De Vier Winden

Vragender, Gelderland
bestaande molen

media-bestand
Molen 06907 k De Vier Winden (Vragender)
Rob Pols (1-8-2012).

korte karakteristiek

naam
De Vier Winden
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Het malen van graan op professionele basis
adres
Winterswijkseweg 14
7134 ND Vragender
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate Nr
06907 k
inventarisnr
GL088

locatie

plaats
Vragender
plaats aanduiding
gemeente
Oost Gelre, Gelderland
kadastrale aanduiding
Gemeente Lichtenvoorde, sectie C, nr. 4707
geo positie
X: 239.029, Y: 444.872
N: 51.98588, O: 6.61049
biotoop waarde
Zeer groot maar wordt aan de oostzijde beperkt door een grote graansilo
biotoop toelichting

contact en bezoek

bezoek/postadres
Winterswijkseweg 14
7134 ND Vragender
molenaar
H. Klein Gunnewiek / George Pijnappel
telefoon
0544-372881
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden
dinsdag t/m vrijdag 9.00 - 17.30 uur, zaterdag 9.00 - 16.00 uur en op afspraak
toegangsprijzen
1,25 (tot 12 jaar: 0,50)
winkelinformatie
Diverse meelproducten
meelverkoop
ja
museum informatie
gericht op scholen
nee
AKG lid
ja
bijzonderheden

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met riet, op vierkante stenen onderbouw
kap
Gedekt met riet
inrichting

Eén koppel 17der blauwe stenen op windkracht; één koppel 17der blauwe stenen naar keuze op wind- of motorkracht; één koppel 17der kunststenen op motorkracht; diverse maalapparatuur; elektrisch luiwerk.

versieringen

Eenvoudige baard, wit geverfd, rood afgebiesd, met de opschriften '1869' '1958' en daaronder 'De Vier Winden'

Op een hanebalk in de kap staat vermeld: IK 1869

kenmerken windmolens

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
IJzeren rollen tussen U-profielen aan onder- en overring; kruilier
vlucht
24,00 m.
vang
Vlaamse vang; vangbalk met haak; vangstok
overbrenging

Bovenwiel 65 kammen
Bovenbonkelaar 33 kammen, steek 12 cm.
Spoorwiel 113 kammen
Steenschijflopen 36 staven, steek 9 cm.
Overbrengingsverhouding: 1 : 6,18

hoogte
van de stelling: 10,00 m.
wiekvorm
Binnenroede systeem Van Bussel met Ten Haveklep; buitenroede systeem Van Bussel
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Groot Wesseldijk 39 binnen 1991 1991 binnen aanw. 24,00
Groot Wesseldijk 40 buiten 1991 1991 buiten aanw. 24,00
Pot 551 buiten 1870 1958 buiten 1991 24,00
media-bestand
Roede 1587, Pot
Pot
1587 binnen 1890 1958 binnen 1991 24,00
wiekverbeteringen

Bij de bouw in 1958 werd deze molen voorzien van het systeem Ten Have met stroomlijnneus op de binnenroede en het systeem Fauël (fokwieken) op de buitenroede. Ca. 1969 was de binnenroede voorzien van fokken met regelborden met behoud van de Ten Haveklep. Later werden de fokken op de binnenroede weer vervangen door stroomlijnneuzen. Bij het vervangen van de roeden in 1991 kregen de beide roeden stroomlijnneuzen, de binnenroede nog steeds gecombineerd met het systeem Ten Have.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Enthoven & Co, L.I. 137 1855 1958 aanw. 04,90

geschiedenis

Op de plaats van de huidige molen heeft tot 1958 een uit ±1860 daterende grondzeiler gestaan, die toen door de fa. Gebr. Gunnewick in verband met windbelemmering werd gesloopt. Op zijn plaats verrees op een vierkante onderbouw een hoge stellingmolen.
Voor de molen zelf werden achtkant en andere onderdelen van de uit 1869 daterende molen van de Barnheemsterpolder bij Stedum (Gr.) gebruikt; de bovenas kwam van de molen van Sondag te Erp, de roeden uit Lichtenvoorde, het spoorwiel uit Wageningen en steenspillen en rondsels uit Posterenk.
Sindsdien is deze molen steeds in bedrijf gebleven voor het malen van veevoer; in latere jaren ging men steeds meer over tot het malen van ambachtelijke producten voor menselijke consumptie.
Eén maalstoel draait uitsluitend op windkracht; twee andere worden elektrisch aangedreven. Eén van die twee kan omgeschakeld worden naar windkracht.

De in 1958 gesloopte voorganger was al uitgerust geweest met Ten Havekleppen; deze molen is dat ook. Tegenwoordig heeft de molen, naast dit systeem op de binnenroede, ook het stroomlijnsysteem Van Bussel. Eerder was deze molen uitgerust met fokken.

In 2009 werd het riet op het achtkant geheel vervangen. Enkele jaren eerder was dat al gebeurd met de kap.

Frans Gunnewick, korenmolenaar van de buitencategorie, die 'De Vier Winden' in 1958 liet bouwen en sindsdien vele jaren bemaalde, overleed op 19 juni 2009. De molen is nog altijd in handen van zijn familie.


aanvullingen

toelichting naam

De molen kreeg zijn naam bij de bouw op deze plaats in 1958.
De voorganger had geen naam en werd doorgaans alleen aangeduid als 'de molen van Gunnewick'.

unieke eigenschap

De laatste om economische redenen gebouwde molen in Nederland.

literatuur

Peter van der Molen, 'Waardering voor het ambachtelijk korenmalen. De Vier Winden in Vragender Hofleverancier', in: De Nieuwe Molenwereld 8 (2021) pp. 4 - 9.

advertentie afbeelding

foto's

foto's