Molen (standerdmolen) (2e plek), Soerendonk

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1888

verplaatst

verdwenen

1942

afgebroken

afkomstig van

Soerendonk ((standerdmolen) (1e plek))

geschiedenis

De molen werd in 1888 van elders in het dorp verplaatst.
De laatste molenaar, Anton Kees, liet de molen in 1942 afbreken.
Bron: archief Ten Bruggencate.
-----

De molen was van molenaar/kastelein/gildebroeder Harrie Rooymans, net buiten het dorp aan de weg naar Budel. Rooymans was een telg uit een molenaarsfamilie uit Budel, verwant aan de molenaarsfamilie Kees, waarvan telgen nog de molens beheren aan de van Houtstraat en de Meemortel in Budel. De oude standaardmolen van Soerendonk was eind negentiende eeuw van zijn oorspronkelijke standplaats de Molenheide tussen Soerendonk en Maarheeze overgeplaatst naar de Budelse kant van het dorp aan de Zitterd. Vanaf de Molenheide werden Soerendonk en Maarheeze bediend.

Molenaar P. v. Otterdijk besloot na 1887 die molen over te brengen naar de andere kant van het dorp toen Maarheeze een eigen molen kreeg en dus een deel van de klanten wegviel. Nadat zijn stiefvader Toon Kees uit Budel de Soerendonkse molen voor Harrie Rooymans gekocht had, ging deze bij de in de buurt van de molen wonende familie Peerlings in de kost, runde er de molen en werd lid van het gilde dat daar kwam schieten. Als molenaar leerde hij zijn latere vrouw Trui Smets uit Leende kennen, met wie hij het cafe van Hulsbos kocht in het dorp. Op die plek bouwden ze vervolgens in 1931 samen het huidige pand van De Bout aan Dorpsstraat.

Vanaf het gildehuis trokken de gildebroeders naar de molen. Onderweg namen ze geleidelijk wat ze zoal nodig hadden mee naar de molen. Zo stond bij Frans Aarts, tegen de gevel een varkensladder klaar. De houten koningsvogel werd aan een lange stok (b.v een ruiterhout) vastgebonden op een van de wieken van de molen, waarna de wieken zo gedraaid werden dat de vogel in de hoogste stand kwam. De varkensladder van Aarts werd rechtop in de grond gegraven, om dienst te doen als richtpaal. De grotere schutters legden het geweer aan op de bovenste sport van de ladder, de kleinere broeders gebruikten daarvoor de op een na hoogste sport. Het schieten kon beginnen.

De standerdmolen die ongeveer 50 jaar stond aan de Zitterd, net buiten Soerendonk aan de kant van Budel. Op de wieken schoot het Sint-Jansgilde koning en ook gewoon op de puist met kermis. Molenaar was H. Rooymans. De molen met de karakteristieke afbeelding van een ster werd in 1938 afgebroken.

Bron: Het Sint Jansgilde.
-----

Mijn vader Harrie Rooijmans, geb. 10 april 1895 was de laatste eigenaar van deze molen. Zijn stiefvader Antoon Kees was molenaar van de Zeldenrust te Budel.

Harrie Rooijmans was de kleinzoon van de oprichter van de Zeldenrust, Sjang Rooijmans. Zijn vader Hendrik Rooijmans, ook molenaar van de Zeldenrust stierf zeer jong en had vijf kinderen. De weduwe Adriana Rooijmans-Neeskens huwde later haar molenaarsknecht, Antoon Kees. Antoon Kees was een geboren molenaar uit een echt molenaarsgeslacht. Hij heeft de kinderen Rooymans mede opgevoed en twee van hen het molenaarsvak geleerd, te weten Paul en Harrie. Voor Paul heeft hij de molen te Geldrop , Het Nupke, gekocht en helpen bemalen. Voor Harrie heeft hij de standerdmolen te Soerendonk gekocht en ook bemalen (zie foto met beide mannen op het bordes, op Allemolens.nl).

Deze molen had een lange geschiedenis, daar hij eeuwen heeft behoord aan kasteel Cranendonck. Hij werd gebouwd in 1594 en had talloze pachters. Cranendonck was erg machtig en behoorde aan de Oranjes. De molen werd Princenmolen genoemd. Alle molens in de verre omtrek moesten cijns betalen aan Cranendonck, zelfs de watermolen te Deurne. Ik heb correspondentie uit begin 1900 over de standaardmolen met de enorme Sluisster, die vermeldt dat er in een draagbalk namen en jaartallen van alle pachters waren gekerfd. Overigens was dit de tweede plek van de molen, die verplaatst is naar de andere kant van het dorp vanwege concurrentie.

Mijn vader liet de molen afbreken in 1941. Er was geen mogelijkheid om rendabel deze eeuwenoude gigant draaiende te houden.
Tekst: Joep Rooijmans, geb. 13 maart 1941, jongste van 10 kinderen Rooijmans.