Schiedam, Zuid-Holland

De Palmboom

Foto van De Palmboom, Schiedam, Tygo Speelmeijer (12-03-2023)De molen met 2 vol, 2 half. | Database Nederlandse molens
© Tygo Speelmeijer (12-03-2023)
De molen met 2 vol, 2 half.

NederlandsEnglishFrançaisDeutschEspanõlPortuguesePусский简体中文

De Palmboom

1992 (onderbouw deels 1781)
Stellingmolen
Ronde stenen molen
Korenmolen
Noordvest 34
3111 PH Schiedam
X: 86998 Y: 437382
N 51.920757 O 4.398685
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Toon deze molen in Google Streetview
Zuid-Holland
Schiedam
Schiedam
Gemeente Schiedam, sectie A, nr. 763
Stichting de Schiedamse Molens
In herstel (zie 'Geschiedenis')
2021: 39.155
2020: 131.598
2019: 208.945
2018: 225.008
2017: 227.958
eerdere tellerstanden ( ↓ ↑ )
  • 2013: 252.357
  • 2012: 360.791
  • 2011: 365.867
  • 2004: 670.916
  • 2002: 256.528

2021: beperkt gedraaid vanwege matige roeden; in oktober zijn deze kaalgezet.

Diverse (zie 'Geschiedenis')

Zeer groot

Rob Batenburg en anderen
010-4261291 (Stichting De Schiedamse Molens).

Momenteel niet bekend: het museum dat in deze molen was ondergebracht is per 8 januari 2018 gesloten. De functie van museummolen is inmiddels overgenomen door De Walvisch.

Fietsroute in de buurt van De Palmboom via fietsnetwerk.nl
1106
12213
 
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

De Palmboom

Constructie

Constructie

Ronde stenen molen

Gedekt met gepotdekselde delen

26,60 / 26,70 m.
Oud-Hollands

Deze molen heeft bij zijn reconstructie geen wiekverbetering gekregen.

Roeden etc.

Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien

Kruiwerk etc.

Engels met 41 rollen; kruirad
Vlaamse blokvang uit 4 stukken; vangbalk met haak; vangstok; kneppel

Eén koppel 17der kunststenen (fabr. Kees Leende); één koppel 17der blauwe stenen; één koppel 17der kunststenen (afkomstig van De Vrijheid); sleepluiwerk

Bovenwiel 86 kammen
Bovenschijfloop 45 staven, steek 9.96 cm.
Spoorwiel 117 kammen
Steenschijflopen resp. 41, 34 en 40 staven
Overbrengingsverhoudingen resp. 1 : 5,45 / 1 : 6.58 / 1 : 5,59

van de stelling: 16,92 m.

Eenvoudige baard met opschrift
ANNO 1992 1781

Gevelsteen met de tekst:
De Palm Boom
De eerste steen gelegt
Door
Ian Bredero
Den 28 april
1781
N.B. Deze steen was vrijwel onleesbaar geworden. In 2017 heeft men deze daarom vervangen door een kopie. Het origineel is binnen in de molen aangebracht.

Daniël van de Pauwert, Schiedam (1781)
Fa. Leenderts, Schiedam (metselwerk), Stichting Restauratiewerkplaats Schiedam (molenmakerswerk) (1992)

De Palmboom

Verwijzingen

De Palmboom

Geschiedenis

Geschiedenis

In 1780 gaven Burgemeester en Gecommiteerde Vroedschappen toestemming tot het oprichten van een nieuwe molen. Een aantal coornwijnbranders richtte een compagnieschap op tot bouw en exploitatie van de molen, voor 26 ketels. Op 28 april 1781 legde Jan Bredero de eerste steen.

Op 14 december 1853 werd tijdens een hevige noordoosterstorm een roe afgeworpen; in de val vernielde deze een gedeelte van de balie. Eerder dat jaar was luijongen Johannes van der Klink uit één van de wieken gevallen, nadat iemand te vroeg de vang had gelicht; hij overleefde dit niet.

Tot 1894 werkten hier dagelijks negen personen om mout- en roggemeel te produceren voor de branderijen. Omstreeks 1895 werd het vennootschap Windkorenmolen De Palmboom ontbonden en de molen verkocht aan een 'gewone' graanmolenaar. Zo werd dit van een 'brandersmolen' een 'bakkersmolen'.

In 1899 werd Pieter Treurniet eigenaar. Twee jaar later beleefde deze, geheel buiten zijn schuld, een ramp: op 19 juli 1901 brak in de aan de overzijde van de Noordvest gelegen stoombranderij De Kraton brand uit. Als gevolg ontstond, door overslaande vonken, ook brand op De Palmboom en die bleek niet te blussen: de molen brandde uit.
Treurniet treurde evenwel niet maar verhuisde zijn bedrijf naar de naastgelegen Noordmolen; ondertussen verhuurde hij de peperbus van De Palmboom voor opslag. Hij besloot namelijk, de molen niet te herstellen: de romp werd tot halverwege de tweede zolder gesloopt en de overgebleven stomp voorzien van een dakje. 

Rond 1955 werd J.J. Fontijne eigenaar. Deze bracht de tweede vloer omlaag zodat ruimte vrij kwam voor een extra zolder (die nog steeds aanwezig is). Hij gebruikte tot 1986 de molenstomp als garage voor zijn vrachtwagen en voor opslag van pompen. Daarna kocht de gemeente dit molenrestant aan.

Rond 1986 lagen al plannen klaar om deze molenstomp weer te completeren tot maalvaardige molen. Het werd een feit: op 6 mei 1987 gaf mr. Pieter van Vollenhoven, geboren Schiedammer, het startsein voor de herbouw.
Eerst werd de stomp voorzien van een nieuwe fundering en daarna begon men aan het metselwerk en daarvoor was tijd nodig: er moest een hoge stenen molen worden gereconstrueerd.
Op 26 september 1992 werden de roeden gestoken en op 14 mei 1993 volgde de officiële ingebruikname, wederom door Pieter van Vollenhoven.

In De Nieuwe Palmboom vestigde men het Nederlands Malend Korenmolenmuseum. Maar deze molen was niet alleen een museum: er werd ook gemalen, onder meer voor Branderij De Tweelingh die sinds 1986 Notaris moutwijnjenever vervaardigde uit mais-, rogge- en moutmeel.
Exploitant van het molengedeelte was Stichting Molen De Vrijheid, molenaar werd Leen Sprong die sinds 1989 bij die stichting in dienst was. De molen kreeg een breek- en een pletwals op de vierde zolder, zodat er diverse soorten granen geplet en gebroken konden worden voor het Echte Bakkersgilde.
In 1999 nam Niek Boekestein jr. (van de Aeolus in Vlaardingen) de bedrijfsleiding van diverse Schiedamse molens over. Dat leek veelbelovend voor de toekomst maar helaas: zijn plotselinge overlijden, op 12 juli 2000, betekende het voorlopige einde van alle maalactiviteiten.
Gedraaid werd er daarna nog veel: ook benoemde men een stadsmolenaar, die de molen zeer geregeld in bedrijf stelde. Later werd ook weer gemalen.

In het voorjaar van 2017 verdween de stenen romp in de steigers, om al het metsel- en voegwerk grondig na te lopen. Eind juni zag de molen er weer netjes uit.
Intussen was al besloten, de functie van museummolen van de Nieuwe Palmboom naar De Walvisch te verplaatsen. Deze zou daartoe in- en uitwendig grondig worden hersteld c.q. verbouwd.
Begin 2018 sloot het museum in De Nieuwe Palmboom. Bij deze gelegenheid kreeg de molen zijn vroegere naam terug, "De Palmboom", dus (het nieuwe was er inmiddels toch wel af). 
Inmiddels is de derde etage verhuurd aan een accountantskantoor (Ham). Een andere etage is in gebruik als documentatiecentrum voor de molenstichting. Een andere vrijkomende etage zal vier dagen per week worden gebruikt voor de gin-academy en twee dagen voor molenwandelingen (kleine of grote toer).

In de loop van 2021 werd duidelijk dat beide roeden vervangen dienen te worden. In oktober dat jaar zette men beide roeden kaal. Eindmaart 2022 werden de nieuwe roeden gestoken.


De Palmboom

Aanvullingen

Aanvullingen

Deze molen heette vanouds 'De Palmboom'. Bij de grote reconstructie van 1992 koos men voor: 'De Nieuwe Palmboom'.
Na sluiting als museummolen, begin 2018, besliste men om de originele naam terug te geven. De molen heet dus nu gewoon weer 'De Palmboom'.

De Palmboom

Historische foto's

Historische foto's

Eertijds naar molendatabase.nl ingezonden historische foto’s van deze molen.
Kijk op allemolens.nl voor historische foto’s en documenten van deze molen.
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

De Palmboom

Actuele foto's

De Palmboom, Schiedam, Boukje van Leijen (16-2-2016) | Database Nederlandse molens
© Boukje van Leijen (16-2-2016)
De Palmboom, Schiedam, Tygo Speelmeijer (10-7-2022)Molen de Noord en de Palmboom allebei draaiend met zeilen. | Database Nederlandse molens
© Tygo Speelmeijer (10-7-2022)
Molen de Noord en de Palmboom allebei draaiend met zeilen.
De Palmboom, Schiedam, Rob Pols (28-4-2022)De molen met zijn nieuwe wiekenkruis (zie tekst). De zeeg in het hekwerk van de wieken is behoorlijk dieper dan die van het oude gevlucht. | Database Nederlandse molens
© Rob Pols (28-4-2022)
De molen met zijn nieuwe wiekenkruis (zie tekst). De zeeg in het hekwerk van de wieken is behoorlijk dieper dan die van het oude gevlucht.
De Palmboom, Schiedam, Vincent Mepschen (15-6-2013). | Database Nederlandse molens
© Vincent Mepschen (15-6-2013).
De Palmboom, Schiedam, Boukje van Leijen (L. 16-2-2016). Bastiaan de Jong (R. 20-8-2017). De verweerde gevelsteen en de inmiddels aangebrachte kopie.  | Database Nederlandse molens
© Boukje van Leijen (L. 16-2-2016). Bastiaan de Jong (R. 20-8-2017).
De verweerde gevelsteen en de inmiddels aangebrachte kopie.
De Palmboom, Schiedam, Ton Koorevaar (20-4-2022) | Database Nederlandse molens
© Ton Koorevaar (20-4-2022)
De Palmboom, Schiedam, Rob Pols (28-4-2022)De typische Schiedamse kenmerken in de ophekking van de Oud-Hollandse wiekvorm; te zien zijn drie zogenaamde scheerhouten (de witte houten wiggen) en het verlengde zwichtlatje tussen de twee binnenzoomlatten. Deze langer doorlopende zwichtlatten kwamen van oudsher op de meeste Schiedamse molens voor. Daarbuiten in Nederland niet of nauwelijks, ook niet op molens in de aangrenzende gemeenten. | Database Nederlandse molens
© Rob Pols (28-4-2022)
De typische Schiedamse kenmerken in de ophekking van de Oud-Hollandse wiekvorm; te zien zijn drie zogenaamde scheerhouten (de witte houten wiggen) en het verlengde zwichtlatje tussen de twee binnenzoomlatten. Deze langer doorlopende zwichtlatten kwamen van oudsher op de meeste Schiedamse molens voor. Daarbuiten in Nederland niet of nauwelijks, ook niet op molens in de aangrenzende gemeenten.
De Palmboom, Schiedam, Rob Pols (13-1-2013) | Database Nederlandse molens
© Rob Pols (13-1-2013)
De Palmboom, Schiedam, Coen Heijkoop (15-7-2017) | Database Nederlandse molens
© Coen Heijkoop (15-7-2017)
De Palmboom, Schiedam, William Bouter (26-7-2017) | Database Nederlandse molens
© William Bouter (26-7-2017)
De Palmboom, Schiedam, William Bouter (26-7-2017) | Database Nederlandse molens
© William Bouter (26-7-2017)
De Palmboom, Schiedam, William Bouter (26-7-2017) | Database Nederlandse molens
© William Bouter (26-7-2017)
 

Draag zelf bij

    Tekst  
Stuur ons uw teksten over deze molen
  |   Stuur ons uw teksten over de motor in deze molen (indien van toepassing)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om teksten in te sturen.
   
    Foto's  
Stuur uw foto's van deze molen (ook eventuele motor)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om foto's in te sturen.