Molen De Jonge Daniël, Middelburg

Middelburg, Zeeland
v

korte karakteristiek

naam
De Jonge Daniël
modeltype
Onbekende windmolen
functie
snuifmolen, cacaomolen, runmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
13745
oude dbnr.
V13745
Meest recente aanpassing

locatie

plaats
Middelburg
plaatsaanduiding
Bolwerk Vlissingen
gemeente
Middelburg, Zeeland
streek
Walcheren
kadastrale aanduiding 1811-1832
Middelburg C (1) 703
geo positie
X: 32025, Y: 390913
N: 51.49380, O: 3.61628

constructie

modeltype
Onbekende windmolen
krachtbron
wind
functie
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
circa
verdwenen
verhoogd
geschiedenis
Over snuifmolens komen we in Middelburg voor het eerst iets tegen in de 18de eeuw.
Snuifmolen, cacaomolen, vanaf 1817 runmolen

Op 22 april 1752 wordt aan Alb. de Gruzon en Zoon "Octroij vergund om voor de tijd van 15 jaar ingaande na dato dezer met seclusie van alle andere, een rosmolen tot het maken van Rappé snuiftabak, ….”.

Hollsndsche historische courant, 7 oktober 1783
Iemnd geneegen zynde UIT DE HAND TE KOOPEN; Een Steene Wind-Snuf-Moolen, eerst omtrent tien Jaaren geleeden nieuw Opgebouwd, staande op het Vlissings Bolwerk, met Octroy om binnen deeze Stad, en derzelver Jurisdictie, Alleenig Snuf en Rappé te mogen Maalen, beneffens een Paarden-Molen, met dezelfde Privilegie, staande op de Sleeper Cingel, addresseere zig by Hendrik van Diest, op de Heerengracht.

-----

In 1795 zijn Govert Jan de Moor en Jan Heijntjes eigenaren van wat dan genoemd wordt "De Jonge Daniël" en zij verzoeken de molen te laten taxeren voor de C.C.-penning door Andries v.d. Linde, molenmaker, en Jodocus van Hecke als Snuif-Fabriçeur.s Op 26 april 1798 wordt de helft van de snuifmolen uit de insolvente boedel van Jan Heijntjes (Heynties) verkocht aan Jacobus van Vrije voor f. 310 Vis. De molen werd toen publiek verkocht. We komen echter ook tegen dat Barbara Jacoba Geudike de koopster is.
Op 4 april 1800 verkopen Barbera Jacoba Geudike, "huysvrouw" van Govert Jan de Moor, geassisteerd door Cornelis van Eeuwig als curator over Govert Jan de Moor. en Jan Jacobus de Moor, minderjarige jongeman, aan Livinus de Lepelaar twee zesde parten in de helft en twee zesde parten in de wederhelft, tesamen een derde part in de snuifmolen "De Jonge Daniël" met de losse gereedschappen voor f: 300 Vis.
Op 24 december 1810 verkoopt Livinus de Lepelaar zijn derde deel in de snuifmolen aan Jan Jacobus de Moor voor totaal f: 32: 13:6 Vis. Tevens wordt De Moor eigenaar van één vierde gedeelte van het chocoladewerk in de molen. In de molen werd dus ook cacao gemalen. Dat een molen meerdere functies had, kwam herhaaldelijk voor, dat een molen meerdere eigenaren had, kwam eveneens herhaaldelijk voor. Dit laatste dan om het risico te delen bij b.v. brand, wat nog al eens voor kwam doordat de molen warm liep.
Op 30 mei 1817 verkoopt Jan Jacobus de Moor, die dan echter volledig eigenaar is van "De Jonge Daniël", de molen openbaar aan Anthony Fokker t.b.v. diens zoon Abraham Fokker, looyer te Middelburg, voor 365 ponden Vlaams.

aanvullingen

trivia
Wat is nu een snuifmolen? Dat is een molen met vaak één of meer koldergangen, maar ook kuipen, waarin de tabak, die al enige voorbewerking heeft gehad, door hakmessen wordt fijn gehakt. Deze kuipen zijn zodanig' opgesteld, dat ze langzaam ronddraaien tijdens het hakken, waardoor de gehele inhoud fijngemaakt wordt. De aldus fijngehakte tabak wordt door de koldergang of door een koppel gewone maalstenen van klein formaat fijn gewreven. De nu verkregen snuif wordt nog gearomatiseerd en aldus in de handel gebracht. Het snuiven was vroeger een algemeen verbreid gebruik.

1752 rosmolen zonder naam
1772 windmolen De Jonge Daniel,snuif-chocolademolen
1817 wordt de windmolen omgebouwd tot run- en pelmolen
1885 wordt de molen verhoogd

Deze molens stonden allemaal op dezelfde locatie.

-----

Op 16-10-1855 berichtte de Leeuwarder Courant:

Woensdag jl. heeft in den onlangs nieuw ingerigtten gort-pelmolen van de heeren wed. Fokker en Zonen, te Middelburg, een treffend ongeluk plaats gehad: Een der molensteenen is, terwijl de molen met vrij hevigen wind werkte gesprongen, waardoor de stukken in verschillende rigtingen zich verspreid hebben, behalve de meesterknecht en zijn zoon, die met minder belangrijke wonden in hunne woningen zijn verpleegd, zijn twee der werklieden onmiddelijk naar het gasthuis vervoerd; van een hunner, zijn beide dijbeenen gebroken; de andere, gehuwd en vader van elf kinderen, bekwam eene belangrijke beenbreuk aan de dij, benevens eene aan het voetgewricht.

Ingezonden door Caroline Schaeffer, 16 mei 2021