De laatste molenaar was Kornelis Mulder.
In 1645 werd in opdracht van de Staten van Drenthe een molentelling gehouden. In deze 'estimatie' staat Pesse vermeld met één molen; eigenaar was Jan Tissinge, de molen werd opgewaardeerd van 500 naar 700 goudguldens. Ook in latere eeuwen is er regelmatig sprake van een molen in de marke van Pesse, staande aan de zuidzijde van de Pesser Es, waar nu een deel van de weg van Pesse naar Echten nog Molenhoek heet.
De molen was van de familie Tissinge, die zich later Mulder noemden.
1673: Toen de Munsterse troepen binnenvielen, werd "uit last ende ten dienste van de Generaliteit, op ordre van den luitenant-generael Rabenhaupt, door d' Groninger militie om d' vijanden t' incommoderen, desselffs cooren windemeulen tot Pesse verbrant en vernieteget." De eigenaar Willem Berents Tissinge ontving op 28 april 1681 een schadevergoeding van 1500 Carolus guldens. Dit was lager dan het bedrag voor de molens te Ruinen en Echten, de molen te Pesse was dus een kleine, eenvoudige molen.
Arent Mulder, diens dochter Mettijn Arents en haar man Jan Luchies (Mulder) bezaten in 1750 de ene helft van de molen en het andere deel was in handen van Arents schoonzuster Annegien Jacobs en haar zoons Roelof Roelofs Mulder en Jan Roelofs Mulder. Zij procedeerden toen tegen Jan Geerlings te Hoogeveen die op zijn molen in het Pesserveld (Tenbruggencatenummer 08647), in de markte van Pesse, boekweit maalde, zonder daar recht op te hebben. Geerlings verweerde zich met het argument dat de plaats van de molen onder de 5000 Morgens viel, dus onder de jurisdictie van de Heer van Echten, maar daarmee was men het niet eens: hij moest zich onthouden van het malen van koren op zijn windmeule en een vergoeding betalen voor de geleden schade.
De termen Pesserveld en Pesserlegeveld werden door elkaar gebruikt; zoals bijvoorbeeld in de haardstedenregisters.
De Pesser koornmolen was in 1832 in bezit van Hendrik Jans Mulder, cs.
Bronnen:
- Informatie Geert Mulder, 9 mei 2013.
- Afhankelijk van mijnheer den wind. De verdwenen molens van Ruinen, Echten, Pesse en Ansen, Bertus Mos, Jan Tissing (in herinnering) en Henk Tissing. Stichting het Drentse Boek 2014.
NB De aangegeven locatie is een schatting naar de TMK van ca. 1850. Op de kadasterkaart 1811-1832 staat de molen aangegeven met een vierkante voet.
Locatiebeschrijving volgens Ten-Bruggencate: 1 km ten W.N.W. van de kerk aan de Zuidrand van de Es
-----
De stichting 'Historie van Ruinen' meldt in haar orgaan van juni 1985 dat de oude standerdmolen in de Molenhoek in 1850 werd afgebroken.
Tekst: Jim van Opijnen.