Molen Strijkmolen K, Rustenburg

Rustenburg, Noord-Holland
b

korte karakteristiek

naam
Strijkmolen K
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
boezemmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig in circuit
bestemming
Vh. bemalen van de Ver. Raaksmaats- en Niedorperkoggeboezem, thans buiten bedrijf; woning
adres
Noordschermerdijk 14
1842 EL Oterleek
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Strijkmolen K via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
00167
oude dbnr.
B703
Meest recente aanpassing
| Foto
media-bestand
Molen 00167 Strijkmolen K (Rustenburg)
Ronald Bakker (13-5-2023)

locatie

plaats
Rustenburg
plaatsaanduiding
gemeente
Alkmaar, Noord-Holland
kadastrale aanduiding
Gemeente Schermer sectie L, nr. 279
geo positie
X: 119904, Y: 516457
N: 52.63449, O: 4.86878
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
Bijzonder groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Noordschermerdijk 14
1842 EL Oterleek
molenaar
Nico Vendel
telefoon
072-502 2423 (contactpersoon J.F. v. Zon)
e-mail

website
social media
open voor publiek
nee
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Eiken achtkant, gedekt met riet, op lage voet. De onderste ca. 2 meter gedekt met geteerde gepotdekselde planken.
kap
Gedekt met riet
inrichting

Houten vijzel Ø 2,30 m. Woning in de molen.

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
binnenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
52 houten rollen; binnenkruirad met 12 spaken
vlucht
24,14 m.
vang
Vaste Vlaamse blokvang uit vijf stukken; vangbalk met klos; vangstok; scharnierende stut tegen achteruitlopen
overbrenging

Bovenwiel 47 kammen
Bovenschijfloop 23 staven, steek 17,2 cm.
Onderbonkelaar 27 kammen
Vijzelwiel 27 kammen, steek 17 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 2,04

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Vaags ✉︎ 449 buiten 2019 2020 buiten aanw. 24,14
Vaags ✉︎ 450 binnen 2019 2020 binnen aanw. 24,14
Bremer ✉︎ 122 binnen 1968 1968? binnen 2020 24,20
Bremer ✉︎ 123 buiten 1968 1968? buiten 2020 24,20
wiekverbeteringen

Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Sterkman & Zn, wed. A. ✉︎ 162 1862 1862? aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig in circuit
bestemming
Vh. bemalen van de Ver. Raaksmaats- en Niedorperkoggeboezem, thans buiten bedrijf; woning
omwentelingen
eigendomshistorie

De Schermer Molens Stichting is eigenaar sinds 1-01-2014, daarvoor was dat de Stichting Schermer Molens sinds 10-03-2000, daarvoor de Provincie Noord-Holland sinds 1941, daarvoor de polder Heerhugowaard sinds de bouw.

geschiedenis

Strijkmolen K is een in 1627 gebouwde achtkante binnenkruier. In 1831 is deze molen vervijzeld en tot in 1979 was ter plaatse van de vijzel een op hoger niveau gelegde begane grondvloer aanwezig.  Dit vanwege de relatief hoge ligging van de grote vijzel bij de wat lage ligging van de molen ten opzichte van de naar verhouding hoge boezempeilen.
Bij deze molen zijn na beëindiging van de boezembemaling in 1941 merkwaardigerwijs gaandewerk en vijzel nooit verwijderd: alles bleef aanwezig, al heeft men indertijd wel de waterlopen dichtgestort met grond.

Na jarenlange stilstand is op initiatief van enige Schermermolenaars, met veel medewerking van de bewoners, de omgeving van de molen verbeterd door het kappen en snoeien van tientallen bomen en struiken, waarna het gaande werk in de kap geinspecteerd en weer draaivaardig gemaakt werd. Sinds september 2002 draait de molen weer regelmatig.

In 2009 is de kap rechtgezet en van nieuw riet voorzien. Begin 2011 is de molen totaal onder handen genomen: nieuw ondertafelement, weeg en een nieuwe woning in oude stijl. Ook werd de houten brug naar de molen toe vervangen en vrijwel iedere nog aanwezige boom in de omgeving verwijderd.
Al eerder was de kolk aan de zuidkant (oude Schermerboezem) weer opengegraven en geeft op die manier een mooie indruk hoe het er vroeger geweest moet zijn.

In 2019 heeft men ten volle ingezet op het maalvaardig maken van deze molen: nieuwe (geklonken) roeden, wielen en kruiwerk opgeknapt, nieuwe houten vijzel en uiteraard de waterlopen geopend en hersteld. Op 28 februari 2020 werden de oude roeden gestreken en de nieuwe gestoken. De vijzel stond naast de molen opgesteld om te worden aangebracht. Bij die vijzel is iets opmerkelijks gerealiseerd: de duigen zijn op hoeklijnen gemonteerd en niet ingehakt in de balk. Hiermee is een historische situatie hersteld.
Dit alles om de molen weer te kunnen laten malen, zij het in circuit. De verwachting is dat deze molen met zijn zeer brede vijzel en geringe opvoerhoogte enorm veel water zal kunnen verzetten. Op 28 juni 2020 gaf de molen voor het eerst in bijna 80 jaar weer water en 1 september leverde men de molen op.

N.B. Een uitvoeriger verhaal over opkomst, ondergang en opleving van de strijkmolens is te lezen bij Strijkmolen E.


aanvullingen

toelichting naam

De molen wordt, ter onderscheiding van zijn buurmolens, aangeduid met een letter.

literatuur

Bronvermelding: bouwhistorisch onderzoek roeden Strijkmolens door Van Reeuwijk Bouwmeester (juni 2020).

trivia

Deze molen kreeg pas zeer laat een eigen, uniek, monumentennummer. Ongetwijfeld heeft dit te maken met het feit, dat deze molen met de twee buurmolens onder één nummer werd opgenomen in de oude Noord-Hollandse moleninventaris van 1964.

foto's

foto's