Hensbroek, Noord-Holland

Molen Hensbroek

Foto van Molen Hensbroek, Hensbroek, René Pronk (18-9-2014) | Database Nederlandse molens
© René Pronk (18-9-2014)

NederlandsEnglishFrançaisDeutschEspanõlPortuguesePусский简体中文

Molen Hensbroek

1866
1918
Grondzeiler
Achtkante binnenkruier
Poldermolen
Oudelandsdijkje 7
1711 SB Hensbroek
X: 119833 Y: 519370
N 52.660664 O 4.867422
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Toon deze molen in Google Streetview
Noord-Holland
Koggenland
Hensbroek
Gemeente Hensbroek, sectie G, nr. 223
Stichting De Westfriese Molens

De Stichting De Westfriese Molens is eigenaar sinds 2001, daarvoor was dat lange tijd het Waterschap West-Friesland.

Maalvaardig
Bemalen van de polder Hensbroek, thans op vrijwillige basis

Zeer groot

Harry Bus

Niet te bezichtigen

Fietsroute in de buurt van Molen Hensbroek via fietsnetwerk.nl
668
01000
 
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

Molen Hensbroek

Constructie

Constructie

Grenen achtkant, gedekt met riet, op lage voet. De onderste ca. 2 meter gedekt met geverfde gepotdekselde planken.

Gedekt met riet

25,70 / 25,90 m.
Systeem Dekker op beide roeden

Sinds 1934 heeft deze molen op beide roeden het systeem Dekker.

Roeden etc.

Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien

Kruiwerk etc.

63 houten rollen; binnenkruirad
Deels losse, deels vaste Vlaamse blokvang uit vijf stukken; vangbalk met klos; vangstok; pal

Stalen vijzel, Ø 1,55 m., met licht en zwaar werk.
Woning in de molen.

Bovenwiel 52 kammen
Bovenschijfloop 27 staven, steek 16,0 cm.
Onderbonkelaar 26 / 36 kammen
Vijzelwiel 37 kammen, steek 16,5 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 1,35 (licht werk) en 1 : 1,87 (zwaar werk).

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met in gele cijfers het bouwjaar '18 66' en onder de steunder de afbeelding van een (tafel)bel.

K. Klay, Winkel (1866)

Molen Hensbroek

Verwijzingen

Verwijzingen

Kijk op allemolens.nl voor historische foto’s en documenten van deze molen.

Molen Hensbroek

Geschiedenis

Geschiedenis

De molen van de polder Hensbroek is een in 1866 gebouwde achtkante binnenkruier. Hij bemaalt tezamen met een dieselgemaal met twee vijzels de 530 ha. grote polder Hensbroek op de Vereenigde Raaksmaats- en Niedorperkoggeboezem.
Het gebied dat de huidige polders Hensbroek, Obdam, De Wogmeer en Ursem omvat, vormde vanouds een watergemeenschap, die al voor 1544 werd bemalen op de Waard. Nadat in het begin van de 17de eeuw Ursem en in 1659 Obdam zich hadden afgescheiden, kaadde ook Hensbroek, hoewel niet voor 1844, zich af van de ringsloot van de Wogmeer. Sinds 1659 maalde de Wogmeer dus alleen nog uit op het polderwater van Hensbroek dat weer door drie molens - waarvan twee van de Wogmeer - werd afgemalen op de Raaksmaatsboezem.

Nadat één molen voor de bemaling onvoldoende bleek te zijn geworden, werd in 1866 op ca. 0,4 km ten noordoosten van de oude molen, op de plaats waar voordien nooit een molen had gestaan, een nieuwe vijzelmolen gebouwd door molenmaker Klaas Klay uit Winkel voor ƒ 19.950,--. De oude molen dateerde zo te zien van het einde van de 16de of het begin van de 17de eeuw en was al voor 1863 vervijzeld.
In 1879 werd de bemaling versterkt door pal naast de oude molen een stoomvijzelgemaal te bouwen. Als gevolg hiervan werd deze molen buiten bedrijf gesteld en onttakeld. De romp bleef in gebruik als machinistenwoning tot hij op 9 februari 1927 verbrandde. Inmiddels was al in 1908 de overgebleven molen buiten dienst gesteld en het stoomgemaal tot hoofdgemaal geworden.

Naar aanleiding van een in september 1915 gedaan verzoek werd de haspelkruis-as van deze molen verkocht aan de polder Obdam en in de molen aldaar geplaatst. De onttakelde molen werd evengoed in 1918 weer maalvaardig gemaakt en in bedrijf genomen: de bovenas was een reserve-as uit de Schermer; beide roeden afkomstig van De Knevelaar van de Eilandspolder nabij Groot-Schermer.

In 1934 moest het stoomgemaal vanwege een onbetrouwbare ketel buiten bedrijf worden gesteld, waarna de bemaling weer geheel op windkracht plaatsvond. Om een maximaal profijt van de molen te hebben werd hij voorzien van Dekkerwieken en werd tevens licht en zwaar werk aangebracht. De polder is uitsluitend op windkracht bemalen totdat in 1948 het oude stoomgemaal tot dieselgemaal werd verbouwd.
In 1962 is de molen in het kader van een in de polder uitgevoerde ruilverkaveling geschikt gemaakt voor diepere bemaling; hierbij werd de vijzel iets versmald.

De molen draait en maalt nog zeer geregeld op vrijwillige basis.


Molen Hensbroek

Aanvullingen

Aanvullingen

Deze molen is in 1866 gebouwd en, overeenkomstig die tijd, gemaakt van grenenhout. Grenenhout is duidelijk minder 'stijf' dan eiken (waarvan de meeste - overwegend oudere - molens in die omgeving zijn gemaakt) maar wel veerkrachtig. Eén van de molenaars die hier woonde en maalde had, dankzij het ietwat beweeglijke achtkant, een opvallende aanwijzing om te gaan zwichten: dit deed hij pas als het derde lepeltje van het rek viel!

Deze molen wordt vernoemd naar de polder die hij kan bemalen.

Nel van Leijen, 'De familie Van Leijen uit de Schermer', in: Molens 62 (2001) 12 - 15.

Molen Hensbroek

Historische foto's

Historische foto's

Kijk op allemolens.nl voor historische foto’s en documenten van deze molen.
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

Molen Hensbroek

Actuele foto's

Molen Hensbroek, Hensbroek, E. Hagenaar (17-5-2006). | Database Nederlandse molens
© E. Hagenaar (17-5-2006).
Molen Hensbroek, Hensbroek, Piet Glasbergen (19-4-2019) | Database Nederlandse molens
© Piet Glasbergen (19-4-2019)
Molen Hensbroek, Hensbroek, Piet Glasbergen (19-4-2019) | Database Nederlandse molens
© Piet Glasbergen (19-4-2019)
Molen Hensbroek, Hensbroek, Piet Glasbergen (19-4-2019) | Database Nederlandse molens
© Piet Glasbergen (19-4-2019)
Molen Hensbroek, Hensbroek, Wim Koree (21-4-2019) | Database Nederlandse molens
© Wim Koree (21-4-2019)
Molen Hensbroek, Hensbroek, René Pronk (18-9-2014) | Database Nederlandse molens
© René Pronk (18-9-2014)
Molen Hensbroek, Hensbroek, Piet Glasbergen (19-4-2019) | Database Nederlandse molens
© Piet Glasbergen (19-4-2019)
Molen Hensbroek, Hensbroek, Piet Glasbergen (19-4-2019) | Database Nederlandse molens
© Piet Glasbergen (19-4-2019)
Molen Hensbroek, Hensbroek, Piet Glasbergen (19-4-2019) | Database Nederlandse molens
© Piet Glasbergen (19-4-2019)
 

Draag zelf bij

    Tekst  
Stuur ons uw teksten over deze molen
  |   Stuur ons uw teksten over de motor in deze molen (indien van toepassing)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om teksten in te sturen.
   
    Foto's  
Stuur uw foto's van deze molen (ook eventuele motor)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om foto's in te sturen.