Uitgeest, Noord-Holland

De Dog

Foto van De Dog, Uitgeest, Piet Glasbergen (11-11-2014) | Database Nederlandse molens
© Piet Glasbergen (11-11-2014)

NederlandsEnglishFrançaisDeutschEspanõlPortuguesePусский简体中文

De Dog

1896
Grondzeiler
Achtkante molen
Poldermolen
Geesterweg 22
1911 NB Uitgeest
X: 109370 Y: 505628
N 52.536392 O 4.714672
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Toon deze molen in Google Streetview
Noord-Holland
Uitgeest
Uitgeest
Gemeente Uitgeest, sectie B, nr. 8495
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier
Maalvaardig
2022: 162.500
2021: 262.877
2020: 240.000
eerdere tellerstanden ( ↓ ↑ )
  • 2006: 63.243
  • 2005: 33.880
  • 2004: 39.835
  • 2003: 45.556
  • 2002: 28.572

2020: geschat. In de jaren daarvoor was de teller stuk,

Bemalen van de Castricummerpolder, thans op vrijwillige basis

Vrij groot maar wordt vanaf de zuidzijde duidelijk verminderd door uitbreidingen van Uitgeest

Edwin Blok / Peter Heeremans
06-26725907 / 06-24353607

Woensdagmiddag en na telefonische afspraak. Vaak op andere doordeweekse dagen draaiend.

Fietsroute in de buurt van De Dog via fietsnetwerk.nl
730
00032
 
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

De Dog

Constructie

Constructie

Grenen achtkant, gedekt met riet, op lage voet. De onderste ca. 2 meter gedekt met geverfde gepotdekselde planken.

Gedekt met riet

26,00 m.
Systeem Fauël met steekborden op beide roeden

Van 1943 tot 1964 had deze molen op beide roeden het systeem Dekker; dat werd toen gewijzigd in het systeem Fauël (fokwieken) met steekborden.

Roeden etc.

Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien

Kruiwerk etc.

73 houten rollen; kruirad
Vaste Vlaamse blokvang uit vier stukken; vangbalk met duim; vangstok; pal

Vijzel (geklonken metalen beschoeping op houten balk), Ø 2,11 m.
Geen woning in de molen

Bovenwiel 47 kammen
Bovenbonkelaar 23 kammen, steek 16 cm.
Onderbonkelaar 45 kammen
Vijzelwiel 41 kammen, steek 12,0 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 2,24

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met de opschriften 'De Dog' en '1896'.

In één van de velden op het achtkant is in het riet het jaartal '1896' aangebracht.

Vredenduin, Zaandam (ontwerp, K. Poland, Heerhugowaard (molenmakerswerk), 1896.

De Dog

Verwijzingen

De Dog

Geschiedenis

Geschiedenis

De windbemaling van de 645 ha grote Castricummerpolder moet tussen 1544 en 1630 zijn ingevoerd: in dat laatste jaar stond hier reeds een achtkante molen. In 1893 heeft men ter versterking van de bemaling naast de molen een stoomvijzelgemaal gebouwd.

De huidige molen werd in 1896 gebouwd, nadat een voorganger was afgebrand. Die brand was een regelrechte ramp: op 6 december 1895 sloeg tijdens hevig noodweer de bliksem in en als gevolg brandde de molen af. Twee dochters van molenaar Klaas Ooijevaar kwamen daarbij om het leven. Het bleef niet beperkt tot De Dog: ook de iets verder gelegen Dorregeestermolen brandde geheel af en ook daar verloor een molenaarsdochter het leven. Een ooggetuige van deze gebeurtenissen schrok zich (letterlijk) dood.

In het daaropvolgende jaar is, naar ontwerp van de Zaanse molenmaker Vredenduin, de huidige molen gebouwd. Deze molen werd niet meer bewoond: er werd gelijktijdig een aparte molenaarswoning gebouwd. Aan te nemen is, dat zo werd besloten vanwege de dodelijke slachtoffers in de wél bewoonde voorganger.

In de jaren '30 zag het er voor deze molen problematisch uit: de stoomketels van het gemaal waren versleten en vervolgens vervangen door een ruwoliemotor. Het gemaal kon daarna het werk zo goed aan, dat de molen in de praktijk min of meer buiten bedrijf kwam.
Oorlogsomstandigheden, waaronder schaarste van brandstoffen, zorgden voor hernieuwde belangstelling voor de molen. Er werd gesproken over verdekkering, maar uitgerekend toen (1942) brak de buitenroede.
Het heeft De Hollandsche Molen heel wat moeite gekost om het polderbestuur ten gunste van de molen te laten beslissen. Nadat men in 1942 een andere, tweedehands, roede had gestoken, kreeg de molen inderdaad Dekkerwieken.
In 1964, toen de buitenroede werd vervangen, kreeg de molen fokken. Om het (tamelijk kleine) bovenwiel zat oorspronkelijk een stutvang, maar deze toen door het aanbrengen van een buikstuk gewijzigd in een Vlaamse vang.

De vijzel heeft een houten balk met daarop geklonken ijzeren beschoeping. Deze constructie kwam vroeger meer voor, maar is in Noord-Holland verder niet meer in een molen aanwezig. De vijzel is bijzonder kort en tegelijk zeer breed en in staat om bij gunstige wind enorm veel water te verzetten. De Dog is nog regelmatig voor de bemaling in bedrijf.

In 2007 werd rond de molen fors gekapt en gesnoeid; zowel de windvang als de landschappelijke waarde zijn hierdoor verbeterd. Dat neemt niet weg dat vanuit zuidelijke richtingen de bebouwing van Uitgeest toch wel dicht bij de molen is komen te staan.

In het voorjaar van 2014 werden twee nieuwe gelaste gedeelde roeden gestoken. Rond 2017 gold dat type roeden niet langer als betrouwbaar en heeft men De Dog, met vele andere molens die met dergelijke roeden waren uitgerust, stilgezet.
Begin februari 2018 waren nieuwe roeden, nu ongedeeld, in de maak bij Straathof. Op 19 maart zijn deze gestoken.

In januari 2022 werd het onderlager van de vijzel grondig nagekeken en vervolgens herplaatst. De molen was daarna weer geheel maalvaardig.


De Dog

Aanvullingen

Aanvullingen

De voorganger van de huidige molen werd in ieder geval al in 1864 'De Dog' (of: 'Dogmolen') genoemd.

De Dog

Historische foto's

Historische foto's

Eertijds naar molendatabase.nl ingezonden historische foto’s van deze molen.
Kijk op allemolens.nl voor historische foto’s en documenten van deze molen.
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

De Dog

Actuele foto's

De Dog, Uitgeest, Piet Glasbergen (18-1-2016) | Database Nederlandse molens
© Piet Glasbergen (18-1-2016)
De Dog, Uitgeest, Willem Jans (13-5-2006). | Database Nederlandse molens
© Willem Jans (13-5-2006).
De Dog, Uitgeest, Jan de Goede (23-9-2018) | Database Nederlandse molens
© Jan de Goede (23-9-2018)
De Dog, Uitgeest, Piet Glasbergen (11-11-2014). | Database Nederlandse molens
© Piet Glasbergen (11-11-2014).
De Dog, Uitgeest, Piet Glasbergen (11-11-2014). | Database Nederlandse molens
© Piet Glasbergen (11-11-2014).
De Dog, Uitgeest, Piet Glasbergen (11-11-2014). | Database Nederlandse molens
© Piet Glasbergen (11-11-2014).
De Dog, Uitgeest, Willem Jans (13-5-2006). | Database Nederlandse molens
© Willem Jans (13-5-2006).
 

Draag zelf bij

    Tekst  
Stuur ons uw teksten over deze molen
  |   Stuur ons uw teksten over de motor in deze molen (indien van toepassing)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om teksten in te sturen.
   
    Foto's  
Stuur uw foto's van deze molen (ook eventuele motor)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om foto's in te sturen.