Molen Kilsdonkse Molen, Heeswijk-Dinther

Heeswijk-Dinther, Noord-Brabant
b

korte karakteristiek

naam
Kilsdonkse Molen
modeltype
Watermolen
functie
oliemolen
bouwjaar
herbouwd
2008
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Het slaan van olie op vrijwillige basis
adres
Kilsdonkseweg 4-6
5473 KK Heeswijk Dinther
beek
Brabantse Aa
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Kilsdonkse Molen via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
01603 a
oude dbnr.
B1306
Meest recente aanpassing
media-bestand
Molen 01603 a Kilsdonkse Molen (Heeswijk-Dinther)
Pieter Zuijkerbuijk (11-1-2020)

locatie

plaats
Heeswijk-Dinther
plaatsaanduiding
beek
Brabantse Aa
gemeente
Bernheze, Noord-Brabant
kadastrale aanduiding
Gemeente Heeswijk-Dinther, sectie E, nr. 467
geo positie
X: 163108, Y: 405386
N: 51.63727, O: 5.50433
biotoopwaarde
landschappelijke waarde
Groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Kilsdonkseweg 4-6
5473 KK Heeswijk Dinther
molenaar
Paul Potters / André van Esch / Ad van Lamoen
telefoon
e-mail

social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
nee
openingstijden

Zie hiervoor de gegevens bij de windmolen en de website van de Kilsdonkse molen. 

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

constructie

modeltype
Watermolen
krachtbron
water
kenmerken
functie
inrichting

Eén koppel kantstenen; voor- en naslag, zes stampers, schudzeef

gangwerk
wateras
rad
rad diameter
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Het slaan van olie op vrijwillige basis
molenmaker
Adviesburo Groen, Montfoort (ontwerp); Fa. Adriaens, Weert (uitvoering), 2008
omwentelingen
geschiedenis

Het is niet bekend, wanneer op deze plaats een watermolen is gebouwd. De oudste schriftelijke vermelding is uit 1433. Uit deze akte, berustend in de Schepenprotocollen van Den Bosch, blijkt dat de molen dan al bestaat. Ook wordt al snel gesproken over een koren- en oliemolen.
De rivier de Aa gaf veel problemen wat betreft de waterafvoer, daarom kreeg deze molen reeds in 1491 een maalverbod gedurende de zomer; van oktober tot en met maart mocht de molen werken, daarbuiten niet.
Omdat de Kilsdonkse Molen en de windmolen van het iets verderop gelegen Heeswijk in dezelfde hand waren en vaak zelfs bediend werden door dezelfde molenaar, gaf het verbod om in de zomer met de watermolen te werken gedurende honderden jaren geen ernstig bezwaar voor de molenaar en zijn klanten.

Het werd pas een probleem, toen in 1799 het eigendom gesplitst werd. Watermolenaar Nicolaas Coppens kreeg geen toestemming om een windmolen naast de watermolen te bouwen; daarom bouwde hij tenslotte, in 1813, de windmolen zónder toestemming. Het ging om een houten molen; ook het gebouw van de watermolen was toen van hout.

In 1842 brandde het hele complex, toen eigendom van Cornelis van Aert, af. Meteen volgde herbouw, nu in steen. Ook daarna bleef het omstreden, of de watermolen alleen een wintermolen was of het hele jaar mocht malen. Het kwam onder meer in 1858 tot een proces. De molenaar beweerde uiteraard het laatste, maar werd in het ongelijk gesteld.

De problemen rond de waterbeheersing bleven kennelijk dusdanig, dat ruim in 1880 de overheid ingreep: de watermolen werd stilgelegd en de stuwen verwijderd. Het stenen molengebouw bleef staan; in 1882 werd het binnenwerk, de oliemolen dus, verwijderd: het watermolengebouw diende vervolgens als woning voor de molenaar en zijn gezin, vanaf 1928 was dat de familie Potters.
Later kwam de woonfunctie te vervallen en werd er een graanmalerij gevestigd.

In 2000 werd het maalbedrijf opgeheven. De familie Potters had ondertussen in 1998 al contact opgenomen met De Hollandsche Molen en dit leidde uiteindelijk in 2005 tot het begin van de algehele rehabilitatie van dit voor Nederland unieke monument.
Let wel: dit is niet de enige watervluchtmolen van Nederland geweest, het is wel de enige waarvan nog een duidelijk restant aanwezig was (dat ook nog gereconstrueerd kon worden).


aanvullingen

unieke eigenschap

Maakt deel uit van de enig overgebleven en weer aanwezige watervluchtmolen in Nederland.

foto's

foto's