Molen Noordpolder, 2de positie, Dordrecht

Dordrecht, Zuid-Holland
v

korte karakteristiek

naam
Noordpolder, 2de positie
modeltype
Wipmolen
functie
poldermolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
12039
oude dbnr.
V1622
Meest recente aanpassing
| Algehele revisie gegevens
media-bestand
Molen 12039 Noordpolder, 2de positie (Dordrecht)
deel van onderstaande tekening

locatie

plaats
Dordrecht
plaatsaanduiding
Noordendijk-binnendijks
gemeente
Dordrecht, Zuid-Holland
plaats(en) voorheen
Dubbeldam
streek
Eiland van Dordrecht
kadastrale aanduiding 1811-1832
Dordrecht B (3) 352 De Noord of Merwedepolder van Dubbeldam
geo positie
X: 107090, Y: 424475
N: 51.80685, O: 4.69252

constructie

modeltype
Wipmolen
krachtbron
wind
functie
romp
vierkante ondertoren
inrichting

Scheprad

plaats bediening
plaats kruiwerk
middenkruier
kruiwerk
zetelkruier
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
gesloopt
geschiedenis

Bron onder meer: Draaiende wieken, stappende paarden - Molens op het Eiland van Dordrecht, C.J.P. Grol en J. Zondervan-Van Heck, Jaarboek 2008 Historische Vereniging Oud-Dordrecht.

Noordpolder:

1616 De Noord- of Merwedepolder werd vanaf 1616 bedijkt, spoedig kwam er een wipwatermolen met een scheprad om deze polder te bemalen. In eerste instantie stond deze molen in het noordwesten van de polder (Tenbruggencatenummer 17343). Het polderbestuur en de eigenaars van de getijdenmolen De Pannehoef (Tenbruggencatenummer 12085) hadden regelmatig onenigheid over de lozing van het polderwater. Na een uitspraak van de hoge raad in 1622 mocht de getijdenmolen zijn boezem niet meer gebruiken, waarmee de werkzaamheden van die molen effectief beëindigd werden.

1673 Op een kaart van Mattheus van Nispen uit 1673 (zie Tenbruggencatenummer 12085) is te zien dat de boezem van de polder aanzienlijk vergroot is en dat de molen in of voor 1673 naar het oosten van die boezem naar deze 2de positie verplaatst is. Mogelijk dat deze meer centrale positie van de molen een effectievere bemaling van de polder mogelijk maakte.

In 1718 was de molen toe aan een flinke restauratiebeurt, oa het onbequame trapeynde van het bove molenhuys. Het werk werd door Frans Milloen verricht. Verder werd reparatie van het metselwerk aan de stenen buitengoot verricht door Kornelis Evenwel.
Archiefstuk 1830: Brief van Neeltje van Twist, weduwe van Cornelis Brand, in leven molenaar in de Noord- of Merwedepolder, houdende verzoek haar zoon Cornelis Brand jr. in zijn plaats als zodanig te benoemen. Bron: Regionaal Archief Dordrecht.

Van 1863 tot 1871 diende de molen als ondermolen, toen er een andere schepradmolen als bovenmolen werd bijgeplaatst, zie Tenbruggencatenummer 16613.

1870 Er  verdwenen  7 poldermolens, waarvan deze molen er één was. Voor de Noord- of Merwedepolder was aan de Noordendijk het stoomgemaal "Jhr. Jantzon van Erffrenten"gebouwd. In 1930-32 werd dit gemaal omgebouwd tot een motorcentrifugaalpomp, waarna hij ook de taak van het "Mr.J. Loudon" stoomgemaal overnam, die van 1870 af de Vierpolders en de polder Wieldrecht bemaalde.

aanvullingen

trivia

De molen loosde het overtollige water via een boezem langs de Noordendijk binnendijks door een sluis in de Noordendijk, vlakbij de huidige Oranjelaan, op het Biesbosch, het latere Wantij.
Op geen enkele topografische kaart is de aanduiding "Noord- of Merwedepolder" aangetroffen. Deze staat wel in het kadaster van 1832 als eigenaar vermeld, en op een kaartje uit 1859, behorend bij het polderreglement van de Vierpolders (op Nationaal Archief.nl). Het lijkt een samenvoeging van de oude aanduidingen 'De Gront van de Merwede' en 'de Noortpolder'. De gemeentes Dubbeldam en Dordrecht spreken over 'Noordpolder', en het polderbestuur van de Vierpolders over 'Noord of Merwede Polder'. Op de allereerste kaart van de polder uit 1617 spreekt J. Symonsz. over 'De Meruwe Polder', en verder over de 'Nieuwe Polder gelegen aen de Noortsyde van Dubbeldam'.