Eindhoven, Noord-Brabant

Gennepermolen

Foto van Gennepermolen, Eindhoven, Jan Kraker (26-10-2016) | Database Nederlandse molens
© Jan Kraker (26-10-2016)

NederlandsEnglishFrançaisDeutschEspanõlPortuguesePусский简体中文

Gennepermolen

12xx
1587 / 1963 / 1999
Watermolen
Onderslagrad
Korenmolen
Genneperweg 147
5644 RS Eindhoven
Dommel
X: 160772 Y: 381560
N 51.423130 O 5.470186
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Toon deze molen in Google Streetview
Noord-Brabant
Eindhoven
Eindhoven
Gemeente Gestel, sectie A, nr. 6060
Gemeente Eindhoven
Maalvaardig
Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf.
Momenteel geen.

Momenteel geheel gesloten

Fietsroute in de buurt van Gennepermolen via fietsnetwerk.nl
517
02854
 
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

Gennepermolen

Constructie

Constructie

06,00 m.

Roeden etc.

Kruiwerk etc.

Een koppel 16der en een koppel 15der kunststenen; handluiwerk

Aswiel 70 kammen
Bonkelaar 58 kammen, steek 11,0 cm.
Spoorwiel 73 kammen
Steenschijfloop 26 resp. 22 staven, steek 11,5 cm.
Overbrengingsverhoudingen 1 : 3,39 / 1 :  4,00

Gennepermolen

Verwijzingen

Gennepermolen

Geschiedenis

Geschiedenis

De molen werd voor het eerst vermeld in 1249 in een schenkingsoorkonde toen de molen in het bezit kwam van de Norbertijnenabdij te Postel (België). Bijna vijf eeuwen lang bleef deze abdij eigenaar.
Op de verwoesting in 1583 volgde herbouw in 1586/87. De oorspronkelijke dubbele graan- en oliemolen ging vanaf 1622 ook dienst doen als volmolen. In 1621 was namelijk aan Willem Fransens van Flodrop, wonend te Gestel bij Eindhoven, vergunning verleend om zijn watermolen onder Gennep in Aalst uit te breiden met twee bakken om lakens te vollen, aangezien de oliemolen al drie jaar niet gedraaid had wegens misoogst van het zaad. Hij mocht daartoe echter geen derde rad aanbrengen.
Er waren twee raderen (zoals op het schilderij van Vincent van Gogh te zien is). Vanaf de brug gezien draaide links, achter het nog aanwezige rad, een kleiner rad voor de olieslagerij.
Als geen olie geslagen werd, kon een achterste koppel maalstenen via een verschuifbare tussenas door het rad van de oliemolen aangedreven worden. Als wel olie werd geslagen, dan kon óf het ene, óf het andere koppel stenen aangedreven worden door het rad van de korenmolen. Deze optie zou later (zie verderop in deze tekst) zeer relevant blijken.
Let wel: de Gitstappermolen bij Vlodrop heeft waarschijnlijk een overeenkomstige inrichting gehad.

Na verdere aanpassingen in 1715 en 1850, volgde in 1963 een ingrijpende restauratie. Hierbij werden het houten molengebouw en het enkele rad nagenoeg geheel vervangen, wat ook gold voor de gemetselde muur aan de zijde van de weg en het oude beschot. Van vroegere molen resteren voor het merendeel alleen nog de gebinten.
Deze restauratie was zeer dringend nodig: de waterkracht was al tijden niet meer benut en de waterwerken, voor zover nog aanwezig, verkeerden in buitengewoon slechte staat.
Gesteld werd altijd, dat de overbrenging van rad naar stenen sinds 1963 buitengewoon traag gaat. Aan de andere kant stelt men ook wel dat de molen het water relatief weinig kan opstuwen en dat deze situatie al heel lang bestaat. Met een dergelijk klein verval is het dan de vraag of dit rad een snellere overbrengingsverhouding had kunnen trekken.

Overigens was het waterrad vóór 1963 van zeer opmerkelijke constructie: een stalen scheprad, compleet met gietijzeren sintelstukken, afkomstig uit een poldermolen! De schoepen had men, bepaald niet fraai, ter plekke met houten platen verbreed.
Niet bekend is, wanneer dit rad is aangebracht. Vincent van Gogh schilderde de Gennepermolen met twee houten raderen, terwijl op alle historische foto's dit stalen scheprad te zien is. Waarschijnlijk zal het scheprad omstreeks 1900 zijn aangebracht.
Wat de grote restauratie van 1963 heeft overleefd, is de gietijzeren wateras die bij het scheprad hoorde. Dus bevindt zich in deze Brabantse watermolen een onvervalst poldermolen-onderdeel!

Op 11 februari 1998 raakte de molen door brand zwaar beschadigd, herstel volgde evenwel direct. Maalstenen, gaffelrad en luias moesten nieuw, de steenkuip grotendeels. Groter was de schade aan het dak, dat vrijwel geheel moest worden vervangen. Iets eerder was al besloten, de overkapping van het rad te laten vervallen, zodat dat laatste weer te zien zou zijn. Dat heeft men toen versneld uitgevoerd. De oude overkapping heeft men overigens hergebruikt en doet aan de overzijde van de straat dient als entree van de heemtuin.
Op 27 oktober 2002 waaide bij zware storm een boom tegen de molen aan, maar deze veroorzaakte weinig schade.

Begin 2021 kreeg de molen een tweede koppel stenen, waarmee de oude situatie van de korenmolen feitelijk weer is hersteld: twee koppel mét een wervel, die naar keuze kunnen worden ingeschakeld (maar dus nooit tegelijk). Het nieuwe koppel draait bovendien in verhouding iets sneller dan het oudere.


Gennepermolen

Aanvullingen

Aanvullingen

Bart Hoofs "Molenaarsechtpaar blaast Genneper Watermolen nieuw leven in", in: Molens 131 (mei 2019), pp. 14-15.

Molenaarsadvertenties

Historische gegevens over molenaars van deze molen

In De Molenaar, 12-02-1902, pagina 3
Door molenaar Holten A.J.
postadres voor W. Baselmans
In De Molenaar, 19-03-1902, pagina 8
Door molenaar Holten A.J.
gevraagd molenaarsgast
In De Molenaar, 26-03-1902, pagina 3
Door molenaar Holten A.J.
gevraagd molenaarsgast
In De Molenaar, 16-03-1904, pagina 8
Door molenaar Holten A.J.
gevraagd molenaarsknecht op watermolen
In De Molenaar, 30-03-1904, pagina 4
Door molenaar Holten A.J.
gevraagd molenaarsknecht
In De Molenaar, 04-07-1906, pagina 4
Door molenaar Holten A.J.
gevraagd molenaarsknecht op Gennepsche watermolen
In De Molenaar, 01-01-1930, pagina 2
Door molenaar Holten firma
gevraagd molenaarsknecht
Compilatie: Erik Stoop

Gennepermolen

Historische foto's

Historische foto's

Eertijds naar molendatabase.nl ingezonden historische foto’s van deze molen.
Kijk op allemolens.nl voor historische foto’s en documenten van deze molen.
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

Gennepermolen

Actuele foto's

Gennepermolen, Eindhoven, Marcel van Nies (8-11-2016) | Database Nederlandse molens
© Marcel van Nies (8-11-2016)
Gennepermolen, Eindhoven, Marcel van Nies (8-11-2016) | Database Nederlandse molens
© Marcel van Nies (8-11-2016)
Gennepermolen, Eindhoven, Marcel van Nies (8-11-2016) | Database Nederlandse molens
© Marcel van Nies (8-11-2016)
Gennepermolen, Eindhoven, Willem Jans (7-10-2001). | Database Nederlandse molens
© Willem Jans (7-10-2001).
Gennepermolen, Eindhoven, Frank Hendriks (13-10-2021) | Database Nederlandse molens
© Frank Hendriks (13-10-2021)
Gennepermolen, Eindhoven, Martin E. van Doornik (19-3-2010). | Database Nederlandse molens
© Martin E. van Doornik (19-3-2010).
Gennepermolen, Eindhoven, Martin E. van Doornik (19-3-2010). De ingang van de molen, nog met de winkel.  | Database Nederlandse molens
© Martin E. van Doornik (19-3-2010).
De ingang van de molen, nog met de winkel.
Gennepermolen, Eindhoven, Gerard Sturkenboom (24-2-2021)Het nieuwe koppel; volledig met kuip en kaar. | Database Nederlandse molens
© Gerard Sturkenboom (24-2-2021)
Het nieuwe koppel; volledig met kuip en kaar.
Gennepermolen, Eindhoven, Gerard Sturkenboom (24-2-2021)De verstelmogelijkheid om de koning met het spoorwiel te verzetten en zo óf het ene koppel óf het andere koppel te laten draaien. Vergelijkbaar met de wervel op poldermolens. Hiermee is deze watermolen uniek in Nederland.  | Database Nederlandse molens
© Gerard Sturkenboom (24-2-2021)
De verstelmogelijkheid om de koning met het spoorwiel te verzetten en zo óf het ene koppel óf het andere koppel te laten draaien. Vergelijkbaar met de wervel op poldermolens. Hiermee is deze watermolen uniek in Nederland.
Gennepermolen, Eindhoven, Marcel van Nies (8-11-2016) | Database Nederlandse molens
© Marcel van Nies (8-11-2016)
Gennepermolen, Eindhoven, Marcel van Nies (8-11-2016) | Database Nederlandse molens
© Marcel van Nies (8-11-2016)
Gennepermolen, Eindhoven, Marcel van Nies (8-11-2016) | Database Nederlandse molens
© Marcel van Nies (8-11-2016)
Gennepermolen, Eindhoven, Martin E. van Doornik (19-3-2010). Bemerk de dubbele gang kammen in het spoorwiel, dat een schijfloop aandrijft. De onderste gang kammen wordt vanaf het waterrad aangedreven.  | Database Nederlandse molens
© Martin E. van Doornik (19-3-2010).
Bemerk de dubbele gang kammen in het spoorwiel, dat een schijfloop aandrijft. De onderste gang kammen wordt vanaf het waterrad aangedreven.
 

Draag zelf bij

    Tekst  
Stuur ons uw teksten over deze molen
  |   Stuur ons uw teksten over de motor in deze molen (indien van toepassing)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om teksten in te sturen.
   
    Foto's  
Stuur uw foto's van deze molen (ook eventuele motor)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om foto's in te sturen.