Stramproy, Limburg

Molen van Nijs / De Nijverheid

Foto van Molen van Nijs / De Nijverheid, Stramproy, Marcel van Nies (20-6-2018) | Database Nederlandse molens
© Marcel van Nies (20-6-2018)

NederlandsEnglishFrançaisDeutschEspanõlPortuguesePусский简体中文

Molen van Nijs / De Nijverheid

1903
Beltmolen
Ronde stenen molen
Korenmolen
Veldstraat 54
6039 ED Stramproy
X: 177877 Y: 356235
N 51.195061 O 5.714474
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Toon deze molen in Google Streetview
Limburg
Weert
Stramproy
Gemeente Stramproy, sectie D, nr. 3093
Gemeente Weert
Maalvaardig
2022: 39.912
2021: 34.246
eerdere tellerstanden ( ↓ ↑ )
  • 2016: 56.126
  • 2015: 74.775
  • 2013: 79.332
  • 2011: 57.338

2016: enige tijd stilstand vanwege problemen met de vang.

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

Groot

Geert Hannen / Jack Leijsse / Marc Lamerikx / Rob Niëns / Paul Horstman

Elke 3e woensdag van de maand 13:30 - 16:30 uur, alle even zaterdagen 9:30 - 12:30 uur.
Verder als de molen draait en op afspraak.

Fietsroute in de buurt van Molen van Nijs / De Nijverheid via fietsnetwerk.nl
469
00184
 
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

Molen van Nijs / De Nijverheid

Constructie

Constructie

Ronde stenen molen

Gedekt met dakleer

24,80 m.
Oud-Hollands

Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan (zie ook "Trivia"). 

Roeden etc.

Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien

Kruiwerk etc.

Engels; kruilier
Losse Vlaamse blokvang uit vier stukken; vangbalk met haak; vangtrommel; pal

Twee koppel 17der kunststenen; sleepluiwerk; elevator; klein koppel elektrisch aangedreven stenen op de begane grond.

Bovenwiel 56 kammen
Bovenbonkelaar 30 kammen
Spoorwiel 67 kammen
Steenschijflopen 25 staven
Overbrengingsverhouding 1 : 5,01

Eenvoudige baard, op de koppen van de voeghouten aangebracht, donkergroen geverfd, met in wit enige geverfde takken en het jaartal '1903'

Spreuk, aanwezig in de molen:
"Het stemt immer tot verheugenis, wanneer een molen proper is".

Van het spoorwiel zijn de verticale vlakken oranjerood geverfd, de horizontale vlakken donkerblauw en de kopse kanten van de kruisarmen wit. De koning hieronder: het vierkante deel rood met witte hoeken, het ronde deel blauw. De ijzeren banden wit. De staakijzers zijn afwisselend rood/wit geverfd, de vulstukken wit, de stroppen rood en blauw.

Molen van Nijs / De Nijverheid

Verwijzingen

Molen van Nijs / De Nijverheid

Geschiedenis

Geschiedenis

In de buurtschap Breyvensroth, rond 1960 nog landelijk gebied, staat de stenen bergmolen De Nijverheid, ook bekend als Molen van Nijs.

De molen werd in 1903 gebouwd in opdracht van Michiel Kunnen. Hij was afkomstig uit  Maarheeze, waar zijn familie een windmolen had. Hij trouwde, nadat zijn molen gereedgekomen was, met Maria Korten maar overleed reeds in 1913.
De weduwe Kunnen hertrouwde met Jacques van de Laar. Zakelijk bezien was dit huwelijk geen succes: Van de Laar was van huis uit geen molenaar en had ook weinig belangstelling voor het vak. Gedurende de Eerste Wereldoorlog was het gemaal slecht en bleef onderhoud achterwege.

In 1921 werd de molen openbaar geveild. Koper werd Jacques Nijs, de 28-jarige zoon van Wilhelmus Nijs, molenaar op een van de stenen bergmolens aan de Zuid-Willemsvaart in Weert. De windmolen had toen nog een houten as en een houten gevlucht.
Vader Nijs kocht van P.J. Truyen uit Deurne (N.B.) twee 25 m. lange ijzeren Potroeden, een houten molenas voorzien van een gietijzeren insteekkop en aswiel met vang van de standerdmolen, die aan de Molenstraat stond. De kap werd eveneens vernieuwd en kreeg een ander model dan voorheen. Als kapbedekking werden kleine zinken platen aangebracht. Onder de kap werd tevens een nieuw Engels kruiwerk gelegd. Aan de kap te beoordelen zijn deze werkzaamheden uitgevoerd door de molenmakers Sjang en Sjef Hendrickx uit Beegden/Heel.

Het gangwerk heeft een tamelijk kleine overbrengingsverhouding, namelijk 1 op 5. De molen draaide daardoor gemakkelijk en aangezien hij vanouds goed in de wind stond, was er geen behoefte aan stroomlijnwieken. Jacques Nijs was een echte liefhebber en had zijn molen goed ingericht. Een lange, door de koning aangedreven, elevator kon vanaf de begane grond de karen boven de molenstenen van maalgoed voorzien. Verder was er een haverpletter en een koekenbreker. Onderin de molen stond een maalstoel met een Güldner-dieselmotor, die in een kazemat was opgesteld.
De molen heeft nog een aantal kenmerken van eerder herstel, toen minder kostbare onderdelen werden toegepast, al vanaf de jaren zestig. De staartbalk is gemaakt van een oude molenroede, fabrikaat Fransen. De lange schoren bestaan uit stalen buizen met een grote middellijn en wanddikte. Opmerkelijk is het laag geplaatste onderste draaipunt van de koning. Het spoorwiel bevindt zich daardoor nogal ver boven dit draaipunt. Men spreekt dan van een doorlopende koning. Deze constructie heeft meestal een merkbare invloed van het overkruien van de kap op het gangwerk tot gevolg.

In 1956 plaatste Nijs een hamermolen en een mengmachine, die vier jaar in bedrijf bleven. De windmolen werd daarna praktisch niet meer gebruikt, omdat de gebruikelijke soorten veevoer niet met stenen konden worden gemalen. Evenals Lei van de Winkel in Stramproy was ook Nijs genoodzaakt een regeling met de plaatselijke afdeling van de Boerenbond te treffen, die tot opheffing van zijn bedrijf leidde. Jacques Nijs overleed in 1962.

De stilstaande molen, die tijdens het leven van Nijs perfect werd onderhouden, begon daarna gebreken te vertonen. In 1974 nam de gemeente Stramproy de molen van de familie Nijs over, waarna direct herstel door de firma Adriaens volgde. Sindsdien werd de molen zeer geregeld als instructiemolen gebruikt voor de opleiding van vrijwillige molenaars, dit alles onder leiding van Jacques Nijs Jr.

Voor 2009 was een flinke herstelbeurt gepland: nieuwe roeden en kapbedekking, staart deels herstellen, deels vernieuwen, Verder herstel aan voeghouten, metselwerk binnen en buiten, vervanging van rollen en rails van het Engels kruiwerk, werkzaamheden aan de balkkoppen van de zolders, een houtwormbehandeling en tot slot geheel schilderen. In 2010 kwam dit werk gereed.

De molen wordt in opdracht van de gemeente Weert beheerd door de Molenstichting Weerterland. In 2013/14 is de totale omgeving rond de molen heringericht en fors verbeterd door het rooien van vijf bomen. Ook kreeg de molen een nieuw voorterrein en een grote molentuin die door vrijwilligers uit de buurt is aangelegd en wordt onderhouden.
Met de molen worden zeer regelmatig voergranen gemalen.

Molenaar en oud-eigenaar Jaques Nijs jr. overleed na een welbesteed leven op 22 augustus 2019. Hij heeft zeer vele leerling-molenaars uit Limburg, Brabant en België de kneepjes van het vak geleerd.


Molen van Nijs / De Nijverheid

Aanvullingen

Aanvullingen

De molenaars Nijs stonden bekend als heel secure mulders: goed strijkende stenen en een juist afgesteld gangwerk maakten dat deze molen vanouds zeer gemakkelijk draaide. Toen Chris van Bussel ergens in de dertiger jaren aan Nijs sr. stroomlijnwieken voorstelde, werd er geantwoord: "Ge moet het binne zuuke, neet boete!". Niet verwonderlijk heeft de molen van Nijs nooit een wiekverbetering ondergaan.

De molen wordt aangeduid naar de familie die deze molen geruime tijd in eigendom had, vermoedelijk relevanter dan de naam 'De Nijverheid'.
Rond 1975 doken, onder meer in publicaties van De Hollandsche Molen, namen als "De Vrijheid" en "Veldmolen" op, maar de redactie liet toen direct weten, dat deze molen bekend zou moeten blijven als 'de molen van Nijs'.

Frans Verstappen, 'Molenaarsechtpaar Jac en Els Nijs-Peeter viert gouden huwelijksfeest', in: Molenwereld 170 (2013) 182 - 185.

Molen van Nijs / De Nijverheid

Historische foto's

Historische foto's

Eertijds naar molendatabase.nl ingezonden historische foto’s van deze molen.
Kijk op allemolens.nl voor historische foto’s en documenten van deze molen.
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

Molen van Nijs / De Nijverheid

Actuele foto's

Molen van Nijs / De Nijverheid, Stramproy, Bernd Käding (18-10-2017) | Database Nederlandse molens
© Bernd Käding (18-10-2017)
Molen van Nijs / De Nijverheid, Stramproy, Bernd Käding (18-10-2017) | Database Nederlandse molens
© Bernd Käding (18-10-2017)
Molen van Nijs / De Nijverheid, Stramproy, Boukje van Leijen (5-8-2022) | Database Nederlandse molens
© Boukje van Leijen (5-8-2022)
Molen van Nijs / De Nijverheid, Stramproy, Frank Hendriks (16-8-2014) | Database Nederlandse molens
© Frank Hendriks (16-8-2014)
Molen van Nijs / De Nijverheid, Stramproy, Boukje van Leijen (5-8-2022) | Database Nederlandse molens
© Boukje van Leijen (5-8-2022)
Molen van Nijs / De Nijverheid, Stramproy, Boukje van Leijen (5-8-2022) | Database Nederlandse molens
© Boukje van Leijen (5-8-2022)
Molen van Nijs / De Nijverheid, Stramproy, Boukje van Leijen (5-8-2022) | Database Nederlandse molens
© Boukje van Leijen (5-8-2022)
Molen van Nijs / De Nijverheid, Stramproy, Frits Kruishaar (8-11-2008) | Database Nederlandse molens
© Frits Kruishaar (8-11-2008)
Molen van Nijs / De Nijverheid, Stramproy, Frits Kruishaar (8-11-2008) | Database Nederlandse molens
© Frits Kruishaar (8-11-2008)
Molen van Nijs / De Nijverheid, Stramproy, Marcel van Nies (20-6-2018) | Database Nederlandse molens
© Marcel van Nies (20-6-2018)
Molen van Nijs / De Nijverheid, Stramproy, Marcel van Nies (20-6-2018)De twee meelpijpen komen samen in een meelbak. | Database Nederlandse molens
© Marcel van Nies (20-6-2018)
De twee meelpijpen komen samen in een meelbak.
Molen van Nijs / De Nijverheid, Stramproy, Vincent Mepschen (26-2-2022) | Database Nederlandse molens
© Vincent Mepschen (26-2-2022)
Molen van Nijs / De Nijverheid, Stramproy, Marcel van Nies (20-6-2018) | Database Nederlandse molens
© Marcel van Nies (20-6-2018)
Molen van Nijs / De Nijverheid, Stramproy, Marcel van Nies (20-6-2018) | Database Nederlandse molens
© Marcel van Nies (20-6-2018)
Molen van Nijs / De Nijverheid, Stramproy, Vincent Mepschen (26-2-2022) | Database Nederlandse molens
© Vincent Mepschen (26-2-2022)
Molen van Nijs / De Nijverheid, Stramproy, Marcel van Nies (20-6-2018)Aandrijving van de elevator gebeurt middels een riem, via de as met rubberwiel op de luitafel. | Database Nederlandse molens
© Marcel van Nies (20-6-2018)
Aandrijving van de elevator gebeurt middels een riem, via de as met rubberwiel op de luitafel.
Molen van Nijs / De Nijverheid, Stramproy, Marcel van Nies (20-6-2018) | Database Nederlandse molens
© Marcel van Nies (20-6-2018)
Molen van Nijs / De Nijverheid, Stramproy, Marcel van Nies (20-6-2018) | Database Nederlandse molens
© Marcel van Nies (20-6-2018)
Molen van Nijs / De Nijverheid, Stramproy, Vincent Mepschen (26-2-2022)Kapzolder met vang | Database Nederlandse molens
© Vincent Mepschen (26-2-2022)
Kapzolder met vang
 

Draag zelf bij

    Tekst  
Stuur ons uw teksten over deze molen
  |   Stuur ons uw teksten over de motor in deze molen (indien van toepassing)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om teksten in te sturen.
   
    Foto's  
Stuur uw foto's van deze molen (ook eventuele motor)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om foto's in te sturen.