Koog aan de Zaan, Noord-Holland

Het Pink

Foto van Het Pink, Koog aan de Zaan, Abel van Loenen (17-2-2019) | Database Nederlandse molens
© Abel van Loenen (17-2-2019)

NederlandsEnglishFrançaisDeutschEspanõlPortuguesePусский简体中文

Het Pink

1751 (onderbouw vermoedelijk deels uit 1620)
Stellingmolen
Achtkante molen
Oliemolen
Pinkstraat 12
1541 HD Koog aan de Zaan
X: 115674 Y: 497747
N 52.466057 O 4.808509
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Toon deze molen in Google Streetview
Noord-Holland
Zaanstad
Koog aan de Zaan
Gemeente Koog aan de Zaan, sectie C, nr. 1763
Vereniging De Zaansche Molen

Vereniging De Zaansche Molen is eigenaar sinds 1939, daarvoor was dat heel lang de familie Honig.

Maalvaardig
2022: 190.550
2021: 166.869
2020: 205.528
2019: 157.908
2018: 188.464
2017: 194.146
eerdere tellerstanden ( ↓ ↑ )
  • 2016: 137.033
  • 2015: 202.648
  • 2014: 148.475
  • 2013: 184.424
  • 2012: 196.463
  • 2011: 208.677
  • 2010: 189.177
  • 2009: 206.528
  • 2008: 257.216
  • 2007: 322.343
  • 2006: 335.934
  • 2005: 367.568
  • 2004: 374.175
  • 2003: 300.175
  • 2002: 270.829
Het slaan van olie, thans op vrijwillige basis

Niet bijzonder groot; de molen staat nogal ingebouwd door woningen en iets verderop is er rommelige industriële bebouwing.

075-6172199

€ Elke 2e zaterdag van de maand 10.00 – 17.00 uur en verder als de molen draait (doorgaans in de weekends).

Fietsroute in de buurt van Het Pink via fietsnetwerk.nl
675
01060
 
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

Het Pink

Constructie

Constructie

Grenen achtkant, gedekt met riet, op vierkante onderbouw met twee aangebouwde, haaks op elkaar staande schuren

Gedekt met riet

23,30 m.
Oud-Hollands

Op deze molen is nooit een wiekverbetering toegepast.

Roeden etc.

Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien

Kruiwerk etc.

Engels met 35 rollen; kruirad
Vaste stutvang uit vier stukken; vangbalk met duim; vangstok; trekvang; pal

Eén koppel kantstenen, voorslag, naslag, zes stampers, twee vuisters, Engelse plet, koekenbreker

Bovenwiel 53 kammen
Bovenbonkelaar 30 kammen, steek 14,0 cm.
Steenschijfloop 13 staven
Steenwiel 71 kammen, steek 14,0 cm.
Onderbonkelaar 25 kammen
Wentelwiel 59 kammen, steek 13,0 cm.
Kranswiel voorslag 44 kammen
Overwerker 29 kammen
Roerwiel 16 kammen
Kranswiel naslag 36 kammen
Overwerkers 16 en 12 kammen
Roerwiel 9 kammen
Overbrengingsverhouding kantstenen 3,09 : 1
Overbrengingsverhouding wentelas 1 : 0,74

van de stelling: 7,00 m.

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met jaartallen 1620, 1751 en 19 39.

Onbekend (1751)
Fa. Gebrs. Husslage e.v.a. (1939)

Het Pink

Verwijzingen

Het Pink

Geschiedenis

Geschiedenis

Molen 'Het Pink' is een zeer waarschijnlijk in 1751 op een oudere onderbouw gebouwde en als oliemolen ingerichte achtkante bovenkruier met stelling.

De eerste vermelding van een molen op deze plaats dateert van 1620. Op 3 oktober van dat jaar werd verleend het Consent van de Windt tot een houtsaegersmolentgen omme Jan Jansz. buyerman tot Oostzaenen met sijnen medestanders op hun eygen lant op de Coogh in den banne van Oostzaenen voorsz. ad 3 pond met Kerstmis toecomende.
Uit archiefonderzoek blijkt dat de Secretaris van de Rekenkamer zich vergiste door Oostzaenen te schrijven in plaats van Westzaenen, maar dat dit niet anders dan betrekking kan hebben gehad op molen 'Het Pink'. Aangenomen wordt dat dit een wipmolen was, in Noord-Holland ook wel kokermolen genoemd. In dit geval een wipmolen op een vrij hoge vierkante onderbouw.
In het voormalige, in 1751 gebouwde huis van de familie Honig in de Dubbele Buurt te Koog aan de Zaan, kwam aan de achterzijde een in hout gesneden versiering voor met daarin een schild met de afbeelding van een wipmolen. Dit schild, dat volgens de overlevering Het Pink voorstelde, bevindt zich nu in de Oosterschuur van de molen.

Het jaartal 1751 werd bij de restauratie van 1939 op de baard van de molen gevonden. Zeer waarschijnlijk is in dat jaar de wipmolen door de huidige achtkante bovenkruier vervangen. Wellicht is dit voor de familie Honig die de molen in 1749 in bezit kreeg, aanleiding geweest om genoemd schild te laten maken aan het in diezelfde periode gebouwde nieuwe huis.

Hoewel het kennelijk de bedoeling was dat hij tot zaagmolen zou worden ingericht, schijnt dit niet of hoogstens voor korte tijd het geval te zijn geweest. In 1638 was hij in ieder geval al als oliemolen in bedrijf: in dat jaar verkocht Jan Jansz. te Coogh een vierde part (eigendomsdeel) van een olymolen en erff, leggende en staende bewesten die Coogh.

Deze molen bleef weinig bespaard: op 15 november 1792 raakte de kap van de molen in brand als gevolg van het breken van de pensteen tijdens het harde malen met storm uit het zuidwesten, maar men slaagde erin, de molen te behouden.
Op 15 maart 1876, toen de molen met stormweer zonder zeil en met acht borden uit stond te malen, brak de bovenas waardoor askop en wiekenkruis naar beneden stortten. Niet alleen werd de kap opgelicht en opzij geschoven, maar ook werden door de val stelling en een van de schuren zwaar beschadigd. Op 19 mei daaropvolgend was de schade alweer hersteld. De groen geverfde houten kapbedekking heeft men hierbij vervangen door een van riet.
Op 16 november 1903 stond de molen na een breuk weer zonder roeden. Hij werd hersteld met (iets te korte) roeden uit de oliemolen De Haan te Zaandam, die toen in afbraak was. Op 25 juni 1915 werd de molen door de bliksem getroffen maar een begin van brand kon tijdig worden geblust.
Op 11 september 1926 brak voor de tweede keer tijdens het malen de bovenas. Askop en wiekenkruis bleven echter hangen, waardoor de schade beperkt bleef. Molenmakers slaagden er met kunst- en vliegwerk in, de roeden te strijken. Ook nu werd de schade hersteld, door aankoop van de bovenas van oliemolen De Jonker te Zaandam (hetgeen voor die molen het begin van het einde betekende). Het Pink kwam opnieuw in bedrijf maar het was maar van korte duur.

Na enige jaren van stilstand werd Het Pink in 1935 ten geschenke aangeboden aan de Zaanse Vereniging voor Vreemdelingenverkeer, die enkele vergeefse pogingen ondernam om de molen door verplaatsing naar elders te behouden.
In 1939 deed men de inmiddels zwaar gehavende en deels leeggeplunderde molen over aan De Zaansche Molen, die kans zag hem in dat jaar geheel te restaureren. Sindsdien is de molen regelmatig, voornamelijk op vrijwillige basis, in werking. In de loop van de jaren '70 lukte het ook weer om hier olie te slaan (hetgeen sindsdien regelmatig bij wijze van demonstratie wordt gedaan).

De molen is op een voor een oliemolen gebruikelijke wijze ingericht met een voor- en naslag en een koppel kantstenen, maar in zoverre weer afwijkend dat de wentelas diagonaalsgewijs in de vierkante onderbouw is geplaatst en beneden het niveau van de stelling is gelegen. De huidige ijzeren wentelas is omstreeks 1913 aangebracht ter vervanging van de vroegere houten as en afkomstig uit de voormalige oliefabriek 't Hart te Zaandam. Opmerkelijk is dat het steenschijfloop voorzien is van ijzeren staven.
Bij de restauratie in 1939 is het interieur weer gecompleteerd met onderdelen uit andere, toen al buiten bedrijf zijnde Zaanse oliemolens.
Beide molenschuren zijn in de loop der tijd veranderd: de noorderschuur was oorspronkelijk korter, het eindbint van de oude schuur is nog terug te vinden. De oosterschuur is vroeger eveneens kleiner geweest. De geringe bergruimte voor zaad, olie en koeken die er vroeger geweest moet zijn wijst erop, dat Het Pink ooit een enkele oliemolen was en pas later, misschien toen hij nog wipmolen was, een dubbel werk (voor- en naslag) heeft gekregen. Maar omdat de ruimte in de onderbouw niet toeliet het oliewerk - een rij stampers en heien - naar behoren en dus dwars te plaatsen, is het diagonaalsgewijs opgesteld. Meest aannemelijk is dat bij de ombouw tot dubbele oliemolen beide schuren meteen zijn vergroot.


Het Pink

Aanvullingen

Aanvullingen

De kop van de in 1926 gebroken as wordt bewaard in de tuin van het Zaans Molenmuseum, gelegen op korte afstand van Het Pink.

In de molen bevindt zich een originele set brandblusmateriaal (hoosemmers en scheppen) afkomstig van oliemolen 'De Oude Zwan'.

Van 12 oktober 1944 tot 2 juli 1945 (het was oorlog en elektriciteit was er niet of nauwelijks meer) is de molen verhuurd geweest aan de Zaanlandsche Stoomdrukkerij v/h E.N. Smit Wz. te Koog aan de Zaan. Met twee in de molen geplaatste drukpersen kon zo, bij gebrek aan elektriciteit, op windkracht drukwerk worden vervaardigd!

De naam van de molen dateert waarschijnlijk al uit de begintijd, want al in 1653 wordt gesproken over "De Pinckmolen". Later stond de molen te boek als "De Pink" wat pas in de 20ste eeuw schijnt te zijn veranderd in "Het Pink".

Het Pink

Historische foto's

Historische foto's

Kijk op allemolens.nl voor historische foto’s en documenten van deze molen.
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

Het Pink

Actuele foto's

Het Pink, Koog aan de Zaan, Kees Kammeraat (15-3-2014) | Database Nederlandse molens
© Kees Kammeraat (15-3-2014)
Het Pink, Koog aan de Zaan, Bram van Broekhoven (5-7-2012). | Database Nederlandse molens
© Bram van Broekhoven (5-7-2012).
Het Pink, Koog aan de Zaan, Het Pink draaiende met bruine en gele winterzeilen.  Abel van Loenen (4-10-2014). | Database Nederlandse molens
© Het Pink draaiende met bruine en gele winterzeilen.
Abel van Loenen (4-10-2014).
Het Pink, Koog aan de Zaan, Abel van Loenen (28-2-2018)De molen draaiend op het oosten. | Database Nederlandse molens
© Abel van Loenen (28-2-2018)
De molen draaiend op het oosten.
Het Pink, Koog aan de Zaan, Abel van Loenen (11-1-2019)De molen met okergele en buine winterzeilen. | Database Nederlandse molens
© Abel van Loenen (11-1-2019)
De molen met okergele en buine winterzeilen.
Het Pink, Koog aan de Zaan, Tony Hop (23-5-2015)De baard van de molen met de typische Zaanse windpeluw op (blauw met wolkjes). Ook zijn de windborden nu zwart i.p.v. groen, zoals voorheen. | Database Nederlandse molens
© Tony Hop (23-5-2015)
De baard van de molen met de typische Zaanse windpeluw op (blauw met wolkjes). Ook zijn de windborden nu zwart i.p.v. groen, zoals voorheen.
Het Pink, Koog aan de Zaan, Piet Glasbergen (12-3-2013) | Database Nederlandse molens
© Piet Glasbergen (12-3-2013)
Het Pink, Koog aan de Zaan, Piet Glasbergen (12-3-2013) | Database Nederlandse molens
© Piet Glasbergen (12-3-2013)
Het Pink, Koog aan de Zaan, Matthieu Hoogduin (12-4-2014) | Database Nederlandse molens
© Matthieu Hoogduin (12-4-2014)
Het Pink, Koog aan de Zaan, Matthieu Hoogduin (12-4-2014) | Database Nederlandse molens
© Matthieu Hoogduin (12-4-2014)
Het Pink, Koog aan de Zaan, Cornelis Dekker (29-4-2017) | Database Nederlandse molens
© Cornelis Dekker (29-4-2017)
Het Pink, Koog aan de Zaan, Cornelis Dekker (29-4-2017) | Database Nederlandse molens
© Cornelis Dekker (29-4-2017)
Het Pink, Koog aan de Zaan, Cornelis Dekker (29-4-2017) | Database Nederlandse molens
© Cornelis Dekker (29-4-2017)
Het Pink, Koog aan de Zaan, Vincent Mepschen (20-8-2017) | Database Nederlandse molens
© Vincent Mepschen (20-8-2017)
Het Pink, Koog aan de Zaan, Vincent Mepschen (20-8-2017) | Database Nederlandse molens
© Vincent Mepschen (20-8-2017)
Het Pink, Koog aan de Zaan, Vincent Mepschen (20-8-2017) | Database Nederlandse molens
© Vincent Mepschen (20-8-2017)
Het Pink, Koog aan de Zaan, Vincent Mepschen (20-8-2017) | Database Nederlandse molens
© Vincent Mepschen (20-8-2017)
 

Draag zelf bij

    Tekst  
Stuur ons uw teksten over deze molen
  |   Stuur ons uw teksten over de motor in deze molen (indien van toepassing)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om teksten in te sturen.
   
    Foto's  
Stuur uw foto's van deze molen (ook eventuele motor)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om foto's in te sturen.