Ursem, Noord-Holland

Ondermolen O

Foto van Ondermolen O, Ursem, Abel van Loenen (1-9-2019) | Database Nederlandse molens
© Abel van Loenen (1-9-2019)

NederlandsEnglishFrançaisDeutschEspanõlPortuguesePусский简体中文

Ondermolen O

1633
1652 / 1957
Grondzeiler
Achtkante binnenkruier
Poldermolen
Molenweg 12
1645 WK Ursem
X: 120869 Y: 514467
N 52.616665 O 4.883239
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Toon deze molen in Google Streetview
Noord-Holland
Alkmaar
Ursem
Gemeente Schermer, sectie U, nr. 410
Schermer Molens Stichting

Schermer Molens Stichting sinds 1-01-2014, daarvoor de Stichting Schermer Molens sinds 1964, daarvoor het Waterschap de Schermeer.

Maalvaardig in circuit
2022: 224.862
eerdere tellerstanden ( ↓ ↑ )
  • 2015: 265.000
  • 2014: 359.000
  • 2006: 701.355
  • 2005: 649.408
  • 2004: 313.162
  • 2003: 577.268
  • 2002: 763.027
Vh. bemalen van het waterschap de Schermer (2e trap), thans buiten bedrijf; woning

Bijzonder groot

Peter Volmer

Niet te bezichtigen

Fietsroute in de buurt van Ondermolen O via fietsnetwerk.nl
733
00122
 
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

Ondermolen O

Constructie

Constructie

Eiken achtkant, gedekt met riet, op lage voet. De onderste ca. 2 meter gedekt met geteerde gepotdekselde planken

Gedekt met riet

24,90 m.
Oud-Hollands

Op deze molen is nooit een wiekverbetering toegepast.

Roeden etc.

Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien

Kruiwerk etc.

50 houten rollen; binnenkruirad met 16 spaken
Vaste stutvang uit drie stukken; vangbalk met klos; vangstok; pal

Houten vijzel Ø 2,00 m. met drie gangen; (gereconstrueerde) woning met spilkast en bedsteden.

Bovenwiel 51 kammen
Bovenschijfloop 24 staven, steek 16,5 cm.
Onderbonkelaar 27 kammen
Vijzelwiel 31 kammen
Overbrengingsverhouding 1 : 1, 85

Ondermolen O

Verwijzingen

Ondermolen O

Geschiedenis

Geschiedenis

Ondermolen O is een eind 1633 of begin 1634 gebouwde achtkante binnenkruier. Aanvankelijk diende hij als bovenmolen voor de toen nog droog te malen Schermeer. Toen de Schermeer eenmaal daadwerkelijk droog begon te vallen, vond een grote herschikking van de aanwezige molens plaats. Deze molen werd daarom in 1652 verplaatst naar de huidige locatie, om daar te dienen als ondermolen. Als Ondermolen O maakte hij vervolgens deel uit van de (inmiddels grotendeels verdwenen) groep van zestien molens tussen Ursem en Schermerhorn, de zgn. Noordkust. Deze maalde in drie trappen de binnenboezem van de Schermer af op de Schermerboezem.

De molen werd in 1882 vervijzeld, kwam in 1929 buiten bedrijf en diende daarna uitsluitend nog als woning.
Op 5 maart 1944 werd de molen 'geplukt': as, roeden en ook koningspil werden verwijderd om te worden gebruikt voor herstel van de Barremolen te Zoeterwoude-Rijndijk. Deze had eind 1943 door asbreuk zijn wiekenkruis verspeeld. Het was oorlog, materieel was duur en schaars en de Schermermolens zouden toch niet meer in bedrijf komen.
 
In 1957 werd de molen uitwendig hersteld door het aanbrengen van een bovenas, twee tweedehands roeden en een 'bovenwiel'. Dit laatste was een oud vijzelwiel (en dus veel te klein, waardoor draaien niet verantwoord was). Daarnaast was de derdehands bovenas voor dit type molen veel te kort. Zo leidde deze molen, overigens net als de andere Schermermolens in die tijd, een statisch bestaan. Uitwendig compleet, maar niet meer dan dat en van binnen alleen een woning.

Verandering van deze situatie kwam pas in 1988 toen deze molen, als laatste van de elf overgebleven Schermermolens, draaivaardig werd gemaakt door het aanbrengen van een nieuwe gietijzeren as (van lang model, veel beter passend bij een Noord-Hollandse binnenkruier), bovenwiel en roeden. Sindsdien draait de molen weer regelmatig. In 1999 werd ook een koningspil geplaatst.
In het kader van het grote project, waarbij alle Schermermolens weer maalvaardig werden gemaakt, werd Ondermolen O in 2004 geheel gecompleteerd met boven- en onderschijfloop, vijzelwiel en een houten vijzel. Deze molen, die tamelijk ver van de andere overgebleven molens van Schermerhorn gelegen is, kreeg een maalcircuit. De vijzelwaterloop van de in 1930 gesloopte ondermolen N dient hierbij als overstort.


Ondermolen O

Aanvullingen

Aanvullingen

Deze Schermermolen ligt relatief dicht bij de openbare weg. Toen de molen nog in bedrijf was, was hier, om zicht op de weg te houden en de molen op tijd te kunnen vangen als er paarden langskwamen (paarden zijn in de regel nogal schrikachtig bij een malende molen), een spionnetje (kleine spiegel) aanwezig.

De molen wordt, ter onderscheiding van de - vroegere - buurmolens, aangeduid met een letter. De buurmolens mogen dan bijna alle verdwenen zijn, waardoor juist deze molen er wat eenzaam bij staat, maar de aanduiding is gebleven!

Ondermolen O

Historische foto's

Historische foto's

Kijk op allemolens.nl voor historische foto’s en documenten van deze molen.
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

Ondermolen O

Actuele foto's

Ondermolen O, Ursem, Piet Glasbergen (28-5-2012) | Database Nederlandse molens
© Piet Glasbergen (28-5-2012)
Ondermolen O, Ursem, Willem Jans (21-5-2005). | Database Nederlandse molens
© Willem Jans (21-5-2005).
Ondermolen O, Ursem, Abel van Loenen (2-9-2018) | Database Nederlandse molens
© Abel van Loenen (2-9-2018)
Ondermolen O, Ursem, Chris van Gijs (3-1-2010). | Database Nederlandse molens
© Chris van Gijs (3-1-2010).
Ondermolen O, Ursem, Chris van Gijs (8-10-2013). | Database Nederlandse molens
© Chris van Gijs (8-10-2013).
Ondermolen O, Ursem, Frits Kruishaar (17-4-2010). | Database Nederlandse molens
© Frits Kruishaar (17-4-2010).
Ondermolen O, Ursem, Zo te zien is er werk aan de onderste wiek, want het zeil is om de achterzoom geslagen.  Dronefoto: René Pronk (31-8-2014). | Database Nederlandse molens
© Zo te zien is er werk aan de onderste wiek, want het zeil is om de achterzoom geslagen.
Dronefoto: René Pronk (31-8-2014).
 

Draag zelf bij

    Tekst  
Stuur ons uw teksten over deze molen
  |   Stuur ons uw teksten over de motor in deze molen (indien van toepassing)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om teksten in te sturen.
   
    Foto's  
Stuur uw foto's van deze molen (ook eventuele motor)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om foto's in te sturen.