Molen Doeshofmolen, Leiderdorp

Leiderdorp, Zuid-Holland
b

korte karakteristiek

naam
Doeshofmolen
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
herbouwd
1963
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de Huis ter Doespolder; thans op vrijwillige basis

adres
Ruigekade 7
2351 SX Leiderdorp
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Doeshofmolen via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
02487
oude dbnr.
B1037
Meest recente aanpassing
media-bestand
Molen 02487 Doeshofmolen (Leiderdorp)
Frank Hendriks (18-2-2020)

locatie

plaats
Leiderdorp
plaatsaanduiding
gemeente
Leiderdorp, Zuid-Holland
kadastrale aanduiding
Gemeente Leiderdorp, sectie C, nr. 1189
geo positie
X: 98074, Y: 463377
N: 52.15563, O: 4.55535
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Zeer groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Ruigekade 7
2351 SX Leiderdorp
molenaar
Willem van Duyn
telefoon
e-mail

website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Als de molen draait en op afspraak

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Eiken achtkant, gedekt met riet, op zeer lage gemetselde voet
kap
Gedekt met riet
inrichting

Gesloten houten scheprad (met metalen gordingen), Ø 3,60 m.; breedte 0,16 m., op ca. 3,50 meter buiten de molen.

versieringen

Aardige baard, blauw geverfd, rood afgebiesd met de initialen 'IBM', 'GVH', 'AEM' en het jaartal 1830.

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Neutenkruiwerk; kruihaspel
vlucht
12,50 m.
vang
Hoepelvang (metaal). Vangbalk met haak; vangstok.
overbrenging

Bovenwiel 36 kammen
Bovenschijfloop 19 staven
Onderschijfloop 15 staven
Onderwiel 52 kammen
Overbrengingsverhouding 1,79 : 1

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Verbij ✉︎ g.n. buiten 2004 2004 buiten aanw. 12,50
Beek, v. ✉︎ g.n. buiten 1982 1982 buiten 2004 12,85
Beek, v. ✉︎ g.n. binnen 1982 1981 binnen aanw. 12,50
Verbij ✉︎ g.n. buiten 1963 1963 buiten 1982 12,85
Verbij ✉︎ g.n. binnen 1963 1963 binnen 1981 12,85
wiekverbeteringen

Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Schretlen & Co, D.A. ✉︎ 190 1876 1876? aanw. 03,38
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de Huis ter Doespolder; thans op vrijwillige basis

molenmaker
G. van Heteren, Hoogmade (1830) Fa. Verbij, Hoogmade (1963) Fa. Verbij, Hoogmade (2004)
omwentelingen
geschiedenis

De Doeshofmolen is een zeer kleine poldermolen uit 1830. De molen ligt aan de zuidzijde van de Does aan de Ruigekade nabij de aftakking van de Dwarswetering.

De molen bemaalde de Huis ter Doespolder, maar werd na de storm van 3 maart 1949, waarbij een roede brak, niet meer hersteld; de bemaling werd overgenomen door de naastgelegen Achthovense molen. Al snel raakte het molentje sterk in verval en in december 1960 werd een sloopvergunning verleend.

Sloop volgde evenwel niet: verkoop aan de Rijnlandse Molenstichting in 1963 betekende de redding. Bij de grote restauratie die daarop volgde kon de molen alleen draaivaardig worden gerestaureerd; meer was financieel op dat moment niet mogelijk. Het in slechte staat verkerende gaandewerk werd, inclusief koningspil en het houten scheprad, verwijderd.

Sindsdien werd de molen af en toe aan het draaien gebracht; later, bij de opkomst van de vrijwillige molenaars, gebeurde dat vaker. In 1978 werd, vooruitlopend op toekomstig maalvaardig maken, de gemetselde waterloop grondig hersteld.

Volledig maalvaardig werd de Doeshofmolen pas in 2004: er kwam een nieuw houten buitenscheprad, koningspil en drie wielen (met dezelfde aantallen kammen als vóór 1963). Ook stak molenmakerij Verbij een nieuwe (bilinga) buitenroede en werd de molen geheel geverfd. Belangrijk was ook, dat de uitgezakte molenwerf flink werd opgehoogd. Op 12 juni 2004 volgde de officiële ingebruikname.
Bijzonder bij dit alles is de rol van Aad Wassenburg geweest: in 1963 was de Doeshof voor hem, als junior medewerker bij de fa. Verbij, zijn eerste grote klus; in 2004 maakte hij, kort voor zijn pensionering, als senior medewerker deze molen weer maalvaardig.

Het maalvaardig maken had een wat apart gevolg voor de vlucht: juist omdat het scheprad hier enige meters buiten het achtkant is geplaatst, moest deze, om de wateras te kunnen laten passeren, die iets worden verkleind. Vóór 2004 was de vlucht 12,85 meter.
Nog een apart constructiedetail: door een afwijkende plaatsing van de vulstukken rond de bovenas zit het bovenwiel overhoeks t.o.v. de askop.
De koningspil is gezaagd uit de vroegere, ingekorte, spil van de Bosmolen te Leiderdorp.

Molenaars van deze molen:
Cornelis van Tol (1833 - 1866)
Arie van Tol (1866 - 1893)
Gijsbert den Braver (1893 - 1904)
Gerrit van den Bosch (1904 - 1949, werd in 1922 ook molenaar van de Achthovense molen en ging daar wonen).

 

aanvullingen

wetenswaardigheden

In 1963, kort voordat deze molen zou worden gerestaureerd, werd de originele molenbaard gestolen en verdween voor jaren. Eind 2007 werd de redactie van de Nederlandse Molendatabase ingelicht over de verblijfplaats: de dief was inmiddels overleden, een neef van hem trof dit aan in de nalatenschap en nam contact op.
De redactie aarzelde geen moment en haalde de baard op. Op 30 november 2007 werd, na bijna 45 jaar afwezigheid, de originele baard aan de Rijnlandse Molenstichting  teruggeschonken.

unieke eigenschap

Het kleinste 'echte' achtkant van Zuid-Holland en wijde omgeving.

literatuur

F. Grims, Ontstaan en geschiedenis van de poldermolens in Leiderdorp (Leiderdorp 2009),
pp. 99 -118.

trivia

Ergens tussen 1940 en 1945 waren vader en zoon Verbij bezig met herstelwerk aan deze molen. Plotseling werden zij verrast door een enorm gebrul uit het nabijgelegen (inmiddels allang verdwenen) molenaarshuisje. Het geluid was afkomstig van een koe in doodsnood: twee personen waren bezig met illegale slacht.
De Verbijs kregen een flink stuk vlees mee naar huis op voorwaarde, dat zij hun mond zouden houden!

foto's

foto's