Molen De Hellemolen, Reek

Reek, Noord-Brabant
b

korte karakteristiek

naam
De Hellemolen
modeltype
Ronde molen, beltmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Draaivaardig
bestemming
Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf
adres
Rijksweg 76
5375 KZ Reek
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Hellemolen via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
02577
oude dbnr.
B582
Meest recente aanpassing
| Geschiedenis
media-bestand
Molen 02577 De Hellemolen (Reek)
Marcel van Nies (15-9-2016)

locatie

plaats
Reek
plaatsaanduiding
gemeente
Maashorst, Noord-Brabant
kadastrale aanduiding
Gemeente Schaijk, sectie G, nr. 819
geo positie
X: 174850, Y: 416524
N: 51.73709, O: 5.67458
biotoopwaarde
2 (bedenkelijk)
landschappelijke waarde
Groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Rijksweg 76
5375 KZ Reek
molenaar
Patrick van Kessel
telefoon
e-mail

website
social media
open voor publiek
nee
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

constructie

modeltype
Ronde molen, beltmolen
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen, geheel gewit
kap
Gedekt met dakleer
inrichting

De maalinrichting is, op het bovenwiel na, geheel verdwenen.

versieringen

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met in grote letters en cijfers het opschrift "Anno 1830".
(N.B Dit jaartal is vermoedelijk niet helemaal juist).

plaats bediening
beltmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Engels; kruilier
vlucht
24,60 m.
vang
Vaste Vlaamse blokvang; vangbalk met haak; vangtrommel
overbrenging

Bovenwiel 65 kamgaten, steek 12,5 cm.
Rest gaandewerk niet meer aanwezig

hoogte
van de belt: 2,90 m.
wiekvorm
Systeem van Bussel met neusremkleppen op beide roeden
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
media-bestand
Roede 889, Pot
Pot
✉︎ 889 binnen 1875 ? / 2016 binnen aanw. 24,60
Pot ✉︎ ? buiten ? buiten aanw. 24,60
wiekverbeteringen

Deze molen heeft vanaf 1942 op beide roeden het systeem Van Bussel gehad. Dit is bij de restauratie van 2016 weer aangebracht, nu met neusremkleppen.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
onbekend ✉︎ ? ? aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Draaivaardig
bestemming
Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf
omwentelingen
geschiedenis

De molen werd in 1832 gebouwd als vervanger van een afgebrande standerdmolen.
Aanvankelijk werd op de molen gewerkt door de uit Uden afkomstige muldersfamilie Van Beckum.

Bij notaris Gervers te Schaijk passeerde op 2 april 1913 een acte: Hendrikus Gijsbertus Poos verkocht te Reek voor ƒ 5850,-- een windgraanmolen, met aangrenzend pakhuis en land groot circa 8.45 are C 3 en D 739 en Z.O. deel van D 749 aan Johannes Arnoldus van den Hoogen te Schaijk.

De laatste vakmolenaar hier was Johannes Josephus (Jan) van den Hoogen, zeer waarschijnlijk een zoon van degene die in 1913 de molen kocht. In 1942 liet hij zijn molen nog sterk moderniseren met het Van Busselsysteem, een elevator en een mengmachine, beide laatste op windkracht. Het werd aldus een 'eenmansmolen'.
In 1948 beëindigde Van den Hoogen zijn bedrijf en bood in 'De Molenaar' van 26 mei vrijwel alles te koop aan: een koppel 17der en 16der kunststenen, de (uit 1942 daterende) elevator, twee mengmachines, motor en onderdrijfwerk voor een mechanisch koppel, vier zeilen, zijn vrachtwagen en nog wat andere zaken. Op 15 september stonden spoorwiel en steenschijflopen te koop. Vermoedelijk is ook alles daadwerkelijk verkocht, want er bevindt zich, behalve in de kap, niets meer wat aan een korenmolen doet denken. Koningspil, spoorwiel en, waarschijnlijk dan ook, steenschijflopen werden aangekocht door Dorus van de Wiel uit Loosbroek (wiens molen in 1954 zou verongelukken).

Rond 1962 moet de molen zijn huidige naam hebben gekregen, naar de nieuwe eigenaar Van Helmondt. Deze wilde de molen gebruiken als weekendverblijf maar stuitte toen al op (vaker voorkomende) problemen als doorslaande muren. De exploitatie van de molen als café (en weer later als restaurant) kwam pas later aan de orde.
Terzijde: Jan van den Hoogen exploiteerde, toen hij nog molenaar was, ook een café, maar dan wel apart van de molen!

Pas na 1960 is de stenen romp geheel gewit, mogelijk in een poging om de vochtproblemen de baas te worden. Eerder was de molen grotendeels zwart geteerd.
Omstreeks 1975 was de onderhoudstoestand zeer matig, maar later werd een opknapbeurt uitgevoerd, waarna de molen zelfs af en toe weer draaiend te zien was. Dit laatste was vooral bedoeld om publiek te trekken voor het in en om de molen gevestigde café-restaurant, toentertijd "De Witte Molen" genaamd.
Het café-restaurant werd later echter opgeheven en de molen kwam leeg te staan. Gedurende jaren stond de molen te koop, maar een gegadigde was er niet.

Voor de molen betekende dit: voortschrijdend verval. Begin 2013 waren kap en wiekenkruis maar vooral de staart zeer slecht: de schoren waren inmiddels alle vier naar beneden gevallen. Om verdere ongelukken te voorkomen plaatste de gemeente hekken rond de molenberg. Begin 2014 werden beide roeden kaalgezet.

Kort daarna, maart 2014 verschenen, met de komst van nieuwe eigenaren, de eerste berichten dat de molen toch hersteld zou worden en in ieder geval uitwendig weer de oude luister zou krijgen. Op 8 juli 2014 werden de roeden gestreken en de kap van de molen getakeld. Dit leidde nog tot de ontdekking van een zeer oude Potroede, de binnenroede is namelijk nr. 889 uit 1875. De buitenroede, vermoedelijk ook zeer oud, heeft geen nummer meer omdat op de plaats waar het nummer zat ooit een reparatie is uitgevoerd. Beide roeden konden worden gerestaureerd en zijn daarna weer gestoken.

In juni 2016 was de molen uitwendig grotendeels compleet, later heeft men de romp opnieuw gewit. Na deze grote uitwendige restauratie wordt de molen zo af en toe aan het draaien gebracht.

In 2021 stond de molen wederom te koop en volgens mededeling is er inmiddels (mei 2022) een andere eigenaar.


aanvullingen

toelichting naam

De naam 'Hellemolen' moet in of na 1962 zijn gegeven, naar de toen nieuwe eigenaar Van Helmondt. Ter plaatse wordt - niet onlogisch - meestal gesproken van 'de Witte Molen'.

foto's

foto's