- naam
- Wilhelmina
- modeltype
- Kantige molen, stellingmolen
- functie
- korenmolen
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
- Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
- adres
-
Molenstreek 1
9738 AC Groningen - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate Nr
- 00434
- inventarisnr
- GR087
Wilhelmina
Noorderhoogebrug, Groningen
bestaande molen

locatie
- plaats
- Noorderhoogebrug
- plaats aanduiding
- gemeente
- Groningen, Groningen
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Groningen AA t, nr. m AC, sectie AC, nr. 1229
- geo positie
-
X: 233.866, Y: 584.672N: 53.2428, O: 6.56858
- biotoop waarde
- Zeer groot
- biotoop toelichting
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Molenstreek 1
9738 AC Groningen - molenaar
- Hendrik Jan en Mieke Berghuis
- telefoon
- 0507506299
- website
- www.korenmolen-wilhelmina.nl
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- ja
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- ja
- openingstijden
- Vrijdag 9-12 uur en zaterdag 10-17 uur.
- toegangsprijzen
- winkelinformatie
- Meelproducten en streekproducten
- meelverkoop
- ja
- museum informatie
- gericht op scholen
- ja
- informatie voor scholen
- voor rondleidingen vragen we een bijdrage van 2,00 per leerling
- AKG lid
- nee
- bijzonderheden
levensloop
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
- Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
- molenmaker
- J. Wiertsema, Hoogezand (1907) Fa. Schuitema en Doornbosch, Hoogkerk (1963)
- afkomstig van
- voorganger
constructie
- modeltype
- Kantige molen, stellingmolen
- krachtbron
- wind
- kenmerken
- functie
- romp
- Houten achtkant, gedekt met dakleer, op geheel gepleisterde en gewitte gemetselde onderbouw
- kap
- Gedekt met dakleer
- inrichting
Eén koppel 17der blauwe en twee koppel 17der kunststenen; grote en kleine klopbuil; koekenbreker; twee mengketels; pletwals; elektrisch aangedreven koppel Ø 0,90 m.; elevator; twee mengketels; zakkenklopper; elektrisch luiwerk (1934)
- versieringen
Eenvoudige baard, wit geverfd, rood afgebiesd, met tussen de koppen van voeghouten en steunder de opschriften '1907' '1982' en daaronder "Wilhelmina".
kenmerken windmolens
- plaats bediening
- stellingmolen
- bediening kruiwerk
- buitenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- kruiwerk
- Engels; kruilier met rondgaande ketting
- vlucht
- 23,08 m.
- vang
- Vlaamse vang; 5 vaste stukken. Vangbalk met duim; vangstok. Pal.
- overbrenging
Bovenwiel 60 kammen
Bovenbonkelaar 29 kammen
Spoorwiel 101 kammen
Steenschijflopen resp. 30, 26 en 28 staven
Tussenbonkelaar t.b.v. luiwerk en elevator 29 kammen
Elevatorwiel 10 kammen.
Overbrengingsverhoudingen resp. 1 : 6,96 / 8,03 / 7,46- hoogte
- van de stelling: 13,00 m.
- wiekvorm
- Zelfzwichting met Oud-Hollandse voorzomen op beide roeden
- wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Bremer/Dunning 263 binnen 1994 1994 binnen aanw. 23,08 Bremer/Dunning 264 buiten 1994 1994 buiten aanw. 23,08 Schuitema binnen 1963 1963 binnen 1994 23,80 Schuitema buiten 1963 1963 buiten 1994 23,80 Pot 2158 binnen 1910 1910? binnen 1947? 23,15 - wiekverbeteringen
Vermoedelijk vanaf de bouw in 1907 heeft de molen zelfzwichting met Oud-Hollandse voorzomen gehad. In 1934 kregen de roeden een stroomlijnneus, aan te nemen een halve verdekkering.
Bij de rehabilitatie van 1963 kregen beide nieuwe roeden zelfzwichting, nu met een Van Bussel-achtige stroomlijnneus, de binnenroede bovendien met neusremkleppen.
Na het ingrijpende herstel van 1980/82 zijn beide roeden opnieuw voorzien van zelfzwichting, nu met Oud-Hollandse voorzomen.- bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte De Prins van Oranje 1182 1878 1963 aanw.
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 18762
eigendom
- eigenaar
- Stichting Groninger Poldermolens
- eigendomsvorm
- Stichting
- eigendomshistorie
De Stichting Groninger Poldermolens is eigenaar sinds 1-01-2016, daarvoor was dit de Molenstichting Hunsingo e.o..
geschiedenis
Deze molen werd in 1907 in opdracht van G. Nienhuis door molenmaker Jan Emo's Wiertsema uit Hoogezand gebouwd. Dit nadat de voorganger in 1906 was afgebrand.
Het achtkant is afkomstig van de in 1907 afgebroken koren- en pelmolen van A.H. Bosscher te Sappemeer. Dit rust hier met verlengde achtkantstijlen, zonder ondertafelement, op gietijzeren platen op de stenen onderbouw. Daardoor is de eerste bintlaag nogal hoog. In Sappemeer was de vlucht (dus) kleiner.
De mededeling in het Groninger Molenboek (1981) dat de molen in 1935 nieuwe Potroeden kreeg, moet worden betwijfeld: in en rond dat jaar werd bij Pot geen bestelling gedaan die overeenkomt met deze molen. Bovendien zou deze ingreep een Potroede uit 1910, onmiskenbaar wel voor deze molen gemaakt, dan moeten hebben vervangen, wat ook niet zo waarschijnlijk is.
Wij zullen het vermoedelijk nooit weten: bij een storm op 17 maart 1947 brak de askop en ging het gehele wiekenkruis verloren.
De wiekloze molen werd op 1 september 1947 verkocht aan W.B.J. van Wijngaarden, molenaar te Lichtenvoorde. Herstel werd echter pas afgerond in 1963. Onder meer werd daarbij gebruik gemaakt van de bovenas van de in 1955 onttakelde molen te Halle (Gld.).
De onderhouds- en herstelkosten waren intussen een 'molensteen' om de nek van de eigenaar geworden: aanvankelijk kon hij nog enig herstel laten verrichten, maar na de beruchte storm van 12/13 november 1972 ging dat niet meer: de molen was wederom beschadigd nadat onder meer de kap was verschoven.
Aankoop door de gemeente Groningen betekende de redding voor deze molen. Op 28 november 1978 volgde overdracht aan de Molenstichting Hunsingo & Omstreken. Deze startte in het najaar van 1980 een ingrijpende restauratie; op 18 september 1982 volgde de officiële opening door burgemeester H.G. Buiter van Groningen.
Wat stormschade betreft was het hiermee voor deze molen bepaald nog niet afgelopen: op 23 december 1991 waaide de zelfzwichting van één van de enden af, zodat de molen een tijdlang met een kale roede moest draaien, totdat op 13 augustus 1992 ook het hekwerk van de resterende roede na een bui gedeeltelijk afbrak en moest worden verwijderd. Pas na enige jaren stilstand kon het gehele wiekenkruis worden hersteld.
Begin 2011 startte de fa. Dunning een flinke restauratie: o.a een nieuwe staartbalk en korte schoor, windpeluw met voorkeuvelens en de steunderbalk; verder werd het gehele achtkant voorzien van een nieuwe bedekking met dakleer. In 2016 zijn alle zelfzwichtingskleppen vervangen door nieuwe.
Een technisch detail: het bovenwiel heeft zes plooistukken. Nog opmerkelijker: de koningspil is de oude standerd van een standerdmolen en wel de voorganger van de molen van Bosscher te Sappemeer.
aanvullingen
- wetenswaardigheden
Opmerkelijk is de locatie: de molen stond te Noorderhoogebrug in de binnenbocht van het Boterdiep; door de verlegging van dat water in 1934 kwam de molen aan de andere kant te staan.
- toelichting naam
De molen is vernoemd naar de echtgenote van oud-eigenaar W.B.J. van Wijngaarden en dus geen vernoeming naar de vroegere koningin Wilhelmina. De naam werd pas in 1963 gegeven.
Vóór 1963 heette deze molen "De Leeuw". Die naam was in 1907 'meegenomen' uit Sappemeer, waar de molen tot dat jaar stond (hoewel de molen daar meestal "Bosschersmolen" werd genoemd, naar de toenmalige eigenaar).- unieke eigenschap
De hoogste nog bestaande molen van de provincie Groningen.
foto's
- foto's
-
Molen 00434 Wilhelmina (Noorderhoogebrug)Martin E. van Doornik (17-10-2014).Molen 00434 Wilhelmina (Noorderhoogebrug)Avondmalen op De Wilhelmina! W. Jans (28-10-2006).Molen 00434 Wilhelmina (Noorderhoogebrug)J.P. Seemann-Riper (Nationale Molendag 2005)Molen 00434 Wilhelmina (Noorderhoogebrug)Lukas Vandael (9-4-2022)Molen 00434 Wilhelmina (Noorderhoogebrug)Martijn Scholtens (30-6-2007).Molen 00434 Wilhelmina (Noorderhoogebrug)Jeffrey Cusiël (20-5-2017)Molen 00434 Wilhelmina (Noorderhoogebrug)Jeffrey Cusiël (20-5-2017)Molen 00434 Wilhelmina (Noorderhoogebrug)Jeffrey Cusiël (20-5-2017)Molen 00434 Wilhelmina (Noorderhoogebrug)Vincent Mepschen (9-6-2019)Molen 00434 Wilhelmina (Noorderhoogebrug)Vincent Mepschen (9-6-2019)Molen 00434 Wilhelmina (Noorderhoogebrug)Vincent Mepschen (9-6-2019)Molen 00434 Wilhelmina (Noorderhoogebrug)Vincent Mepschen (9-6-2019)Molen 00434 Wilhelmina (Noorderhoogebrug)Vincent Mepschen (9-6-2019)
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | tekstbijdragen over de motor in deze molen insturen (indien van toepassing)
- foto's
- foto's insturen