Hattem, Gelderland

De Fortuin

Foto van De Fortuin, Hattem, Bob Siemonsma (4-3-2019)De foto is gemaakt kort nadat De Fortuin voorzien is van een nieuw gevlucht met Van Busselneuzen. | Database Nederlandse molens
© Bob Siemonsma (4-3-2019)
De foto is gemaakt kort nadat De Fortuin voorzien is van een nieuw gevlucht met Van Busselneuzen.

NederlandsEnglishFrançaisDeutschEspanõlPortuguesePусский简体中文

De Fortuin

1816
1852 / 1970
Stellingmolen
Achtkante molen
Korenmolen
Molenbelt 5
8051 EV Hattem
X: 201156 Y: 498840
N 52.475342 O 6.066550
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Toon deze molen in Google Streetview
Gelderland
Hattem
Hattem
Gemeente Hattem, sectie E, nr. 1714
Gemeente Hattem
In herstel (zie 'Geschiedenis')
2021: 76.992
2018: 100
2017: 69.503
eerdere tellerstanden ( ↓ ↑ )
  • 2016: 107.783
  • 2010: 72.148

2017: stilgezet per 23-09 vanwege de slechte roeden.
2018: wiekenkruis af en toe in een andere stand gezet.

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

Zeer groot

Theo Friesema / Henk Lollinga / Hans de Weerd / Matthieu Stroobach / Harry Rouwenhorst / Geert Jonker / Jeanette Fokkinga
038-4443432 / 06-23245758

Zaterdag 13.30 - 16.30 uur. Groepsbezoeken via mailadres.

Fietsroute in de buurt van De Fortuin via fietsnetwerk.nl
222
01836
 
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

De Fortuin

Constructie

Constructie

Houten achtkant, gedekt met horizontale planken (zwart geverfd, wit afgebiesd) op stenen onderbouw

Gedekt met dakleer

21,48 m.
Systeem van Bussel met neusremkleppen op beide roeden.

In 1942 kreeg deze molen een andere - tweedehands - roede en daarna op alle vier de enden het systeem Van Bussel.
Bij de grote restauratie van 1970/'71 werden de nieuwe roeden Oud-Hollands opgehekt.
Bij het vervangen van de roeden, begin 2019, is opnieuw gekozen voor het systeem Van Bussel, nu met neusremkleppen op de vier enden.

Roeden etc.

Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien

Kruiwerk etc.

Neutenkruiwerk; kruihaspel
Vaste Vlaamse blokvang uit zes stukken; vangbalk met haak; vangstok; pal

Twee koppel 16der kunststenen; sleepluiwerk

Bovenwiel 48 kammen
Bovenbonkelaar 22 kammen
Spoorwiel 86 kammen
Steenschijflopen 28 staven
Overbrengingsverhouding 1 : 6,70

van de stelling: 5,20 m.

Eenvoudige baard, wit geverfd, donkergroen afgebiesd, met het opschrift 'De Fortuin'

Gevelsteen in de onderbouw met het volgende opschrift:
De eerste steen is gelegd door
Klaas Blom
Klaas Blomzn.
1852

De Fortuin

Verwijzingen

De Fortuin

Geschiedenis

Geschiedenis

Eén van de opvallende kenmerken uit Hattems stadssilhouet is molen De Fortuin, sierlijk gelegen tegen de vroegere stadsmuur in de noordwesthoek van de stad.

De molen heeft een veel rijkere historie dan het jaartal 1852 in de gevelsteen doet vermoeden: de bouw was ter vervanging van een standerdmolen die in 1808 is omgewaaid.
Het achtkant heeft zeer lange stijlen die op de eerste zolder (de zolder onder de stellingzolder) beginnen, wat doet denken aan Groningen (bijv. Winsum, of Lattrop, gewezen Groninger).
Vermoedelijk is in 1816 deze molen gebouwd als lage stellingmolen zonder ondertafelement met doorgaande stijlen die op lage poeren stonden. In 1852 is een stenen onderbouw tot stand gekomen waarvan de bovenste helft om de achtkantstijlen is heengemetseld.
Niet duidelijk is vooralsnog, wat zich tussen 1808 en 1816 heeft afgespeeld.

In 1942 volgde een forse opknapbeurt, waarbij onder meer een andere (tweedehands) roede werd gestoken. Het wiekenkruis werd vervolgens voorzien van het systeem Van Bussel.

Niet bekend is, wanneer de molen als maalwerktuig buiten bedrijf kwam. Hoe dan ook stond de molen er eind jaren '60 van de 20ste eeuw zeer slecht bij: zo was de stelling allang verdwenen en had men de roeden in 1967 gestreken.

Een grote restauratie in 1970/'71 redde de molen. Sindsdien is er regelmatig gedraaid, in een latere fase werd ook het binnenwerk maalvaardig gemaakt.

In september 2017 moest de molen worden stilgezet: beide Derckx-roeden, die inmiddels de 50 jaar naderden, bleken in slechte staat. Nieuwe zijn in de zomer van 2018 besteld en waren november 2018 gereed.
Begin februari 2019 heeft men de oude roeden kaalgezet. Op 12 februari zijn de oude roeden gestreken en de nieuwe meteen gestoken.

In januari 2022 startte men met een flinke klus: vervanging van de ruim 50 jaar oude stelling.

Zeer opmerkelijk aan deze molen is de grote kromme houten springbeugel, die hier tussen de voeghouten (en dus niet op de penbalk) is aangebracht.
In dit verband valt dan de eenvoudige, van een ronde metalen buis gemaakte, vangstok ook op.


De Fortuin

Aanvullingen

Aanvullingen

De grote kromme houten springbeugel, tussen de voeghouten aangebracht, is als zodanig nog nergens aangetroffen (toch?). 

De Fortuin

Historische foto's

Historische foto's

Eertijds naar molendatabase.nl ingezonden historische foto’s van deze molen.
Kijk op allemolens.nl voor historische foto’s en documenten van deze molen.
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

De Fortuin

Actuele foto's

De Fortuin, Hattem, Frank Hendriks (5-3-2018) | Database Nederlandse molens
© Frank Hendriks (5-3-2018)
De Fortuin, Hattem, Frank Hendriks (5-3-2018) | Database Nederlandse molens
© Frank Hendriks (5-3-2018)
De Fortuin, Hattem, Bram Westerink (9-8-2014) | Database Nederlandse molens
© Bram Westerink (9-8-2014)
De Fortuin, Hattem, Piet Glasbergen (19-12-2014). | Database Nederlandse molens
© Piet Glasbergen (19-12-2014).
De Fortuin, Hattem, Frank Hendriks (5-3-2018) | Database Nederlandse molens
© Frank Hendriks (5-3-2018)
De Fortuin, Hattem, Rob Pols (23-2-2006). | Database Nederlandse molens
© Rob Pols (23-2-2006).
De Fortuin, Hattem, Vincent Mepschen (24-3-2017) | Database Nederlandse molens
© Vincent Mepschen (24-3-2017)
De Fortuin, Hattem, Vincent Mepschen (24-3-2017) | Database Nederlandse molens
© Vincent Mepschen (24-3-2017)
De Fortuin, Hattem, Vincent Mepschen (24-3-2017) | Database Nederlandse molens
© Vincent Mepschen (24-3-2017)
De Fortuin, Hattem, Vincent Mepschen (24-3-2017) | Database Nederlandse molens
© Vincent Mepschen (24-3-2017)
De Fortuin, Hattem, Vincent Mepschen (24-3-2017) | Database Nederlandse molens
© Vincent Mepschen (24-3-2017)
De Fortuin, Hattem, Vincent Mepschen (24-3-2017)Let op de lagering van het 3e rondsel van de v.m. pelsteen | Database Nederlandse molens
© Vincent Mepschen (24-3-2017)
Let op de lagering van het 3e rondsel van de v.m. pelsteen
De Fortuin, Hattem, Vincent Mepschen (24-3-2017) | Database Nederlandse molens
© Vincent Mepschen (24-3-2017)
De Fortuin, Hattem, Vincent Mepschen (24-3-2017)Let op de houten springbeugel! | Database Nederlandse molens
© Vincent Mepschen (24-3-2017)
Let op de houten springbeugel!
De Fortuin, Hattem, Vincent Mepschen (24-3-2017) | Database Nederlandse molens
© Vincent Mepschen (24-3-2017)
De Fortuin, Hattem, Vincent Mepschen (24-3-2017) | Database Nederlandse molens
© Vincent Mepschen (24-3-2017)
 

Draag zelf bij

    Tekst  
Stuur ons uw teksten over deze molen
  |   Stuur ons uw teksten over de motor in deze molen (indien van toepassing)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om teksten in te sturen.
   
    Foto's  
Stuur uw foto's van deze molen (ook eventuele motor)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om foto's in te sturen.