Molen De Arend, Coevorden

Coevorden, Drenthe
b

korte karakteristiek

naam
De Arend
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
herbouwd
1978
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

adres
Krimweg 58
7741 KK Coevorden
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Arend via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
02726
oude dbnr.
B3
Meest recente aanpassing
| Foto
media-bestand
Molen 02726 De Arend (Coevorden)
Vincent Mepschen (21-07-2015)
De molen met de nieuwe, originele kleuren van vóór 1937

locatie

plaats
Coevorden
plaatsaanduiding
gemeente
Coevorden, Drenthe
kadastrale aanduiding
Gemeente Coevorden, sectie L, nr. 870
geo positie
X: 245490, Y: 519980
N: 52.65976, O: 6.72470
biotoopwaarde
3 (matig)
landschappelijke waarde
Zeer groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Krimweg 58
7741 KK Coevorden
molenaar
Vincent Mepschen en anderen
telefoon
06-26559001
website
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

 Als de molen draait en op afspraak.

toegangsprijzen
winkelinformatie

Verkoop van diverse producten alleen op molendagen

meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
ja
informatie voor scholen

De molen doet mee aan het onderwijsproject "De Molenmuis"

bijzonderheden

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met riet, op stenen onderbouw
kap
Gedekt met riet
inrichting

Twee koppel 16der blauwe stenen; twee regulateurs; buil; koekenbreker; kammenluiwerk; afschietwerk. Op de begane grond een koppel 16der kunststenen, bestemd voor motoraandrijving (de motor zelf is niet meer aanwezig).

versieringen

Eenvoudige baard, wit geverfd, rood afgebiesd, met in schrijfletters de naam 'De Arend'.

In het riet op de romp is op één veld het bouwjaar 1894 aangegeven.

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Neutenkruiwerk; kruilier
vlucht
20,50 m.
vang
Vlaamse vang; 5 vaste stukken. Vangbalk met duim; vangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 59 kammen
Bonkelaar 31 kammen
Spoorwiel 85 kammen
Steenschijflopen 28 staven
Overbrengingsverhouding 1 : 5,78

Luiwiel 28 kammen; luiaswiel 17 kammen
Tandwiel koekenbreker 28 kammen
Tandwiel op bolspil N-koppel (voor de buil) 11 kammen
Builwiel 27 kammen

hoogte
van de stelling: 6,20 m.
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Molema ✉︎ 71 buiten 2019 2019 buiten aanw. 20,46
Molema ✉︎ 72 binnen 2019 2019 binnen aanw. 20,46
Derckx ✉︎ 277 buiten 1978 1978 buiten 2019 20,50
Derckx ✉︎ 278 binnen 1978 1978 binnen 2019 20,50
wiekverbeteringen

Van 1937 tot ca. 1976 had de molen op beide roeden het systeem Van Bussel met - opmerkelijk - steekborden (maar door het intense verval was hier omstreeks 1970 vrijwel niets meer van over).
Bij de grote restauratie van 1977/78 is gekozen voor Oud-Hollands.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Enthoven & Co, L.I. ✉︎ 345 1863 aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

molenmaker
Gebr. Ritsema, Stroobos (1894) D.J. Medendorp, Zuidlaren (1978)
omwentelingen
eigendomshistorie

De stichting Het Drentse Landschap is eigenaar sinds 24 februari 2020. Daarvoor was dat de gemeente Coevorden.

geschiedenis

De geschiedenis van de huidige molen is niet helemaal duidelijk: hij moet in 1894 zijn gebouwd door de molenmakers Ritsema te Stroobos voor J.B. Soppe, later als eigenaar opgevolgd door H. Soppe.
Er zijn echter aanwijzingen dat op deze plaats in 1888 een molen is gebouwd, die in 1890 alweer moet zijn verbrand. Of deze molen dan de opvolger daarvan is en waarom er dan vier jaar geen molen heeft gestaan: dit moet nog eens worden uitgezocht.

Het is tot op de dag van vandaag onbekend waar de molen precies vandaan komt. Volgens oud-molenaar Soppe was de molen uit de buurt van Haarlem afkomstig. Bij de herbouw in Coevorden is het achtkant "door midden gezaagd" en het bovenachtkant op een nieuw stenen onderstuk geplaatst. Hoe dan ook: deze molen is hier niet nieuw gebouwd. Aan diverse balken is goed te zien dat zij eerst elders zijn gebruikt. Een deel van de legeringsbalken uit het onderachtkant zijn als vloerbalken herplaatst. Het spilkalf is gemaakt uit een oude stijl van het onderachtkant, waarop gepotdekselde planken gezeten hebben. 
De koningspil met spoorwiel is gelagerd op twee extra legeringsbalken. Dit heeft een merkwaardige zolderindeling tot gevolg: zo bevindt zich boven in het achtkant een grote loze ruimte. Mogelijk heeft de molen op zijn vorige plek een andere functie gehad.

In 1937 is de molen hersteld en bij deze gelegenheid werden de roeden gestroomlijnd, maar in 1951 kwam de windkracht buiten gebruik.

De molen raakte in verval en dat werd hier snel ernstig. Toen de gemeente Coevorden in 1976 eigenaar werd, was de toestand buitengewoon slecht: het riet van romp en kap grotendeels verdwenen, onderbouw en achtkant overwoekerd door klimop, de stelling vergaan en de roeden onherstelbaar. Jammer was ook dat het oude spoorwiel werd afgekeurd: dit was een omgebouwd bovenwiel, met nog altijd kammen aan de bovenzijde.

In 1977 werd een begin gemaakt met een zeer grote restauratie. Dit werk werd uitgevoerd door molenmaker Medendorp uit Zuidlaren. Het wiekenkruis werd toen weer voorzien van Oud-Hollandse ophekking. De molen draait sinds deze restauratie, die in 1979 werd opgeleverd, weer regelmatig.

Op 18 oktober 2011 werden beide roeden door de fa. Molema gestreken. Na in de werkplaats te zijn nagekeken werden zij nauwelijks een maand later alweer gestoken en voorzien van nieuwe hekkens en borden.

In de loop van 2013 is begonnen met verbetering van het maalwerk en met succes: op 13 augustus werd met het zuidelijke koppel na ruim 60 jaar weer op windkracht gemalen.
In 2014 werd bij een grote schilderbeurt de molen zoveel mogelijk weer met de kleuren van omstreeks 1937 uitgerust.

In januari 2019 besloot men, de molen stil te zetten: het middengedeelte van beide roeden bleek bij het zgn. doorschuiven behoorlijk door roestvorming aangetast.
Begin september 2019 zijn de oude roeden kaalgezet en op 17 september 2019 stak de firma Molema nieuwe roeden van eigen fabrikaat. Bij dit alles is een flink deel van het afkomende houtwerk (hekkens, borden e.d.) opnieuw gebruikt.
In het late najaar van 2021 begon de molenmaker aan de staart, waaraan veel hersteld dan wel vernieuwd diende te worden.

Het motorhok waar destijds een zuiggasmotor stond, is nog altijd aanwezig. Ooit kon die motor twee koppel stenen aandrijven, hiervan rest thans nog één.

 

aanvullingen

trivia

In 2008 waren er plannen om, ter gelegenheid van de Olympische Winterspelen 2010 in Vancouver (de Canadese stad die zoals bekend naar Coevorden is vernoemd) een replica van De Arend bij het Holland House te bouwen. Vanwege de hoge kosten heeft men hiervan uiteindelijk afgezien.

foto's

foto's