Molen De Rogmolen, Ternaard

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

< 1664

verdwenen

1818

gesloopt

opvolger

Ternaard (Molen van Gorter / Molen van Postuma)

geschiedenis

De molen komt voor op de lijst van niet rendabele molens uit 1638.

In 1664 had 'Tonnawerdt' een korenmolen, mogelijk was dat deze molen.

In 1713 vonden we Joucke Bockes als molenaar vermeld, hij overleed in 1720 en zijn weduwe zette de zaak tot 1725 voort. In de periode 1725-1728 bleek Jan Pijters molenaar te zijn, echter in 1728 nam Bokke Jouckes (zoon van Joucke) de zaak over.

In 1751 volgde Johannes Ymes hem op, hij bemaalde de molen tien jaar. Toen gaf hij het zware werk op en verhuurde het bedrijf aan Rein Johannes. In 1766 volgde de jonge Ype Johannes Ymessen (ca. 1720-na 1806) hem weer op als eigenaar en gebruiiker te Ternaard. Zie ook Pelmolen van Ymes, Tenbruggencatenummer 07910. Zijn broer Yme kwam in 1775 als deelgenoot in de zaak, maar Ype bleef de molenaar tot na 1806.

In het begin van de 19e eeuw komen wij in de registers Zwetze Ulbes de Vries als eigenaar van de Ternaarder molen tegen

Leeuwarder courant, 18-02-1814
BIENSE YPMA, openbaar notaris te Holwert, zal, op MAANDAG den 7den MAART 1814, des namiddags ten 4 uren, ten huize van JAN KORENELIS BOERSMA, kastelein te Ternaard, publiek, by stryk- en verhooggelden verkoopen :
Eenen KORENMOLEN, voorzien van ROG- en PELSTEENEN, en ongeveer 63 voet vlugt, met de HUIZINGE en den TUIN; hebbende eene uitgestrekte kryte; en waarop het laatste jaar, alleen , buiten Bakkersgoed en Pellen , over de 1000 lopen Beestenvoeder gemalen is, staande en gelegen in de Buren, te Ternaard; by Lieuwe Idzes van der Meulen cum uxore , als eigenaars, in gebruik; zynde de Molen direct, en de Huizinge op den 12den MEl te aanvaarden, op zeer gemakkelyke conditien : als kunnende er 1/2 van den koopschat, tegen behoorlyke intrest, ten minsten 5 jaren onder het verkochte blyven staan: Tot STRYKGELD zal worden gegeven 50 GULDENS.

De molen werd in 1818 voor sloop verkocht. Niet op dezelfde plaats als zijn voorganger werd in 1824 door Gorter de opvolger gebouwd m.b.v. een molen uit de Zaanstreek.

Bronnen ondermeer:
- "Noord-Oost-Friese korenmolens en hun molenaars", W.T. Keune, 1970.
- "Het molenbestand in Friesland, een overzicht van het aantal der industriemolens in Frl. tot 1900", art. door drs. D.M. Bunskoeke in De Utskoat nr. 40, dec. 1985.
-----

De molen werd niet door twee maar DRIE zoons van Johannes Iemes bemalen!
Rein Johannes werd op 26 oktober 1723 te Franeker gedoopt als zoon van Johannes Iemes en Trijntje Reins. Hij was dus een broer van Yme en Ype Johannes, een feit dat indertijd door W.T. Keune niet is ontdekt of over het hoofd is gezien.
In de speciekohieren van Ternaard wordt voor het jaar 1757 vermeld: (perceel 87, de molen) 'Johannes IJmes abusive een halfhoofd (1/2 hoofd = kind boven de 12 jaar) te min bij de omschrijvinge aangegeven vermits een dogter bij hem in huis heeft boven de agtien jaeren, ter secretarie aangegeven den 23 junij 1757.'
Dit betreft zijn dochter Aatje Johannes, dan 19 jaar oud. Voor 1760 staat vermeld 'Johannes IJmes vertrokken naar Dokkum, nu Reijn Johannes', en in 1761: 'Reijn Johannes, vermits de suster is getrouwt.' Aatje Johannes trouwt dat jaar op 10 mei met Broer Sakes van Ternaard. Rein Johannes overlijdt op 20 april of mei 1767. Broer Ype wordt in 1767 ook vermeld op de molen, waarschijnlijk om zijn zieke broer bij te springen. Na het overlijden van Rein Johannes vertrekt zijn weduwe naar Holwerd.
Saskia Steinhorst, 25 dec. 2013.