Molen Polder 70, Suwâld/ Suawoude

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1832

>

verdwenen

circa 1928

afgebroken

voorganger

Tytsjerk/ Tietjerk (Molen van Sjoerd Miedema)

geschiedenis

Bemaalde de polder 70 (20 ha).
Bron: archief Ten Bruggencate.
-----

De molen hoorde bij de huurplaats waar Binne Vriesema op woonde. Omstreeks 1928 werd de molen afgebroken na oprichting van een waterschap.
Bron: "Uit ons prentenkabinet", art. door Durk Posthumus in De Utskoat nr. 133, maart 2009.
-----

Aangezien de situatie van de molen in 1832 en 1887 niet verschilt en er ook geen nieuw kadasternummer is toegekend, zoals wel bij de vernieuwde boerderij, moet de molen in 1887 dezelfde zijn als in 1832. Dat laat ons twee opties: ofwel de achtkant is van na 1887, ofwel de vrij summiere aanduiding (meer een figuur dan een vierkant) heeft niets te betekenen en de molen was al die tijd achtkant. Het eerste lijkt inderdaad het meest voor de hand te liggen.

De molen was onderdeel van de Oude Miedsterpolder, waterde uit op de Langemeer en had een vlucht van 10,80 meter (1867).

In laatstgenoemd jaar had de polder in totaal vijf molens, waarvan deze de een na kleinste was. Op bijgevoegd kaartje, gemanipuleerd van de kaart van Eekhoff (1847), staan al deze molens aangegeven. De geel omkaderde bestond nog niet in 1847.
Op de waterstaatskaarten van 1874 en 1914 staan al deze molens aangegeven, maar is de polder in delen opgesplitst: dat wijkt duidelijk af van de provinciale opgave uit 1867 (katern 7, no. 795). Het zijn van noord naar zuid de polders 75 (TBnr. 6503g), 74 (TBnr. 6503i), 72 (TBnr. 6503k), 71 (TBnr. 3090) en 70 (TBnr.3089). De beide laatste waren nog herkenbaar in juni 1928, toen Ten Bruggencate ze inschreef.
Op basis van dit laatste kan worden geconcludeerd dat ze beide deel uitmaakten van het in 1929 ingestelde waterschap Oude Miede, dat in 1952 opging in waterschap Kleine Geest. Het waterschap Oude Miede had volgens de waterstaatskaart van 1945 alleen een windmotor met een diameter van 8 meter (TBnr. 10384) en bevatte inderdaad exact de ook in 1867 beschreven landerijen.

Het Nieuwsblad van Friesland van 24 december 1929 meldde:
"Onze verdwijnende molens.
WARTENA. Op het nabij ons dorp gelegen Oude Miede, waar midden in het land, elk aan een opvaart gelegen, eenige boerderijen slaan, werden de landen dezer boerderijen tot dusver door een drietal watermolens bemalen, maar vorig jaar is er een waterschap opgericht en voor gemeenschappelijke rekening één windmotor gesticht. Dus waren nu deze drie molens overtollig geworden. Ze zijn de vorige week publiek verkocht en daardoor in handen gekomen van een paar sloopers alhier, zoodat eerlang ook hier weer een landschap wordt ontsierd, want als een molen bij een boerenhuis wordt weggebroken, dan wordt het geheel er niet schooner op."

Welke derde molen er toen ook nog was is mij niet duidelijk, maar in iedere geval de twee die Ten Bruggencate vermeldde. De windmotor is dus kennelijk in 1929 in bedrijf gekomen.

Dick Bunskoeke, 29-30 mei 2019.