Grutte Mûne / De Grote Molen

Naam

Grutte Mûne / De Grote Molen

Bouwjaar

1887

Type

Grondzeiler

Kenmerken

Achtkante molen

Functie

Poldermolen

Locatie

Boargemaster Nautawei 4A
9108 AK Broeksterwoude

Geo positie

X: 193940 Y: 586870
N 53.266949 O 5.970823
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Toon deze molen in Google Streetview

Provincie

Fryslân

Gemeente

Dantumadiel

Plaats

Broeksterwoude

Kadaster

Gemeente Birdaard, sectie P, nr. 1026

Eigenaar

Stichting De Fryske Mole

Eigendomsvorm

Stichting

Bedrijfsvaardigheid

Maalvaardig

Bestemming

Vh. bemalen van de polder De Broek, thans buiten bedrijf

Landschappelijke waarde

Belangrijk maar wordt aan één zijde sterk verminderd door beplantingen rond de vroegere molenaarswoning.

Molenaar

Rolf Dijkema

Telefoon

06-55831216

Fietsroute

Fietsroute in de buurt van Grutte Mûne / De Grote Molen via fietsnetwerk.nl

Database id

Ten-Bruggencatenr.

03074

Monumentennr(s).

11678

Grutte Mûne / De Grote Molen

Constructie

Romp

Grenen achtkant, gedekt met riet, met stenen veldmuren

Kap

Gedekt met riet

Vlucht

22,54 m.

Wiekenvorm

Zelfzwichting met Oud-Hollandse voorzomen op beide roeden

Wiekverbeteringen

Al zeer lang, in ieder geval vanaf 1902, heeft deze molen zelfzwichting op beide roeden gehad. In 1975 werd dit vervangen door zeilroeden. In 2011 keerde, nadat de roeden waren gerepareerd, de zelfzwichting terug.

Roeden etc.

Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien

Wiekenkruis

Fabrikaat

Nummer

Pos. bouw

Jaar

Steek

Positie

Verdw.

Lengte

1916

buiten

1901

1902

buiten

aanw.

22.54

1917

binnen

1901

1902

binnen

aanw.

22.54

Bovenas

Fabrikaat

Nummer

Jaar

Steek

Verdw.

Lengte

1211

1879

aanw.

Kruiwerk etc.

Kruiwerk

Neutenkruiwerk met 24 neuten; kruilier

Vang

Vaste Vlaamse blokvang; vangbalk met duim; vangstok

Inrichting

Eén vijzel (voorheen twee).

Overbrengingen

Bovenwiel 66 kammen
Bovenbonkelaar 35 kammen, steek 11,8 cm.
Onderwiel 48 kammen
Vijzelwiel 42 kammen, steek 11,8 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 2,17

Molenmaker

Gerben van Wieren, Janum (1887)

Grutte Mûne / De Grote Molen

Verwijzingen

allemolens.nl

Kijk op allemolens.nl voor historische foto’s en documenten van deze molen.

Voorganger

Broekpolder, De Grote Molen (1e), Broeksterwâld/ Broeksterwoude

Grutte Mûne / De Grote Molen

Geschiedenis

In 1887 werd de Grote Molen van de Broekpolder door brand verwoest en in het zelfde jaar herbouwd door Gerben van Wieren uit Janum. Deze voorzag de waterlopen meteen van twee schroeven. Na ingebruikname van een stoomgemaal te Zwaagwesteinde in 1926 werd de grote schroef ingekort.
In 1934 werd de kleinste schroef overgebracht naar de zgn. Kleine Molen. In 1943 werd in de Grote Molen een centrifugaalpomp geplaatst, waarna de windkracht buiten werking kwam.

De molen werd gerestaureerd in 1959, 1975 en 1994. Inmiddels is de molen alleen nog maalvaardig in circuit, omdat hij niet meer is aangesloten op de Friese boezem.

Van de in 1934 verwijderde tweede schroef resteren nog de binnenwaterloop, het spil- en vijzelwiel en de toog in de muur. Het spoorwiel, dat met slechts één vijzel in de molen toch geen functie meer had, is rond 1986 verwijderd en draait nu in spinnekop-korenmolen De Vlijt te Koudum, ook weer als spoorwiel (maar dan om een steenschijfloop aan te drijven!).

In 2010/2011 volgde een nieuwe grote opknapbeurt, noodzakelijk vanwege de slechte staat van de roeden. Beide Potroeden werden vervolgens zorgvuldig hersteld en daarna opnieuw gestoken. Van de gelegenheid maakte men gebruik om de zelfzwichting, die zo'n 25 jaar afwezig was geweest, in ere te herstellen.