Molen Oostmolen, Kloetinge

Kloetinge, Zeeland
b

korte karakteristiek

naam
Oostmolen
modeltype
Ronde molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

adres
Kapelseweg 13
4481 PC Kloetinge
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Oostmolen via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
01656
oude dbnr.
B885
Meest recente aanpassing
| Tellerstand
media-bestand
Molen 01656 Oostmolen (Kloetinge)
Martijn Gijssel (17-12-2022)
De molen draait hier na de restauratie, fris opgeschilderd en sinds 2019 weer met nieuwe windborden.

locatie

plaats
Kloetinge
plaatsaanduiding
gemeente
Goes, Zeeland
kadastrale aanduiding
Gemeente Goes, sectie AA, nr. 23
geo positie
X: 53207, Y: 390812
N: 51.49712, O: 3.92124
biotoopwaarde
3 (matig)
landschappelijke waarde
Zeer groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Kapelseweg 13
4481 PC Kloetinge
molenaar
Jan-Willem Bruël / Rens Deurloo
telefoon
0113-229007
e-mail

open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden
op afspraak
toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

constructie

modeltype
Ronde molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen, geheel gewit
kap
Gedekt met dakleer
inrichting

Eén koppel 17der blauwe en één koppel 17der kunststenen; buil; mengmachine; haverpletter; sleepluiwerk

versieringen

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met in grote witte cijfers het bouwjaar '17 04'. Middenop in veel kleinere letters de naam 'Oost Molen' en aan de uiterste zijden het jaartal '19' '79'.

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Rollenkruiwerk; 25 ijzeren rollen. Kruilier.
vlucht
21,60 / 21,75 m.
vang
Vlaamse vang; 5 min of meer vaste stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Kneppel; pal.
overbrenging

Bovenwiel 65 kammen
Bovenbonkelaar 31 kammen, steek 10,8 cm.
Spoorwiel 54 kammen
Steenschijflopen 24 en 23 staven, steek 10,0 cm.
Overbrengingsverhoudingen 1 : 4,72 en 1 : 4,92

hoogte
van de stelling: 3,80 m.; van de berg: 3,50 m.
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
media-bestand
Roede 302, Derckx
Derckx
✉︎ 302 buiten 1979 1979 buiten aanw. 21,75
media-bestand
Roede 303, Derckx
Derckx
✉︎ 303 binnen 1979 1979 binnen aanw. 21,60
media-bestand
Roede 1549, Pot
Pot
✉︎ 1549 binnen 1888 1924> buiten 1979 21,35
Pot ✉︎ 2522 binnen 1923 1923? binnen 1979 21,50
wiekverbeteringen

Op deze molen is nooit een wiekverbetering toegepast.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As g.n., NSBM Fyenoord
NSBM Fyenoord
✉︎ g.n. 1844 aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

omwentelingen
geschiedenis

Deze molen, opgetrokken uit gele baksteen en volgens Zeeuwse traditie gewit, staat op een natuurlijke verhoging en bepaalt tezamen met de kerk het silhouet van Kloetinge.

Het bouwjaar '1704' prijkt met grote cijfers op de baard. Deze molen is een opvolger van een molen die op 8 december 1703 als gevolg van zeer zware storm omwaaide. Dit moet een standerdmolen zijn geweest.

In 1826 werd Arend Herdink, arts te Wolphaartsdijk, eigenaar. Hij kocht de molen voor zijn zoon Pieter Jacobus. De molen zou vervolgens bijna 150 jaar in die familie blijven.
De familie Herdink heeft meer molenaars en artsen gekend: de laatste Herdink als molenaar hier was Johannis Jacobus (1909 - 1971); zijn broer Markus (1906 - 1996) werd huisarts, woonde en werkte het grootste deel van zijn leven in Haarlem maar werd uiteindelijk vanuit de molen begraven! 

Opmerkelijk is, dat deze molen langere tijd gedeeltelijk bewoond werd: tot in de jaren '60 van de 20ste eeuw was een woning aan de molen vastgebouwd en een deel van de molen daarbij betrokken. Later is die aanbouw gesloopt en naast de molen een nieuwe woning neergezet. Dit alles op initiatief van de (kennelijk nogal bazige) huishoudster van molenaar Herdink (zelf vrijgezel). Inmiddels is ook die woning alweer verdwenen.

In de jaren '20 kreeg de molen in korte tijd twee andere roeden: allereerst bestelde molenmaker Van Riet op 6 juni 1923 bij de fa. Pot te Kinderdijk een nieuwe binnenroede; een jaar later kwam een tweedehands binnenroede van de net gesloopte wipkorenmolen van Noordwelle, die in Kloetinge buitenroede werd. Een oude Fransen ging van Kloetinge naar Eindewege om daar nog jaren als staartbalk te dienen.

In december 1972 werd de molen door de familie Herdink verkocht aan ir. P.H. Mans, geen beroepsmolenaar maar wel een kenner, zeker ook van het graanmalen.
Mans liet in 1979 een grote restauratie uitvoeren, waarbij kap en roeden werden vernieuwd en ook zeer veel werk werd verricht aan alle zolders: die waren bouwvallig geworden en stonden van onder tot boven doorgestut.
In 1998 deed Mans de molen over aan een speciaal voor deze molen opgerichte stichting.

In de zomer van 2006 kreeg de molen een nieuwe windpeluw, in augustus 2008 werd de stenen romp, die sterk 'vergroend' was door algenvorming, schoongespoten. Niet lang daarna werd de romp weer fraai in de witte muurverf gezet.

In het voorjaar van 2022 begon men met nieuw ingrijpend herstel, dat in de llop van de zomer kon worden afgerond: de gehele romp schoongemaakt en opnieuw gewit, al het houtwerk buiten opgeschilderd, het gehele gangwerk nagekeken en de nodige stellingdelen vervangen. De molen kan er weer even tegen!

Opmerkelijk: de romp van deze molen stond vermoedelijk model voor de molen van St. Laurens (bij Middelburg). Deze brandde op 30 december 1943 uit; de stenen romp is nog altijd aanwezig (en er zijn plannen om deze molen te herbouwen).

 

aanvullingen

toelichting naam

Deze molen werd vooral vroeger 'de molen van Herdink' genoemd, naar de laatste beroepsmolenaar; een echte naam had deze molen niet, of beter gezegd, niet meer. Lang geleden was deze molen namelijk bekend als de 'Oostmolen'. In de 16de eeuw waren naast de Oostmolen nog een West-, Noord- en Abbekinderenmolen in en om Kloetinge.
In 2013 besloten de molenaars, de naam "Oostmolen" weer officieel toe te kennen.

trivia

Handboogschietvereniging 'Doel naar Hoger' uit Wolphaartsdijk maakte voor een bijzondere jaarlijkse wedstrijd gebruik van een 'stenge', een hoge mast, in dit geval een oude houten roede, afkomstig van deze molen. Aan te nemen is dat het om een buitenroede ging. Deze moet in of na 1923 in bezit van die vereniging zijn gekomen.

foto's

foto's