Molen Achtkante Molen, Streefkerk

Streefkerk, Zuid-Holland
b

korte karakteristiek

naam
Achtkante Molen
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig in circuit
bestemming

Vh. Bemalen van de polder Streefkerk en Kortenbroek (1e trap), thans buiten bedrijf. Bezoekersmolen.

adres
Beneden Tiendweg 3
2959 BA Streefkerk
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Achtkante Molen via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
01494
oude dbnr.
B1117
Meest recente aanpassing
| Foto as
media-bestand
Molen 01494 Achtkante Molen (Streefkerk)
Willem Jans (8-3-2008)

locatie

plaats
Streefkerk
plaatsaanduiding
gemeente
Molenlanden, Zuid-Holland
kadastrale aanduiding
Gemeente Streefkerk, sectie A, nr. 3092
geo positie
X: 110132, Y: 434220
N: 51.89469, O: 4.73536
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Zeer groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Beneden Tiendweg 3
2959 BA Streefkerk
molenaar
Marcel Korevaar / Marc Polderman / Marc Dwarswaard / Martin Hoek / Cees Noorlander bij toerbeurt
telefoon
0184-661473
e-mail

open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

In de regel donderdag, vrijdag en zaterdag 10.00 - 16.00 uur.
Groepen kunnen op afspraak ook op andere dagen terecht (zie de website van de SIMAV)

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met riet, op hoge gemetselde voet
kap
Gedekt met riet
inrichting

IJzeren scheprad in de molen, Ø 5,92 m.; breed 0,47 m.
Woning in de molen (in gebruik als bezoekerscentrum).

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Rollenkruiwerk; 47 (meest) ijzeren rollen. Kruirad met hoge bank.
vlucht
26,40 m.
vang
Vlaamse vang; 4 vaste stukken. Vangbalk met haak; vangstok.
overbrenging

Bovenwiel 54 kammen
Bovenschijfloop 32 staven, steek 15,3 cm.
Onderschijfloop 28 staven
Onderwiel 89 kammen, steek 16,0 cm.
Overbrengingsverhouding 1,88 : 1

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Beijk ✉︎ 109 binnen 2023 2024 binnen aanw. 26,40
Beijk ✉︎ 110 buiten 2023 2024 buiten aanw. 26,50
media-bestand
Roede 205, Bremer
Bremer
✉︎ 205 buiten 1974 1974 buiten 2024 26,40
Iperen, van ✉︎ 1 binnen 1971? 1971 binnen 2024 26,40
Pot ✉︎ 1945 buiten 1903 1903? buiten 1971 26,50
wiekverbeteringen

Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As g.n., NSBM Fyenoord
NSBM Fyenoord
✉︎ g.n. 1840< 1840< aanw. 03,87
wateras
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
onbekend (?) ✉︎ ? aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
blijkens baard
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig in circuit
bestemming

Vh. Bemalen van de polder Streefkerk en Kortenbroek (1e trap), thans buiten bedrijf. Bezoekersmolen.

molenmaker
Fa. van Beek, Rijnsaterwoude (1970/71)
omwentelingen
eigendomshistorie

De SIMAV is eigenaar sinds 1957, daarvoor was dat de polder Streefkerk & Kortenbroek

geschiedenis

Deze molen moet hier al sinds 1761 staan: dat jaar stond vanouds op de baard én op de sluitsteen van de toog boven de achtergoot. Maar 10 jaar eerder, 1751, had deze polder evenwel al een achtkante molen!  Mogelijk is die molen in 1760 of '61 afgebrand, waarna een nieuwe molen moest worden gebouwd. Het is evenwel ook mogelijk dat deze molen in 1761 naar de huidige locatie werd verhuisd waarvoor toen een nieuwe fundering met waterlopen moest worden gemetseld.
Het kan niet anders of deze achtkante molen is een opvolger van een wipmolen, die dus in een onbekend eerder jaar moet zijn verdwenen. 

In 1872 werd een oude houten wateras van de molen vermaakt tot een mantelstijl en scherf voor een ondertafelement voor de Oude Weteringmolen. In 1873 werd de kap van de molen ingekort, waarschijnlijk zowel aan de voor- als aan de achterzijde. Wat de aanleiding hiertoe was, is niet duidelijk. Misschien maakten ingerotte koppen van de voeghouten een en ander noodzakelijk. Door het inkorten kregen het voor- en achterkeuvelens een plaats dichter bij het middelpunt van de molen. Gelijktijdig werden slagstukken aangebracht tussen overring en voeghouten.

In 1951 werd deze molen, met de vier wipmolens uit de getrapte bemaling, buiten bedrijf gesteld. Daarna volgde een periode van stilstand en (tenslotte) intens verval.

Van deze na 20 jaar danig verminkte molengroep was de Achtkante Molen er het minst slecht aan toe en werd toen als eerste gerestaureerd: molenmakerij Van Beek uit Rijnsaterwoude voerde dit werk in 1970-1971 uit. 
Een groot deel van de kap werd vernieuwd, alsmede het riet op kap en romp. Ook het wiekenkruis werd nieuw en de staart onderging ingrijpend herstel.
De officiële ingebruikstelling na de restauratie werd op 18 mei 1972 verricht door burgemeester A.D. Viezee van Streefkerk. De totale kosten bedroegen ƒ 93.342,--. Hierna stelde men deze molen weer geregeld in bedrijf, daarnaast was de molen ook verhuurd als weekendverblijf. 

Omdat mét de buitengebruikstelling van deze molengroep de infrastructuur van de bemaling grotendeels verdween, kan deze de molen sindsdien uitsluitend nog in circuit malen. 

In 1995 volgde stilstand, als gevolg van diverse mankementen. Van het najaar van 2001 tot het voorjaar van 2003 volgde een grote beurt, waarna de molen weer maalvaardig was.

In 2022 nam men deze molen opnieuw onder handen maar nu met een speciaal doel: men wilde het interieur zoveel mogelijk terugrestaureren naar vroegere tijden om de molen daarna in gebruik te nemen als bezoekersmolen. Daartoe moest veel timmer- en schilderwerk worden verzet.
Op 20 mei 2023 nam men de Achtkante Molen officieel in gebruik: de molen is in principe drie dagen per week open voor bezoek, waarbij doorgaans wordt gedraaid dan wel gemalen.

Niet veel later nam men het besluit, beide gelaste roeden, die inmiddels de 50 jaar waren gepasseerd, te vervangen. Nadat de nieuwe roeden waren besteld, werden deze in februari 2024 geleverd. Vervanging vond op 16 februari plaats. 

Een technisch detail:
De bovenas, waarop geen fabricagegegevens vermeld staan, is inmiddels min of meer thuisgebracht als een zeer vroege Fyenoord-as. Deze moet tussen 1837 en 1840 gegoten zijn.

 

aanvullingen

toelichting naam

De naam is simpelweg ter onderscheiding van de vier wipmolens van dezelfde polder. Ongetwijfeld heeft deze molen een wipmolen als voorganger gehad. Hetzelfde gebeurde, inclusief de naamgeving, in het nabijgelegen Groot Ammers.

foto's

foto's