Molen Houterpolder, Noordermolen 1, Venhuizen

Venhuizen, Noord-Holland
v

korte karakteristiek

naam
Houterpolder, Noordermolen 1
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
01420 bis
oude dbnr.
V6591
Meest recente aanpassing
| Conversie
media-bestand
Molen 01420 bis Houterpolder, Noordermolen 1 (Venhuizen)
Stoomgemaal en molen naast elkaar. Foto: n.n., ca. 1885 (coll. Riekus Groote)

locatie

plaats
Venhuizen
plaatsaanduiding
aan de Zuiderdijk, onder Broekerhaven
gemeente
Drechterland, Noord-Holland
streek
Drechterland
kadastrale aanduiding 1811-1832
Venhuizen en Hem F (2) 97 De Noorder Polder
geo positie
X: 145377, Y: 521902
N: 52.68447, O: 5.24490

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
achtkante ondertoren
inrichting
Scheprad
Vijzel 1,88 m Ø
plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
binnenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
vlucht
26,75 m
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
afgebroken
geschiedenis
De Houterpolder bestond al als afwatereringseenheid vanaf 1347 en was verdeeld in een hoger en een lager deel. Het eerste bevatte de bannen Oosterblokker en Binnenwijzend, het tweede de Zuiderban van Hoogkarspel en de Noorderban van Venhuizen. Op de afscheiding, tussen de bannen Binnenwijzend en Hoogkarspel, waren drie schutdeuren, waardoor het water uit het hogere deel in het lagere deel afgevoerd, ofwel opgehouden werd.

Voor 1514 moet de molenbemaling zijn ingevoerd, want toen werd er in de bannen Oosterblokker en Binnenwijzend molengeld geheven. Tegen 1575 waren er twee Noorder- en twee Zuidermolens. In 1586 werd voor het Hof van Holland een proces gevoerd over de plaatsing van een vijfde molen, die staat op een kaart uit 1638 inderdaad aangegeven.

Op de kadasterkaart 1811-1832 staan de Zuidermolens niet meer, zodat die waarschijnlijk konden verdwijnen toen de Noordermolens waren vervijzeld. Volgens de kadasterkaart had molen 2 toen nog een scheprad.

De oostelijke molen 1, bij de dijk, was ingericht om ofwel te kunnen uitmalen uit de polder, of het water van de beide andere molen te kunnen opmalen naar de Zuiderzee. Rond 1885 werd deze molen vervangen door een stoomgemaal.

Vanaf 1924, maar officieel vanaf 21 december 1926, werd de bemaling van de Houterpolder overgenomen door Het Grootslag (Tenbruggencatenummer 06653 i).

Bronnen:
- De zeeweringen en waterschappen van Noordholland, Mr. G. de Vries Azn., 1864.
- De zeeweringen en waterschappen van Noordholland, derde uitgaaf, D. Kooiman, 1936.
- West-Friese watermolens op de kaart van Joost Jansz. Beeldsnijder (1575/1608) en op de kaarten van het Groot Proces (1638), artikel door Bert Kölker en Jan de Bruin in Jaarboek 2007 van het Westfries Genootschap.
nog waarneembaar
Gemaal op voormailge molenplaats. De schoorsteen is er niet meer.

aanvullingen

trivia
Het stoomgemaal staat op de topografische kaart vanaf 1887.
De drie molens staan nog op de top. kaart t/m 1923.