Molen Het Jonge Schaap, Zaandam

Zaandam, Noord-Holland
b

korte karakteristiek

naam
Het Jonge Schaap
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
zaagmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het zagen van hout op professionele basis

adres
Kalverringdijk 31a
1509 BT Zaandam
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Het Jonge Schaap via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
10139
oude dbnr.
B1290
Meest recente aanpassing
| Video
media-bestand
Molen 10139 Het Jonge Schaap (Zaandam)
Willem Telgen (26-08-2018)

locatie

plaats
Zaandam
plaatsaanduiding
gemeente
Zaanstad, Noord-Holland
kadastrale aanduiding
Gemeente Zaandam, sectie A, nr. 1500
geo positie
X: 116228, Y: 498866
N: 52.47615, O: 4.81654
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Zeer groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Kalverringdijk 31a
1509 BT Zaandam
molenaar
Tim Doeves en anderen
telefoon
075-6401377 / 06-40281539
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
ja
op afspraak
nee
openingstijden

€ Het hele jaar door dagelijks geopend.

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
ja
bijzonderheden

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten zeskant, gedekt met riet, op houten onderbouw met aangebouwde schuren.
kap
Gedekt met riet
inrichting

Drie zaagramen; twee sleden met krabbelwerken; twee winderijen

versieringen

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met het opschrift: ANNO 2007.

De naam "Het Jonge Schaap" staat weergegeven in de kopgevel van de zaagschuur.

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Neutenkruiwerk met 18 neuten; kruilier
vlucht
20,50 / 20,68 m.
vang
Stutvang; 4 vaste stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Trekvang; pal.
overbrenging

Bovenwiel 70 kammen
Bovenbonkelaar 32 kammen
Onderbonkelaar 49 kammen
Krukwiel 44 staven
Overbrengingsverhouding 1 : 2,44

hoogte
van de stelling: 5,50 m.
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Derckx ✉︎ 1007 binnen 2006 2007 binnen aanw. 20,50
Derckx ✉︎ 1008 buiten 2006 2007 binnen aanw. 20,68
wiekverbeteringen

De molen is bij de bouw in 2007 uitgerust met Oud-Hollandse ophekking, geheel volgens Zaanse traditie.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Enthoven & Co, L.I. ✉︎ 60 1849 2007 aanw. 04,78
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het zagen van hout op professionele basis

molenmaker
Fa. Saendijck, Zaandijk (2007)
omwentelingen
eigendomshistorie

Deze molen is sinds de bouw eigendom van Vereniging De Zaansche Molen.

geschiedenis

Deze molen is een replica van Het Jonge Schaap te Zaandam-West, indertijd de laatste Zaanse bovenkruier-houtzaagmolen.
Deze molen werd in 1942 gesloopt, niet nadat voor het behoud nog zeer lang gestreden was. Dit bleek echter in de zeer moeilijke oorlogstijd helaas niet mogelijk. Volgens overlevering verdween de gesloopte molen vervolgens vrijwel geheel 'in de kachel'.

Plannen om dit verdwenen molentype terug te brengen in de Zaanstreek, kregen pas in de 21ste eeuw gestalte. Deze reconstructie, die lang werd voorbereid, kreeg op 10 juli 2006 een voorlopig hoogtepunt, toen het zeskant werd gericht. De kap werd op de bouwlocatie gemaakt en op 26 februari 2007 geplaatst; een dag later volgden de roeden. 27 september 2007 volgde de officiële ingebruikname.
Eenmaal opgeleverd kwam de molen snel in bedrijf: vrijwel dagelijks wordt gedraaid en daarbij in de regel ook gezaagd.

Het zat de jonge molen niet in alle opzichten mee: tot drie keer toe (in 2008, 2009 en 2016) brak hier tijdens het zagen de krukas. De oorzaak werd gezocht in de moderne lagers die de krukas eerder had: die zijn minder soepel en houden de krukas daarom te strak in het zeskant dat van nieuw hout is gemaakt en daarom nog 'werkt'. In januari 2018 heeft men hier traditionele lagers aangebracht. Het is te hopen dat deze ernstige problemen hiermee verleden tijd zijn.

Nadat men, in een periode dat overal in molenland-Nederland aandacht was voor problemen met roeden, over één van de roeden van Het Jonge Schaap tot de conclusie kwam dat hierin zich lasfouten bevonden, werd direct besloten tot reparatie.
Op 4 juli 2022 werden beide roeden kaalgezet, op 8 juli gingen zij eruit om elders te worden nagekeken en al op 15 juli zaten zij er weer in(!).

Eén kanttekening moet wel worden gemaakt: deze molen is volstrekt niet op de oorspronkelijke plaats, het Westzijderveld, herbouwd. Dit was onmogelijk, omdat zich daar inmiddels een grote woonwijk bevindt. Men koos voor een open stuk land aan de Zaan, ten noorden van de Zaanse Schans, dichtbij oliemolen De Os. De molen staat dus ook niet, zoals bij Zaanse houtzagers gebruikelijk was, in de polder, maar aan boezemwater. 

Twee opvallende 'antieke' details aan deze verder geheel nieuwe molen: de bovenas is zeer oud en diende eerder twee andere molens; de kruilier was tot 1955 aanwezig op De Ooievaar.

aanvullingen

unieke eigenschap

Eén van de acht zeskante molens in Nederland en daarvan de enige echte zaagmolen.

foto's

foto's