De gevelsteen (nr 3) en onderstaande tekst staan afgebeeld in het Tijdschrift voor molenstudie (TIMS) nr. 20, 2003, themanummer Molens op Gevelstenen, dat door Nel Scholten-Ballast is onderzocht en samengesteld.
In het molenaarshuis zaten twee gevelstenen in Lodewijk XV-trant, de ene bevindt zich thans hier in de Aldheidskeamer en de andere in Leeuwarden aan de Noorderplantage 5.
De stenen zijn gemaakt door Gerben Jelles Nauta uit Sneek, tussen beide stenen is enig verschil in tekst en in de afbeelding van de molen, de kleuren zijn zeer verschillend, gepolychromeerd, formaat 64 x 50.5 cm.
De gevelsteen met daarop een afbeelding van de molen en de volgende tekst:
Gelijk de Moolen
draait Geswint
Soo loopt onse
Tijd ten Ent
XXXX
Een duisent Sevenhondert
SestigenEen: heeft Jick durks
hieraan geleit den Eersten Steen
Er werd in 1873 een derde gevelsteen geplaatst, nu in de molen zelf. Hierop stond weer dezelfde tekst, afgezien van een modernere spelling, maar het laatste deel verschilde aanzienlijk:
Een duizend zeven honderd
zes en dertig en één
Heeft Dirk Jiskes hieraan
gelegd den eersten steen
J.D. v.d. Meulen
mei 1873
De bedoeling van deze derde steen is onduidelijk, wellicht moest er een fout op de beide eerdere stenen gecorrigeerd worden?
Mogelijk duidden de beide stenen in het molenaarshuis op het bouwjaar 1761 van dat huis, maar werd de molen zelf al in 1737 gebouwd?
Jick Durks heeft in 1761 [?] de eerste steen gelegd voor de koren-, mosterd- en moutmolen (later oliemolen). Van de bouw zijn nog twee gedenkstenen bewaard gebleven (te Oldeboorn en Leeuwarden).
In 1834 was Klaas H. de Roos de korenmolenaar.
In 1876 verkocht Jisk Durks van der Meulen, nazaat van de eerste eigenaar, de molen voor ƒ 5600,= aan Kornelis Egberts Hooisma, een boer uit Oosterhaule.
In 1886 werd de molen 16 voet opgehoogd door molenmaker Murk Visser uit Heerenveen. In 1897 brachten J. v.d. Schaaf (drijf- en timmerwerk) en de Fa. Landemeer uit Martenshoek (machine en ketel) een stoommachine aan. Daarmee had de molen er een verwerkingsmachine van voorslagkoeken bijgekregen.
In 1900 kocht K.F. Hooisma de vroegere sarrieshut, tussen de molen en de straatweg gelegen, en zette er een nieuw huis voor in de plaats. In 1905 kocht Hooisma ook nog drie buurhuizen op en verving deze door een pakhuis voor 500 ton graan en koeken.
De Hooismamolen werd in 1916 afgebroken op het onderstuk na.
Tenslotte verkocht J.E. Hooisma de molen en machinekamer met inventaris in 1920 voor afbraak aan J. de Roos. Het pakhuis met bijgebouwen ging naar de Fa. T. Bottema. In 1926 volgde de verdere afbraak van de molen. De heer Hooisma overleed op 26 mei 1929.
Bronnen ondermeer:
- Oldeboorn kende interessante molen, artikel door D.M. Bunskoeke in De Utskoat nr. 23, okt. 1981.
- Molens bij Oldeboorn, art. door D.M. Bunskoeke in De Utskoat nr. 96, dec. 1999.
Leeuwarder courant, 21 maart1873
Een welbeklante in volle werking zijnde en op den besten stand aan den Straatweg en het Water even buiten het Gebuurte te Oldeboarn staanden ROG-, WEIT- en MOSTERDMOLEN, met zeer sterk Binnenwerk, 2 paar Volle- en 1 paar , wijders Molenaarshuis, groot Erf, Tuin en verdere annexen, bij den mede-eigenaar K. R. de Roos in gebruik, te veilen in 3 onderdeelen.
Molen 03809 x Hooismamolen (Aldeboarn/ Oldeboorn)
Ansichtkaart, coll. Gita Helfferich
Molen 03809 x Hooismamolen (Aldeboarn/ Oldeboorn)
Afb. schilderij coll. Oudheidskamer, Waagsteeg 1, foto Ronald Bakker 10-04-2015
