Molen No.3

Aarlanderveen, Zuid-Holland
bestaande molen

media-bestand
Molen 00050 Molen No.3 (Aarlanderveen)
Frank Hendriks (26-1-2020)

korte karakteristiek

naam
Molen No.3
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Bemalen van de Drooggemaakte Polder aan de Westzijde van Aarlanderveen (derde trap)
adres
Kortsteekterweg 24
2407 AG Alphen aan den Rijn
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate Nr
00050
inventarisnr
ZH064

locatie

plaats
Aarlanderveen
plaats aanduiding
gemeente
Alphen aan den Rijn, Zuid-Holland
kadastrale aanduiding
Gemeente Alphen aan den Rijn, sectie B, nr. 1230
geo positie
X: 108.708, Y: 458.888
N: 52.11628, O: 4.71134
biotoop waarde
Zeer groot
biotoop toelichting

contact en bezoek

bezoek/postadres
Kortsteekterweg 24
2407 AG Alphen aan den Rijn
molenaar
Joël Grootendorst
telefoon
0172 497604
website
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
nee
openingstijden
toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museum informatie
gericht op scholen
nee
AKG lid
nee
bijzonderheden

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Grenen achtkant, gedekt met riet, op gemetselde voet van 2,00 m.
kap
Gedekt met riet
inrichting

IJzeren scheprad in de molen, Ø 6,30 m.; breed 0,48 m.
Woning in de molen

versieringen

Sierlijke baard, lichtblauw geverfd met enig geel geverfd lofwerk, met tussen de koppen van voeghouten en steunder het opschrift 'herbouwd 1823' en daaronder 'JDDz' en' WVE'.
(N.B. JDDz staat voor: Joannis Damen Dzn., degene die deze molen in 1823 herbouwde).

kenmerken windmolens

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
48 houten rollen; kruirad
vlucht
27,15 / 27,35 m.
vang
Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Kneppel.
overbrenging

Bovenwiel 65 kammen
Bovenschijfloop 36 staven, steek 12,5 cm.
Onderschijfloop 24 staven
Onderwiel 93 kammen, steek 15,5 cm.
Overbrengingsverhouding 2,15 : 1

hoogte
wiekvorm
Systeem Fauël met steekborden op beide roeden
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Straathof Rijpwetering 336 binnen 2019 2019 binnen aanw. 27,15
Straathof Rijpwetering 337 buiten 2019 2019 buiten aanw. 27,25
Derckx 535 buiten 1986 1987 buiten 2019 27,35
media-bestand
Roede 239, Derckx
Derckx
239 binnen 1977 1977 binnen 2019 27,15
Pot 1936 buiten 1903 1903 buiten 1987 27,00
Pot 1766 binnen 1896 1896 binnen 1977 27,00
wiekverbeteringen

Vanaf 1936 was deze molen op beide roeden uitgerust met het systeem Dekker. In 1966 werd dit vervangen door het systeem Fauël (fokwieken). In eerste instantie waren dat vaste fokken, later kregen deze steekborden.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Enthoven & Co, L.I. 189 1858 aanw. 04,25
wateras
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Enthoven & Co, L.I. 284 1861 1915 aanw.

eigendom

eigenaar
Stichting Molenviergang Aarlanderveen
eigendomsvorm
Stichting
eigendomshistorie

De Stichting Molenviergang Aarlanderveen is eigenaar sinds 1963, daarvoor was dat steeds de Drooggemaakte Polder aan de Westzijde van Aarlanderveen.

geschiedenis

Deze molen is bovenmolen de Drooggemaakte polder aan de westzijde van Aarlanderveen (ca. 450 ha) en heeft een opvoerhoogte van 1,25 m. Tot de dag van vandaag is de molen in bedrijf voor deze bijzondere polder: een polder met drietrapsbemaling en een vierde molen die een apart gedeelte als onderbemaling voor zijn rekening neemt.

De oorspronkelijke molen werd in 1786 gebouwd door Gerrit van Eijk, molenmaker te Korteraar voor ƒ 9150,-- en Leenderd van der Starre, metselaar te Zevenhuizen, voor ƒ 2045,--.
In juli 1823 brandde die molen tot op de onderbouw af. De herbouw werd op 20 augustus 1823 aangenomen door Johannis Damen Dz. te Leur voor ƒ 9999,--. Op de uit 1786 daterende veldmuren werd een geheel nieuwe molen gebouwd.

De wateras is niet nieuw voor deze molen gemaakt, maar zat oorspronkelijk in één van de 15 molens van de Hazerswoudse Droogmakerij. Vermoedelijk is ook de bovenas van elders afkomstig.

In april 2010 werd begonnen met een herstelbeurt. Hierdoor was de molen enige tijd niet maalvaardig. De kap is geheel opnieuw met riet gedekt; tevens zijn spantring en roosterhouten hersteld en waar nodig vernieuwd. Verder een nieuwe staartbalk, bovenschijf en gang kammen in het bovenwiel. Daarna is de woning in de molen grondig onderhanden genomen.


Eind 2018 moest deze molen stilstaan: het onderwiel was 'op' en diende geheel te worden vernieuwd. Op 8 november heeft men het oude wiel verwijderd en daarna volgde het monteren van het nieuwe wiel (dat in delen door de molen moest om rond de wateras te worden samengesteld). Op 22 november was de molen alweer maalvaardig.
Maar hier is het bepaald niet bij gebleven: in april 2019 begon een nieuwe, ingeplande, zeer grote herstelbeurt. Met name aan de waterlopen moest heel veel gebeuren. Deze zijn daartoe drooggezet. Eind juli 2019 had men de waterlopen volledig zijn hersteld en intussen het achtkant geheel van nieuw riet voorzien. Ook moest deze molen twee nieuwe roeden hebben. Op 28 augustus ging de oude buitenroede eruit. 30 augustus werden beide nieuwe roeden aangevoerd. 4 september ging eerst de nieuwe buitenroede erin, daarna de oude binnenroede eruit en vervolgens werd de nieuwe binnenroede gestoken. Vervolgens ging men verder met de ophekking ervan.


Terwijl de molen vanwege dit ingrijpende herstel stil moest staan, verrichte het elektrische hulpgemaal al die tijd het werk. Op 4 oktober 2019 kon de molen, nadat al proefgemalen was, er weer vol tegenaan nadat het enige dagen stevig had geregend.


Molenaars op deze molen:
Gerrit van Duuren (ca. 1800 - vermeld in 1816)
Cornelis van der Bijl (tussen 1831 en 1850)
Leendert van der Bijl (vermeld rond 1885)
Dirk van Harten (vermeld eind 19e eeuw)
Dirk van Harten Dzn. (ca. 1942 - 1966)
Pieter Slingerland (1966 - 1968)
Leo Witteman (1968 - 1969)
Pieter 'Piet' van den Bosch (1969 - 2009)
Eric van den Bosch (2009 - 2020)
Joël Grootendorst (2020 -     


aanvullingen

toelichting naam

De molen wordt, ter onderscheiding van zijn buurmolens, aangeduid met een cijfer.

advertentie afbeelding

foto's

foto's