Molen van Luteyn, St. Kruis

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

< 1656

/ 1762

verdwenen

1923

verbrand

geschiedenis

Te Aardenburg in de buurtschap Sint Kruis op de Sint Pietersdijk stond een standerdmolen korenmolen.

Jonkvrouw S. Collot d'Escury vermeldt in haar boekje 'de molens van Zeeuws-Vlaanderen': "Onder op dezen molen was een steen met het jaartal 1762.

Wanneer dat het stichtingsjaar is geweest, dan was het niet de eerste molen die hier gestaan heeft.
Op kaarten van 1656 en van ± 1750 komt hier een molen voor.

Deze molen is op 31 augustus 1923 door den bliksem getroffen en vernield.
De molen stond op den ouden St. Pietersdijk, die in 1611 aangelegd is.
Eigenaars o.a. Abraham van de Putte 1840-1895 en Izaak Luteyn 1900-1923".
Abraham was een broer van Johannes van de Putte, die molenaar was in Sint Anna ter Muiden.
Van 1895 tot 1900 was Andreas Buijck molenaar in Sint Kruis.
In 1905 verongelukte molenaarsknecht Piet Fremout door een slag van een molenwiek.
Op een ansichtkaart van omstreeks 1900 staat hij links van de molen. Op deze kaart kijkt men de Roeselarestraat in. De molen had rechts van de trap een kleine kombuis voor de opslag van graan.
Er waren twee koppel blauwe stenen, waarvan er één in 1920 of 1921 werd vervangen door kunststenen.
De staartbalk was uitzonderlijk kort en de trap vrij steil; vermoedelijk aanpassingen vanwege de geringe breedte van de dijk.
De molen was aan drie zijden rood geschilderd, met een groen luik en dito deur.
Nadat de molen beschadigd was door blikseminslag richtte molenaar Luteyn een motormaalderij op die in 1980 nog bestond.

Nico Jurgens, 25 feb. 2006.