Molen De Spatter (1e), Wormer

Wormer, Noord-Holland
v

korte karakteristiek

naam
De Spatter (1e)
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
oliemolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
06400 e
oude dbnr.
V4393
Meest recente aanpassing

locatie

plaats
Wormer
plaatsaanduiding
Aan Wormerringdijk en Zaan, binnendijks, iets ten zuiden van de Zaanbrug.
gemeente
Wormerland, Noord-Holland
streek
Zaanstreek
geo positie
X: 115102, Y: 500575
N: 52.49143, O: 4.79976

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
achtkante bovenkruier
inrichting
Dubbel oliewerk
plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
plaats kruiwerk
bovenkruier
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
verbrand
geschiedenis
Het bouwjaar van de Spatter is niet tot het juiste jaar terug te vinden. De molen wordt voor het eerst genoemd in 1654, met als eigenaar Jan Claese. Vermoedelijk is de Spatter kort hiervoor gebouwd, op een lijst uit 1650 is hij nog niet aanwezig.
De windbrief van de Spatter dateert van 17 december 1658 en wordt uitgereikt aan Jan Claesz. en Willem Dircks.
Op 21 mei 1663 wordt de Spatter verzekerd in een van de eerste assurantiecontracten, dat speciaal voor molens was opgericht. Eigenaar was toen nog steeds Jan Claese van der Leij. Er deden zeven andere moleneigenaren mee, wanneer er een molen zou verbranden keerden zij elk Fl.250,- uit aan hun gedupeerde collega.
Als op 14 juni 1727 het olieslagerscontract voor ladingen wordt opgericht, laat eigenaar Jan Janse Groot de molen hierin opnemen. Het bedrag dat aan een verbrande collega moet worden uitgekeerd, laat zien dat de Spatter een dubbele oliemolen is. In 1742 is de Spatter het bezit van de zoon van Jan Groot, Cornelis Jansz. Groot. De molen blijft vrij lang in handen van de familie Groot. Op 23 december 1787 brandde de molen, zeer waarschijnlijk door brandstichting, tot op de grond toe af. Eigenaar Lourens Groot liet de molen herbouwen en verkocht hem nadat deze weer in bedrijf kwam aan de Wormerveerder olieslager Vasterd Vas. De nieuwe molen is tot 1901 in bedrijf gebleven en nadat hij door een storm zwaar beschadigd is geraakt, in dat jaar gesloopt.
(zie ook www.duizendzaansemolens.nl )


Bronnen:
“De Zaende” 4e jaargang 1949 blz. 151
“250 Zaanse molens” R.Couwenhoven 2001 blz. 93-94
“Duizend Zaanse molens” P.Boorsma 1968 blz. 191
“Gedenkboek van het olieslagerscontract” 1912
“het Olieslagerscontract” R.Couwenhoven 2002 blz. 11


Informatie van F.Rol

aanvullingen

trivia
Oliemolen "de Spatter", achtkante bovenkruier met schuur, te Wormer aan Wormerringdijk en Zaan, binnendijks, iets ten zuiden van de Zaanbrug. Bouwjaar 165?, verbrand in 1787.