Budel, Noord-Brabant

Janzona

Foto van Janzona, Budel, Rob Simons (15-9-2012) | Database Nederlandse molens
© Rob Simons (15-9-2012)

NederlandsEnglishFrançaisDeutschEspanõlPortuguesePусский简体中文

Janzona

1937
Beltmolen
Achtkante molen
Korenmolen
Grootschoterweg 17
6023 AN Budel
X: 167771 Y: 363338
N 51.259224 O 5.570155
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Toon deze molen in Google Streetview
Noord-Brabant
Cranendonck
Budel
Gemeente Budel, sectie L, nr. 527
P.G.A. Janssen
Maalvaardig
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

Uit ZW verminderd door bebouwing van Budel-Schoot; tussen ZW en O (over N) sterk verminderd door bebouwing en (vooral) beplantingen; ZO en Z: zeer groot en een goede windvang

Peter Janssen
0495-430617

Molen: op afspraak
Winkel: maandag, woensdag en donderdag 09.00 - 12.30 uur en 13.30 - 18.00 uur.
Dinsdag 09.00 - 13.00 uur; vrijdag 09.00 - 18.00 uur; zaterdag 09.00 - 17.00 uur.

Fietsroute in de buurt van Janzona via fietsnetwerk.nl
505
06396
 
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

Janzona

Constructie

Constructie

Houten achtkant, gedekt met icopal, op stenen onderbouw, met betonnen dak, gedekt met dakleer.

Gedekt met icopal

21,72 m.
Binnenroede systeem Fauël met automatische remkleppen; buitenroede Oud-Hollands

Deze molen werd bij de bouw in 1937 uitgerust met het systeem Van Bussel; sinds ca. 1960 bovendien met remkleppen op binnenroede. In 1980 werd de ophekking Oud-Hollands.
In 1989 kreeg de binnenroede het systeem Fauël (fokwieken) met automatische remkleppen. De buitenroede bleef Oud-Hollands.

Roeden etc.

Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien

Kruiwerk etc.

Engels; kruilier
Losse Vlaamse blokvang uit drie stukken; vangbalk met haak (vangbalk boven het voeghout); vangstok; pal

Eén koppel 16der kunststenen; regulateur; sleepluiwerk. Voorheen ook elektrisch luiwerk (nu buiten gebruik en gedemonteerd).

Bovenwiel 85 kammen
Bovenschijfloop 42 staven, steek 10,3 cm.
Spoorwiel 73 kammen
Steenschijfloop 24 staven, steek 10,5 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 6,16

van de 'belt': 3,25 m.

Eenvoudige baard (1980), op de koppen van de voeghouten gemonteerd, met accoladevormige rand, groen geverfd en wit afgebiesd. In witte schrijfletters de naam Janzona en hieronder in kleine cijfers het jaartal 1937. Aan weerszijden van de naam twee korenaren.

Eenvoudige achterbaard (1937) met drie segmentbogen, groen geverfd met witte bies en in kleine witte cijfers het jaartal "1937".

Chr. van Bussel, Weert (advies); fa. Adriaens, Weert (molenmakerswerk); Chr. Vlassak en Co, Budel (metselwerk), J. Demonte, Weert (betonwerk; 1937)

Janzona

Verwijzingen

Janzona

Geschiedenis

Geschiedenis

Op de plaats waar deze molen staat hebben eerder molens gestaan. Deze zijn alle verbrand.
De jongste voorganger van de huidige molen verbrandde in 1937; deze stond daar pas sinds 1921 maar had een respectabel verleden: het achtkant was afkomstig van de bekende oliemolen 'De Poelsnip' te Zaandam.

In 1937 had men dus opnieuw een molen nodig. Chris van Bussel, ondernemend molenhandelaar, kocht de in 1934 onttakelde molen van Peters te Venlo aan en liet die door Adriaens te Weert afbreken en te Budel herbouwen. Daar kreeg de molen een stenen onderbouw, omringd door een achtkante gemetselde ruimte. Het dak daarvan diende als een soort stelling. Op 15 maart 1937 begon men met het metselwerk, op 18 september dat jaar werd de molen onder grote belangstelling feestelijk in bedrijf gesteld met de naam 'Janzona'.
Het feit dat deze molen als een beltmolen wordt geklassificeerd is eigenlijk vreemd: de molen heeft in 1937 niets van een aarden berg gekregen maar is bewust anders gebouwd.

Het eiken achtkant is geplaatst op een in 1937 gebouwde onderbouw, waarvan de binnenring is gemetseld op de oude veldmuren van de Poelsnip. Het achtkant heeft geen ondertafelment.
Waarschijnlijk pas sinds de herbouw in Budel zijn er uitbrekers in de vorm van driehoekige houten klossen, verder is het achtkant strak van lijn. Er zijn slechts twee bintlagen. De veldregels zijn vrij zwaar en stroken niet met de hoogte van de bintlagen. De veldkruisen zijn bevestigd in de einden van de veldregels, tegen de achtkantstijlen. Het achtkant heeft blokkeels. De korbelen sluiten op de achtkantstijlen aan met een schuine borst.
De molen vertoont veel overeenkomsten met de molen van Donsbrüggen (bij Kleve) in Duitsland. De voeghouten zijn deels uitgehakt om het grote bovenwiel in de kap te laten passen. Dat wiel zelf is afkomstig van een molen te Oss. Ook opmerkelijk: de luitafel draait bóven de vloer van de hoge kapzolder.
Zeer karakteristiek is de bedekking met icopal: een rode dakbedekking; in de jaren '30 vaker toegepast, zeker door Chris van Bussel, maar thans niet vaak meer te zien.

Een groot succes werd de Janzona evenwel niet: de overbrenging van het in verhouding enorme bovenwiel, in combinatie met de vrij kleine vlucht én de Van Busselneuzen, leverde een moeilijk maalbare molen op, waardoor nogal vaak de motor werd gebruikt. De vlucht was in Venlo, hoewel oorspronkelijk anders, ook aanmerkelijk groter dan in Budel.
De molen draaide desondanks regelmatig tot 1946. Toen werd één van de koppels stenen uitgebroken, om plaats te maken voor een moderne elektrische hamermolen, een maal- en menginrichting voor de mengvoeders en een elevator. Als gevolg kwam het malen met de windmolen op een steeds lager pitje te staan.
In 1960 kreeg de molen nog een kleine opknapbeurt (door Adriaens), waarbij o.a. de bekleding van de molen werd vernieuwd en schilderwerk werd uitgevoerd.

Voor 1979 was een restauratie gepland, maar door het (veel te vroege) overlijden van toenmalig eigenaar A. Janssen werd dit uitgesteld naar januari 1980. In dat jaar voerde de firma Beyk een grondige restauratie uit: drie achtkantstijlen aangescherfd, een aantal veldkruisen en -regels vernieuwd, een gedeelte van de beplanking en de vloeren, ramen en deuren, dakleer en het gehele wiekenkruis. Verder nog een nieuwe lange spruit, staartbalk, kruibok en windpeluw. Beide roeden werden met één hek verlengd, vermoedelijk waren zij iets te kort ingemeten. Los hiervan werd de elektrische maalinrichting weer uitgebroken.

In 1989 werden op de binnenroede fokken aangebracht. In 1999 werden korte schoren en korte spruit vervangen; in 2003 gebeurde dat met de windpeluw. In juni 2010 werd de complete staart vernieuwd, waarna een grote schilderbeurt volgde. In de zomer van 2011 volgde de ophekking, fokken, wiggen en keerklossen van de binnenroede. In maart 2012 nam men de de buitenroede onder handen: ca. 10 nieuwe hekkens, wat kluften en voorzoom aan één end en één windbord vernieuwd. In april 2012 werd de Icopal-bekleding op de kap geheel vervangen. In augustus van dat jaar werd begonnen met de vervanging van de bekleding op het achtkant.
In april 2015 is de binnenroede gerepareerd (door er platen op te lassen), het aswiel (bovenwiel) recht gehangen, zijn de aslagers gecorrigeerd en is de koning vastgezet. Inmiddels heeft de eigenaar de zoldervloeren deels vernieuwd en de muren op de begane grond gewit.

Als er graan voor veevoer wordt aangeboden, wordt dit op windkracht gemalen. De molenaar drijft onderin de molen een winkel in dierbenodigdheden.


Janzona

Aanvullingen

Aanvullingen

De vang hier is zeer apart: door het zeer grote bovenwiel beslaat de vang slechts de bovenste helft van het wiel!

Deze molen kreeg bij de ingebruikname in 1937 de naam Janzona, waarmee 'Janssen en zonen' wordt bedoeld. Bedenker van deze naam was Chris van Bussel, ontwerper van de molen ter plekke.

Janzona

Historische foto's

Historische foto's

Eertijds naar molendatabase.nl ingezonden historische foto’s van deze molen.
Kijk op allemolens.nl voor historische foto’s en documenten van deze molen.
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

Janzona

Actuele foto's

Janzona, Budel, Boukje van Leijen (6-8-2022) | Database Nederlandse molens
© Boukje van Leijen (6-8-2022)
Janzona, Budel, Rob Simons (14-11-2012) | Database Nederlandse molens
© Rob Simons (14-11-2012)
Janzona, Budel, Rob Simons (14-11-2012) | Database Nederlandse molens
© Rob Simons (14-11-2012)
Janzona, Budel, Rob Simons (12-9-2010) | Database Nederlandse molens
© Rob Simons (12-9-2010)
Janzona, Budel, Lukas Vandael (27-10-2022) | Database Nederlandse molens
© Lukas Vandael (27-10-2022)
Janzona, Budel, Lukas Vandael (27-10-2022) | Database Nederlandse molens
© Lukas Vandael (27-10-2022)
Janzona, Budel, Rob Simons (23-5-2005) | Database Nederlandse molens
© Rob Simons (23-5-2005)
Janzona, Budel, Rob Simons (7-8-2008) | Database Nederlandse molens
© Rob Simons (7-8-2008)
Janzona, Budel, Lukas Vandael (27-10-2022) | Database Nederlandse molens
© Lukas Vandael (27-10-2022)
Janzona, Budel, Rob Simons (12-9-2010). | Database Nederlandse molens
© Rob Simons (12-9-2010).
 

Draag zelf bij

    Tekst  
Stuur ons uw teksten over deze molen
  |   Stuur ons uw teksten over de motor in deze molen (indien van toepassing)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om teksten in te sturen.
   
    Foto's  
Stuur uw foto's van deze molen (ook eventuele motor)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om foto's in te sturen.