Molen De Viaan is een achtkante binnenkruier en waarschijnlijk gebouwd in de tweede helft van de 16e eeuw. Het staat min of meer vast dat bij de bouw van de molen op deze plaats gebruik is gemaakt van onderdelen van een molen van de Zijpe- en Hazepolder die als gevolg van een overstroming (tijdelijk) overbodig werd en vervolgens te koop aangeboden.
Tezamen met een elektrisch gemaal bemaalt de Viaan thans nog een 464 ha. groot gedeelte van de polder De Bergermeer op de Schermerboezem. Als gevolg van stadsuitbreiding ten zuiden en ten oosten hebben laagbouw en wegen de molen inmiddels op zeer korte afstand genaderd.
De molen werd in 1867 vervijzeld. Deze molen is nooit bewoond geweest, maar heeft vanouds een molenaarswoning.
In 2011 stond de molen vanwege een herstelbeurt enige tijd zonder roeden. De zeer oude Potroede kon niet meer worden hersteld en heeft men toen vervangen door een nieuw gelast exemplaar, dat werd voorzien van fokken met remkleppen.
In de vroege zomer van 2017 moest evenwel worden vastgesteld dat deze nieuwe roede niet voldeed: naar verluidt ontbraken bij deze roede de wigschotten en ging hij scheuren vertonen. Als gevolg werd besloten, de molen stil te zetten. Vrij snel was een nieuwe roede besteld.
Vooruitlopend op het steken hiervan heeft men het stormschild vernieuwd, onderhoud aan het achterkeuvelens en een schilderbeurt uitgevoerd. Ook kreeg de kap nieuw riet.
Op 9 februari is, nadat de voorganger was gestreken, de nieuwe roede gestoken. Daarna was de molen weer geregeld in bedrijf.
Begin 2021 kreeg de molen een geheel nieuwe houten vijzel. Evengoed moest men halverweg dat jaar de molen opnieuw stilzetten, ditmaal omdat opnieuw een roede moest worden vervangen. Dit gebeurde in december 2022.
Molenaars van De Viaan:
Dirck Sijmonisz moolenaer ca. 1622
Pieter Cornelisz Duvekees 1630 – na 1671
Cornelis Pietersz vermeld 1688
Pieter Jansz vermeld 1692
Arjen Pieters moolenaar vóór 1719 – 1729
Klaas Ariens molenaar 1729 – 1745
Cornelis Klaasz. Molenaar, alias Cort 1745 – 1750
Cornelis Jansz. Duijn 1750 – 1754
K. Quanten 1754 – na 1759
Sijmen Cornelisz. Volger vermeld tussen 1768 en 1777
Meindert Cornelisz vermeld 1779
Lammert Schipper 1780
Jan Cornelisz. Goed voor 1796 – na 1811
H. Zwart na 1811 – 1840
Gerrit Spruit 1840 – 1875
Joh. Hendrik Spruit 1875 – 1879
Cornelis van den Berg 1879 – 1898
Dirk van den Berg 1899 – 1909
A. Tin 1910 – 1917
L. Snip 1917 – 1927
L. Kruk 1927 – 1953
L.B. "Bas" Kruk 1953 – 2021
Bas Kruk overleed 13 augustus 2021, 92 jaar oud, bijna 68 jaar aan De Viaan verbonden.
