Molen De Seismolen, Middelburg

geschiedenis

toestand

werkend

bouwjaar

1728

bedrijfsvaardigheid

Maalvaardig

bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

voorganger

Middelburg (Seismolen (voorganger))

omwentelingen

eigenaar

Gemeente Middelburg

eigendomsvorm

Gemeente

geschiedenis

Van de vier resterende stadskorenmolens in Middelburg is de Seismolen de oudste. Hij staat fraai aan de westzijde van het oude, omwalde Middelburg langs een wandelpad nabij het Joods kerkhof.
Kenmerkend zijn de zware balklagen in de molen, waarbij onder de steenzolder kruislings onder de normale balklaag nog twee zware versterkingsbalken zijn aangebracht.
De molen had oorspronkelijk vier koppel stenen en er werd vroeger ook gepeld. De maalzolder ligt 0,90 m. onder de balie.
Vanaf 1857 waren achtereenvolgens Th. Machielse Jzn. (tot 1895), K. Adriaanse (1895 - 1903), Adriaan den Hollander (1903 - 1906) en W. Luijendijk eigenaar. Die laatste verkocht de molen in 1940 aan J. van der Heide. Deze gebruikte de molen voor zijn handel in jute zakken.

Al heel lang, vermoedelijk vanaf 1927, raakte de windkracht hier in onbruik en maalde men alleen nog op de motor. In 1935, maar mogelijk al eerder, stond de molen met één roede maar daar bleef het bepaald niet bij: oorlogsschade (Middelburg werd in 1940 zwaar getroffen), de storm van 14 november 1940 en verdere verwaarlozing maakten dat De Seismolen omstreeks 1954 niet meer was dan een ruïne.
Inmiddels waren twee voorname Middelburgers, notaris Loeff en later chirurg Okker, eigenaar geweest; beiden wilden de molen wel verbouwen tot woning, maar dit lukte, vermoedelijk vanwege de slechte toestand, niet.

Nadat de gemeente de molen in 1954 had verworven, volgde ingrijpend herstel. Vooral het metselwerk werd uitvoerig gerestaureerd, de maalinrichting keerde echter niet terug. Gezien de enorme hoeveelheid werk die hier te doen was, is dat niet echt verwijtbaar. Bij dit grote herstel heeft men diverse onderdelen van de toen al deels onttakelde korenmolen van Wateringen gebruikt, zoals een (voor de Seismolen te korte) buitenroede. 

Gedraaid werd er na 1955 niet: de molen stond, zonder windborden, stil en diende als opslagplaats voor de gemeente. Zo hingen hier onder meer de slangen van de Middelburgse brandweer te drogen.
Op 6 januari 1968 ontstond brand in onderin opgeslagen goederen. Goed optreden van de brandweer voorkwam dat het vuur zich naar boven uitbreidde (en de molen dus uit zou branden). 

In 1974 werd de molen draaivaardig gemaakt en sindsdien werd ook geregeld weer gedraaid. Dit was een goed begin, maar het zou nog enige tijd duren voordat de molen werkelijk maalvaardig werd: hiermee werd begonnen in 1998.
In eerste instantie werden wiekenkruis en staart verwijderd. Twee jaar later werd de molen rechtgezet, kreeg een nieuwe balie, wiekenkruis (nu van de juiste lengte!) en een gaandewerk met maar liefst drie koppel maalstenen.

Malen met deze molen was echter problematisch, vanwege de vele bomen op het Seisbolwerk. Enige jaren later is daar het nodige aan gedaan, zodat de molen veel beter in het zicht en de wind staat.

De molen wordt door diverse Walcherse molenaars bij toerbeurt aan het draaien gebracht.

De lange spruit ligt, net als bij buurman De Hoop (en ongebruikelijk voor Zeeland), in het midden. Ongewoon is ook dat, wederom net als in De Hoop, de koningspil doorloopt tot de vloer van de steenzolder.