Molen De Gans, Ezumazijl / Iezumasyl

Ezumazijl / Iezumasyl, Fryslân
b

korte karakteristiek

naam
De Gans
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de Ganzepolder-binnendijk, thans op vrijwillige basis

adres
Esonbuorren 7
9133 DM Eanjum
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
06436
oude dbnr.
B67
Meest recente aanpassing
| Algehele revisie gegevens
media-bestand
Molen 06436 De Gans (Ezumazijl / Iezumasyl)
Willem Jans (30-3-2013).

locatie

plaats
Ezumazijl / Iezumasyl
gemeente
Noardeast-Fryslân, Fryslân
kadastrale aanduiding
Gemeente Ee, sectie K, nr. 712
geo positie
X: 205045, Y: 596163
N: 53.34952, O: 6.13870
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
Zeer groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Esonbuorren 7
9133 DM Eanjum
molenaar
Jan van Vulpen
telefoon
06-23451391
website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Op afspraak

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Gans via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met verticale houten delen, met lage stenen veldmuren
kap
Gedekt met houten delen
inrichting

Vijzel, hout, Ø 0,71 m. met drie gangen.

versieringen

Eenvoudige baard, wit geverfd, rood afgebiesd, met het opschrift 'De Gans'

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Voeghoutenkruiwerk. Kruihaspel.
vlucht
10,60 m.
vang
Vlaamse vang; 4 vaste stukken. Vangbalk met duim; vangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 32 kammen
Bovenbonkelaar 18 kammen, steek 9,6 cm.
Onderwiel 28 kammen
Vijzelwiel 26 kammen, steek 9,1 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 1,91

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
onbekend ✉︎ g.n. binnen ? binnen aanw. 10,60
onbekend ✉︎ g.n. buiten ? buiten aanw. 10,60
wiekverbeteringen

Zeer lang heeft deze molen op beide roeden zelfzwichting met Oud-Hollandse voorzomen gehad, dit met een doorboorde houten bovenas. 
Bij de grote restauratie van 1970 is weer Oud-Hollandse ophekking (bedoeld voor zeilen) aangebracht.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Gieterij Hardinxveld ✉︎ 22 1987 1988 aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de Ganzepolder-binnendijk, thans op vrijwillige basis

omwentelingen
eigendomshistorie

In 1965 werd de toenmalige gemeente Oostdongeradeel eigenaar; zo'n 30 jaar later werd dat de Stichting Monumentenbehoud Dongeradeel. Deze stichting ging later over in de Stichting Monumentenbehoud Noardeast-Fryslân. 

geschiedenis

Omstreeks 1850 liet Martinus Aukes Wierda, boer op Guozzepôle te Ezumazijl, deze molen bouwen. Uitmalend op de Zuider Ee, hield dit molentje 28 bunder (ha.) land droog.
Na de ruilverkaveling van het Kolkengebied in 1962 had de molen geen functie meer, kwam dus buiten bedrijf en raakte vervolgens zwaar in verval.
In 1965 werd de gemeente eigenaar, waarna in 1970 een grote restauratie volgde. Tot de restauratie had de molen zelfzwichting op beide roeden, dat heeft men toen gewijzigd in Oud-Hollandse ophekking met zeilen. 

In 1988 kreeg deze molen een gietijzeren bovenas, eerder was die steeds van hout geweest. In 1995 werd de molen opnieuw grondig gerestaureerd, nadat de Stichting Monumentenbehoud Dongeradeel de nieuwe eigenaar was geworden. 
In 2024 was opnieuw groot onderhoud nodig en werden vijzel en schroefbak vernieuwd. Het kleine poldermolentje staat er nu weer prachtig (en maalvaardig) bij en wordt op vrijwillige basis bemalen.

aanvullingen

toelichting naam

Deze kleine molen is ongetwijfeld vernoemd naar zijn bemalingsgebied. Let wel: de naam is "De Gans" en niet "De Goes". Ooit schilderde een erg Frysk-gezinde molenaar 'De Goes' op de baard, maar dat werd op last van de eigenaar, de Stichting Monumentenbehoud Noardeast-Fryslân, weer aangepast, omdat het niet de officieel vastgestelde naam is. Dan zou men ook de andere namen van de molens daar kunnen 'ferfrysken'.

foto's

foto's