Molen Lonjé / Tadema's Molen, Bolsward

Bolsward, Fryslân
b

korte karakteristiek

naam
Lonjé / Tadema's Molen
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de Marnepolder, op wind- of elektrische kracht

adres
Oude Rijksweg 7
8701 MD Bolsward
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Lonjé / Tadema's Molen via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
01438
oude dbnr.
B47
Meest recente aanpassing
| Bedrijfsvaardigheid
media-bestand
Molen 01438 Lonjé / Tadema's Molen (Bolsward)
Femmy Boon (10-9-2022)

locatie

plaats
Bolsward
plaatsaanduiding
gemeente
Súdwest-Fryslân, Fryslân
kadastrale aanduiding
Gemeente Bolsward, sectie C, nr. 88
geo positie
X: 162587, Y: 564166
N: 53.06430, O: 5.50039
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
De molen staat een beetje ingeklemd tussen een snelweg en een industrieterrein, maar de waarde is toch behoorlijk groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Oude Rijksweg 7
8701 MD Bolsward
molenaar
Johannes Kooistra / Martin de Jong
telefoon
06-53718859 of 06-10877364
website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden
op afspraak
toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
ja
bijzonderheden

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met riet, op stenen voet
kap
Gedekt met riet
inrichting

Stalen vijzel Ø 1,43 m. met drie gangen.

versieringen

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met het opschrift 'Anno 1824'

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Neutenkruiwerk met 24 neuten; kruihaspel
vlucht
18,65 m.
vang
Vlaamse vang, vangbalk met duim, vangstok
overbrenging

Bovenwiel 47 kammen
Bovenbonkelaar 28 kammen, steek 10,0 cm.
Onderwiel 35 kammen
Vijzelwiel 31 kammen, steek 11,1 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 1,90

hoogte
wiekvorm
Systeem Dekker op beide roeden
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Molema ✉︎ 34 binnen 2001 2002 binnen aanw. 18,55
Molema ✉︎ 35 buiten 2002 2002 buiten aanw. 18,65
Pot ✉︎ 2666 buiten 1930 1938> buiten 2002 18,60
wiekverbeteringen

Deze molen is al sinds 1933 op beide roeden uitgerust met het systeem Dekker.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As g.n., Kon.Ned.Grofsmederij
Kon.Ned.Grofsmederij
✉︎ g.n. 1897 aanw. 04,94
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de Marnepolder, op wind- of elektrische kracht

omwentelingen
geschiedenis

Deze molen werd gebouwd in 1824; blijkens een inscriptie was deze op 8 november dat jaar maalvaardig. Mogelijk was de molen zelfs iets te vroeg klaar: in de Leeuwarder Courant van 8 juli 1825 biedt molenmaker Sjoerd Feddes IJpma te Bolsward acht stuks watermolens van onderscheidene grootte te koop, welke in de nieuw aangelegde Polder onder Bolsward stonden. Tevens werd aangekondigd dat op 14 juli het maken van dijken en het slaan van enige dammen werd aanbesteed. Kennelijk waren de werkzaamheden in de polder toen nog in volle gang.
De aanleg van deze polder ging dus zoals het vaker ging in Friesland: diverse particuliere poldertjes werden samengevoegd, een nieuwe grotere molen gebouwd en de diverse kleine molentjes (dat zullen spinnekoppen en achtkantjes zijn geweest) werden vervolgens voor afbraak verkocht.

In de jaren 1948/49 wilden diverse ingelanden een elektromotor in de molen plaatsen: het beoogde herstel van de molen was namelijk, met ruim ƒ 10.000,-- toen nogal kostbaar. De molen werd echter hersteld en de motor niet geplaatst. 
In 1967 kreeg de molen alsnog een motor, maar bleef ook daarna nog veelvuldig op windkracht in bedrijf. Dit mede dankzij Willem Boon sr., die van 1972 tot zijn overlijden op 1 juni 2008 hier molenaar was.

In 2001/2002 onderging deze molen een grote herstelbeurt waarbij met name veel werk werd verricht aan de kap. Ook in 2023 werd het nodige gedaan, onder meer nieuw riet op de kap. 

 

aanvullingen

toelichting naam

Deze molen bemaalde de Lonjésterpolder, thans het grotere gebied de Marnepolder. Deze polder is vernoemd naar de gelijknamige boerderij, pal ten ZW van de A7 aan de Makkummervaart.
Tadema was de voorlaatste molenaar hier, vandaar ook die aanduiding voor deze molen.  

trivia

In 1949 was er, zoals in de tekst al vermeld, nogal wat discussie of de molen moest worden hersteld of dat men over zou gaan op elektrische bemaling. Eén lid van het polderbestuur betreurde in april 1949 dat de molen er nog stond. Ongetwijfeld vanwege de zware storm van 1 maart dat jaar!

foto's

foto's