Molen De Kaag / Heerhuigenkoog, De Belmolen / Kaagmolen, Wervershoof

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1598

verdwenen

1664

gesloopt

geschiedenis

Wervershoof was kennelijk ontevreden met de bemaling door Het Grootslag (Tenbruggencatenummer 06653 i), en nam het per akkoord van 26 mei 1598 op zich om zijn eigen molen, sluizen en dijken te maken en onderhouden. Hiertoe werd de Belmolen gebouwd in de Kaag ofwel Heerhuigenkoog, die wel onder toezicht van de timmerlieden van Het Grootslag bleef staan. De molen sloeg uit op de Zuiderzee.

Dze regeling leidde al snel tot onenigheid: in 1609 klaagde Het Grootslag dat de Belmolen last kreeg van slijtage die niet afdoende werd verholpen. En op 14 juni 1643 rapporteerden de timmerlieden van het Grootslag dat een nieuw wiel en een nieuw scheprad moesten worden aangebracht, de goot twee duim moest zakken en de wateras twee duim rijzen.

Omdat de molen al oud begon te worden, werd de meester molentimmeman van Venhuizen, Jacob Pietersz. van Opmeer, om advies gevraagd. De conclusie was dat de molen niet meer behoorlijk kon functioneren. Omdat de banne Wervershoof slechts 326 morgen groot was zou de bouw van een nieuwe molen te duur worden. Daarom kwamen de notabelen van beide zijden op 17 mei 1664 overeen om de eigen bemaling op te geven en weer volledig opgenomen te worden in Het Grootslag. De Belmolen en de uitmaalsluis konden toen verdwijnen.

Tegenwoordig is de Heerhuigenkoog geheel volgebouwd door Wervershoof, de Belmolendijk herinnert nog aan het verleden.

Bronnen:
- Informatie van H. van der Kaay.
- "West-Friese watermolens op de kaart van Joost Jansz. Beeldsnijder (1575/1608) en op de kaarten van het Groot Proces (1638)", artikel door Bert Kölker en Jan de Bruin in Jaarboek 2007 van het Westfries Genootschap.