Nijhuizumermolen / Monnikenburenmolen

Nijhuizum, Fryslân
bestaande molen

media-bestand
Molen 03316 Nijhuizumermolen / Monnikenburenmolen (Nijhuizum)
Martin E. van Doornik (12-5-2018)

korte karakteristiek

naam
Nijhuizumermolen / Monnikenburenmolen
modeltype
Spinnenkop, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
herbouwd
2008
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Bemalen van de Monnikenburenpolder op vrijwillige basis
adres
Nabij Nijhuizum 17
8775 XD Nijhuizum
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate Nr
03316
inventarisnr
FR145

locatie

plaats
Nijhuizum
plaats aanduiding
gemeente
Súdwest-Fryslân, Fryslân
kadastrale aanduiding
Gemeente Workum, sectie K, nr. 55
geo positie
X: 161.868, Y: 555.480
N: 52.98626, O: 5.48948
biotoop waarde
Zeer groot, met uitzondering van NO tot ZO, waar twee boerderijen met boomsingels staan.
biotoop toelichting

contact en bezoek

bezoek/postadres
Nabij Nijhuizum 17
8775 XD Nijhuizum
molenaar
Jan Huls
telefoon
0515-542886
e-mail

social media
open voor publiek
nee
gericht op scholen
nee
AKG lid
nee
bijzonderheden

levensloop

toestand
werkend
bouwjaar
onb.
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Bemalen van de Monnikenburenpolder op vrijwillige basis
molenmaker
Bouw '75, Workum (2008)
omwentelingen

constructie

modeltype
Spinnenkop, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Achtkante ondertoren, gedekt met riet
kap
Bovenhuis gedekt met verticale houten delen; kap gepotdekseld
inrichting

Houten vijzel Ø 1,00 m. in houten schroefbak, ûtskoat hout.

kenmerken windmolens

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
plaats kruiwerk
middenkruier
kruiwerk
Zetelkruiwerk; kruihaspel
vlucht
13,60 m.
vang
Vaste Vlaamse blokvang uit vier stukken; vangbalk met klos; vangstok
overbrenging

Bovenwiel 39 kammen
Bonkelaar 20 kammen
Spilrad 40 kammen
Schroefrad 37 kammen
Overbrengingsverhouding 1 : 2,11

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands met a-symmetrisch getimmerde achterzomen
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Bouw 75 buiten 2008 2008 buiten aanw. 13,60
Bouw 75 binnen 2008 2008 binnen aanw. 13,60
wiekverbeteringen

Deze molen heeft geen wiekverbetering ondergaan.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Bouw 75 2008 2008 aanw.

geschiedenis

Op deze plaats stond in 1832 al een molen; deze bemaalde samen met een andere spinnekopmolen, die een kilometer noordnoordwestelijker stond, de 155 ha grote Monnikenburenpolder op de Bonne Brekken, deel van de Friese Boezem.
De molen heeft bij de bouw een buitenscheprad gekregen en is pas later vervijzeld: aan het ondertafelement zit nog steeds de bevestiging/houder van de vroegere schepradas.
De waterlopen liggen onder een afwijkende hoek, waarschijnlijk vanwege het eerdere scheprad.

Vóór 1940 werd in de ondertoren een dieselmotor geplaatst, waarna bovenhuis, met tafelement, werd gesloopt. De torenstijlen werden verlengd, waardoor de onderbouw het uiterlijk van een achtkante kegel kreeg. Vóór 1972 werd de dieselmotor vervangen door een elektromotor (die later werd geautomatiseerd).

Molenrestanten zijn vogelvrij, zo is in molenkringen - helaas - een gegeven. Zo ook hier: Friese molenvrienden konden in 1994 op het allerlaatste moment voorkomen dat deze ondertoren op geruisloze wijze verdween. De sloop was al geregeld... Doot deze ingreep bleef de ondertoren, grotendeels intact, staan.
Op 26 september 2003 droeg het Wetterskip Marne-Middelsee deze over aan de Molenstichting Nijefurd.

In juni 2008 demonteerde men de ondertoren, waarna in de werkplaats van de molenmaker herstel volgde. Gezien de aanwezigheid van rietlatten werd besloten, de toren met riet te dekken. Tot aan de sloop was de toren met pannen gedekt geweest.
In september waren ondertoren en waterlopen klaar. 24 oktober werden bovenhuis, schroef, trapbomen, spil en kamwielen geplaatst. 28 november 2008 werd proefgemalen; 30 november was de molen voor het eerst voor publiek geopend.
Fryslân had er een prachtige spinnekop bij! 

In 2016 heeft men het bovenhuis van spruiten en schoren voorzien, dit omdat een oude foto duidelijk bewijs toonde dat de molen daarmee uitgerust was.
Een ander opmerkelijk verschil met de meeste spinnekoppen: deze molen is uitgerust met een vangblak en vangstok; doorgaans hebben spinnekoppen een veel lichtere vangbalk met trekvang.


advertentie afbeelding

foto's

foto's