Molen De Veenmolen, Wilnis

Wilnis, Utrecht
b

korte karakteristiek

naam
De Veenmolen
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Tijdelijk niet draaivaardig (zie 'Geschiedenis')
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

adres
Oudhuijzerweg 109
3648 AB Wilnis
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Veenmolen via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
00997
oude dbnr.
B856
Meest recente aanpassing
| Geschiedenis
media-bestand
Molen 00997 De Veenmolen (Wilnis)
Piet Glasbergen (5-5-2022)

locatie

plaats
Wilnis
plaatsaanduiding
gemeente
De Ronde Venen, Utrecht
kadastrale aanduiding
Gemeente Wilnis, sectie A, nr. 3017
geo positie
X: 122711, Y: 467670
N: 52.19620, O: 4.91494
biotoopwaarde
2 (bedenkelijk)
landschappelijke waarde
Groot maar er zijn vrij veel beplantingen aanwezig.

contact en bezoek

bezoek/postadres
Oudhuijzerweg 109
3648 AB Wilnis
molenaar
A. Vos / J. Slemmer
telefoon
06-28685106
website
deveenmolen.nl
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Zaterdag 10.00 - 16.00 uur en op afspraak. 

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
ja
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Grenen achtkant, gedekt met riet, op hoge stenen voet.
kap
Gedekt met riet
inrichting

Eén koppel 17der kunststenen, sleepluiwerk

versieringen

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met het opschrift:
'Anno 1823'.

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Engels; 30 ijzeren rollen. Kruirad.
vlucht
23,60 / 23,70 m.
vang
Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 58 kammen
Bovenschijfloop 23 staven, steek 11,4 cm.
Spoorwiel 64 kammen
Steenschijfloop 21 staven
Overbrengingsverhouding 1 : 7,69

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
media-bestand
Roede 121, Straathof
Straathof
✉︎ 121 binnen 1997 1997 binnen aanw. 23,60
media-bestand
Roede 122, Straathof
Straathof
✉︎ 122 buiten 1997 1997 buiten aanw. 23,70
Pot ✉︎ ? binnen ? binnen 1997 22,68
Pot ✉︎ ? buiten ? buiten 1997 22,68
wiekverbeteringen

Op deze molen is nooit een wiekverbetering toegepast.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As ?, onbekend
onbekend
✉︎ ? ? aanw. 04,45
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Tijdelijk niet draaivaardig (zie 'Geschiedenis')
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

omwentelingen
geschiedenis

De oudste geschiedenis van deze molen is door raadselen omgeven: hij is hier in 1823 gebouwd maar er zijn aanwijzingen dat de molen ouder is en eerder in die regio heeft gefunctioneerd, maar dan als poldermolen. 
Hopelijk wordt hierover ooit nog meer gevonden dan alleen aanwijzingen. Hoe dan ook: de huidige uitstraling, op de opmerkelijk hoge gemetselde onderbouw, maakt deze molen onmiskenbaar.

Tot 1947 bleef deze korenmolen met windkracht in bedrijf. In dat jaar verkocht Thomas van der Does zijn molen aan de gemeente Wilnis en zette elders in het dorp het bedrijf met een motormaalderij voort. 

In 1965 volgde een provisorische herstelbeurt. De molen bleef stilstaand monument en werd ingericht als museum. Dat bleek geen goed idee: al spoedig was dit een rommeltje. Positief hierbij was dat het gaandewerk al die tijd, ongerestaureerd, intact bleef. 

Na in 1971 in eigendom te zijn gekomen van de Stichting De Utrechtse Molens, volgde in 1972/73 een grondige restauratie tot maalvaardige korenmolen.
Vanaf september 1973 was Karel Dolman, vrijwillig molenaar van het eerste uur, hier molenaar. In de beginjaren werd er veevoer gemalen voor de malerij van de opvolger van de oud-eigenaar, Ad van der Does.
Jan van Beek, woonachtig te Woerden en in die jaren zeer actief bezig met het reviseren van maalstenen, maakte het hier aanwezige koppel weer geschikt voor het malen van consumptiemeel. 
Na het overlijden van Karel Dolman was zijn zoon Maarten, tot zijn vertrek in 1988 naar de toen gerehabiliteerde Windotter te IJsselstein, hier molenaar.

Eind 2021 heeft men deze molen, net als vele andere van de SDUM, preventief stilgezet: onderzoek naar de kwaliteit van de roeden had problemen aangetoond. Een oplossing voor deze molen is nog niet op korte termijn voorzien: de molens van de SDUM met problematische roeden worden stuk voor stuk van nieuwe roeden voorzien, maar de Veenmolen staat helaas laag op de prioriteitenlijst, vervanging wordt niet eerder verwacht dan begin 2025. 

De bovenas
Op het eerste gezicht doet de 'overhoekse' ster op de walpenplaat denken aan het fabricaat Boddaert. Maar: assen, afkomstig van deze destijds te Middelburg gevestigde ijzergieterij, zijn en worden uitsluitend aangetroffen in Zeeland. Het exemplaar te Wilnis zou in dat geval behoorlijk 'verdwaald' moeten zijn (iets wat overigens mogelijk is). Maar diverse constructiedetails, zoals vorm en zwaarte van de ribben, wijzen op een ander fabrikaat. Jan de Witte, Boddaert-expert uit Zoutelande, stelde na grondig onderzoek dan ook vast dat dit geen Zeeuwse as kan zijn, een conclusie die de redactie van de Nederlandse Molendatabase overnam. 
Dit 'onbekende' fabricaat past overigens uitstekend bij deze molen, waarvan met name de oudere geschiedenis tot de dag van vandaag een interessant raadsel is!

foto's

foto's