Molen Welgelegen / Tjepkema's molen, Heerenveen

geschiedenis

Dit is de enig overgeblevene van in totaal zeventien molens, die vanaf de 16e eeuw in Heerenveen gestaan hebben. Deze molen werd gebouwd als koren- en pelmolen.

Op 20 augustus 1849 verkocht Hermanus Hendrik Kok, molenaar te Almelo, een stuk grond te Heerenveen voor ƒ 200,-- aan Willem Frederik Looman, molenmaker te Deventer. Op diezelfde datum ging een huurcontract in, waarbij Looman voor ƒ 650,-- per jaar aan Kok de molen verhuurde. "W.F Looman 1849" staat in een balk op de stellingzolder gegraveerd.

Molenaar Kok heeft niet lang in Heerenveen gewoond; binnen een jaar werd de molen met de bijbehorende woning verkocht aan jonkheer Fredrik Hessel van Beyma thoe Kingma, procureur te Heerenveen.
In de navolgende jaren is de molen meerdere malen verkocht en verhuurd, totdat hij in oktober 1872 opnieuw te koop werd aangeboden. Nieuwe eigenaar werd Johannes Melis Tjepkema en met hem braken nieuwe tijden aan: hij was de eerste die met deze molen een goed bestaan had. Niet voor niets werd de molen bij de inwoners van Heerenveen bekend als Tjepkema's molen: nog steeds wordt in de volksmond deze naam gebruikt.

De molen kreeg last van windbelemmering door de groeiende bomen in de tuinen van de nabijgelegen woningen. In 1898 werd daarom besloten de stenen onderbouw met 5,50 meter te verhogen. Aldus ontstond een hoge molen op een slanke onderbouw (de proporties van het achtkant bleven uiteraard dezelfde) met een stelling op 10 meter hoogte. De molen had hiermee weer goed de wind in de zeilen. Nog altijd zijn de aanzet van het metselwerk en de plaats waar tot 1898 de schoren in de muren zaten, duidelijk te zien.

Toen de molen in 1931 in handen kwam van een sloper uit Leeuwarden, zorgde Vereniging de Hollandsche Molen ervoor dat de toenmalige gemeente Aengwirden geïnteresseerd raakte, uiteraard om te voorkomen dat de molen afgebroken werd. Op 1 september dat jaar volgde aankoop voor ƒ 1600,--.
Daarna deed de molen dienst als droogtoren voor de slangen van de brandweer en opslag voor de plantsoenendienst. Het onderhoud was prima geregeld maar draaien was er niet bij.

Verandering kwam pas in 1974: vanwege een feestweek werd de molen door een molenmaker draaivaardig gemaakt en gedurende die hele week was de molen draaiend te zien. Men werd enthousiast en na overleg met de gemeente leidde dit tot een opleving waarbij later ook begonnen werd met het herstel van het binnenwerk.

De Stichting Molen Welgelegen werd opgericht en een grote restauratie voorbereid. Een  ingrijpende aanpassing in 1990 maakte de molen weer maalvaardig. Het jaartal werd vastgelegd in het nieuwe rietdek op de romp.

De molen draait geregeld waarbij soms wordt gemalen.