flink stuk groter dan ca. 100 jaar geleden, maar nog steeds fraai. Tegenwoordig is dit de dienstwoning van de beheerder van het natuurgebied ter plaatse.
- toelichting naam
In het Fries Molenboek staat de molen met de naam "De Wâlden", welke dateert uit 1974. Waarschijnlijk werkte deze naam verwarrend met de naam van streekkantoor "De Wâlden" van It Fryske Gea. In 1991 werd de naam vervangen door die van de laatste beroepsmolenaar hier.
foto's
- foto's
-
Molen 03856 De Gooijer (Wolvega)BB (19-9-2018)Molen 03856 De Gooijer (Wolvega)Kees Vanger (16-8-2014)Molen 03856 De Gooijer (Wolvega)Dick Bunskoeke (11-5-2013)Molen 03856 De Gooijer (Wolvega)BB (19-9-2018)Molen 03856 De Gooijer (Wolvega)BB (19-9-2018)Molen 03856 De Gooijer (Wolvega)Kees Vanger (16-8-2014).
De molen kort na een flinke schilderbeurt.Molen 03856 De Gooijer (Wolvega)Dick Bunskoeke (11-5-2013)Molen 03856 De Gooijer (Wolvega)Martin E. van Doornik (23-5-2015).
Het achtkant staat met z'n ondertafelement op halve hoogte van de veldmuren, iets wat zelden voorkomt.Molen 03856 De Gooijer (Wolvega)Willem Jans (15-3-2008).
Het achtkant heeft oorspronkelijk een blokkeelconstructie gehad. Op de foto is het afgezaagde blokkeel nog te zien.
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | tekstbijdragen over de motor in deze molen insturen (indien van toepassing)
- foto's
- foto's insturen