- naam
- Jan Pol
- modeltype
- Kantige molen, stellingmolen
- functie
- korenmolen, pelmolen
- bouwjaar
- herbouwd
- 1971 / 1991
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
- Het malen van graan, thans op vrijwillige basis; museum
- adres
-
Molenwijk 8
7751 CG Dalen - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate Nr
- 02730
- inventarisnr
- DR004
Jan Pol
Dalen, Drenthe
bestaande molen

locatie
- plaats
- Dalen
- plaats aanduiding
- gemeente
- Coevorden, Drenthe
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Dalen, sectie C, nr. 7583
- geo positie
-
X: 247.422, Y: 524.581N: 52.70077, O: 6.75454
- biotoop waarde
- Belangrijk maar wordt uit sommige richtingen beperkt door hoge bomen
- biotoop toelichting
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Molenwijk 8
7751 CG Dalen - molenaar
- Ricardo Hemme
- telefoon
- 06-40098874
-
windvanger@hotmail.com
- website
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- ja
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- ja
- openingstijden
- toegangsprijzen
- 3,- (kinderen tot 12 jaar gratis)
- winkelinformatie
- Meelproducten en souvenirs
- meelverkoop
- ja
- museum informatie
- gericht op scholen
- nee
- AKG lid
- nee
- bijzonderheden
levensloop
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
- Het malen van graan, thans op vrijwillige basis; museum
- molenmaker
- Schiller, Dalfsen (1876) Fa. Hubert, Coevorden (1971) Fa. Doornbosch, Adorp (1991)
- voorganger
- omwentelingen
constructie
- modeltype
- Kantige molen, stellingmolen
- krachtbron
- wind
- kenmerken
- functie
- romp
- Grenen achtkant, gedekt met riet, op gemetselde onderbouw
- kap
- Gedekt met riet
- inrichting
Eén koppel 17der kunststenen (maalvaardig) en één koppel 16der kunststenen (niet maalvaardig); één pelsteen; kammenluiwerk
- versieringen
Eenvoudige baard, wit geverfd met rood afgebiesde krullen, met daarop de naam "Jan Pol"
kenmerken windmolens
- plaats bediening
- stellingmolen
- bediening kruiwerk
- buitenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- kruiwerk
- Neutenkruiwerk; kruirad
- vlucht
- 21,60 m.
- vang
- Vlaamse vang; 5 vaste stukken. Vangbalk met duim; vangstok. Pal.
- overbrenging
Bovenwiel 61 kammen
Bovenbonkelaar 32 kammen
Spoorwiel 115 kammen
Steenschijfloop Z 37 staven
Steenschijfloop N 38 staven
Pelschijfloop 28 staven
Overbrengingsverhoudingen
Maalwerk: 1 : 5,92 / 1 : 5,76
Pelwerk: 1 : 7,83
Luibonkelaar 34 kammen
Luiaswiel 17 kammen- hoogte
- van de stelling: 9,90 m.
- wiekvorm
- Oud-Hollands
- wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Hubert (Coevorden) binnen 1972 1972/1991 binnen aanw. 21,90 Hubert (Coevorden) buiten 1972 1972/1991 buiten aanw. 21,90 Verhaeghe binnen 1909 1909? binnen 1958 21,70 onbekend buiten ? buiten 1958 21,70 - wiekverbeteringen
Deze molen heeft nooit een wiekverbetering gehad.
- bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte As 40_, De Prins van Oranje40_ 1866 aanw.
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 44562
eigendom
- eigenaar
- Stichting het Drentse Landschap
- eigendomsvorm
- Stichting
- eigendomshistorie
De Stichting het Drentse Landschap is sinds 1 januari 2021 eigenaar, daarvoor was dat de gemeente Coevorden, daarvoor de toenmalige gemeente Dalen.
geschiedenis
Deze als 'rogge-en gerstmolen' (koren- en pelmolen) ingerichte stellingmolen werd in 1876 gebouwd als opvolger van een in 1820 gebouwde molen, die in 1875 als gevolg van blikseminslag was verbrand. Aangenomen wordt, dat dat nog altijd een standerdmolen was.
Het achtkant van de in 1876 gebouwde hoge stellingmolen was niet nieuw. Jan Pol, de laatste particuliere eigenaar, vertelde dat zijn molen eerder houtzaagmolen in Amersfoort was geweest. Wat dat 'houtzaagmolen' betreft had hij gelijk: bovenin het achtkant zijn zgn. krukbalken aanwezig, duidelijk bewijs dat dit achtkant ooit een houtzaagfunctie had. Of dat inderdaad in Amersfoort was, is tot op heden niet duidelijk.
Verval, maar ook het herstel daarvan, is deze molen bepaald niet onbekend: in 1958 werd de molen grotendeels onttakeld, waarna in 1971 uitwendig herstel volgde door de fa. Hubert.
Helaas bleek deze restauratie niet voldoende, want hoewel de molen daarna regelmatig draaide en onder meer als lesmolen voor vrijwillige molenaars werd gebruikt, ging de toestand snel achteruit. Los van het draaiende gedeelte gold dat ook de gemetselde onderbouw, die langzamerhand vele stenen verloor.
Een schoorbreuk in 1986 betekende dat de molen toen niet meer kon worden gekruid. Een nieuwe lange schoor lag spoedig klaar maar de middelen om die te plaatsen ontbraken.
Inmiddels had de weduwe Pol de molen aan de plaatselijke huisarts Lameris verkocht. In 1988 wilde Lameris de molen op zijn beurt verkopen, volgens verhalen zou onder meer Schiermonnikoog interesse hebben gehad. De toenmalige gemeente Dalen liet het zover niet komen en kocht de molen aan. Op dat moment was de toestand al zó slecht, dat de roeden opnieuw waren gestreken.
In 1992/94 volgde een nieuwe restauratie, waarbij de roeden, na te zijn gerepareerd, weer werden gestoken en ook het kruiwerk grondig werd herzien. Ook de onderbouw onderging veel herstel. De molen werd ingericht als museum, maar bleef daarbij maalvaardig.
In 2009 werden door de fa. Molema de bovenbonkelaar vernieuwd en het bovenwiel van nieuwe kammen voorzien, zodat er ook weer kon worden gemalen. Dat dat bovenwiel zelf een keer geheel moest worden vernieuwd, was inmiddels duidelijk: het oude was al te vaak provisorisch hersteld om te kunnen worden gehandhaafd.
In de zomer van 2014 was het zover: het nieuwe bovenwiel werd in de werkplaats van de fa. Molema gereedgemaakt. Vervolgens zaagde men het oude wiel in brokken en kon het nieuwe wiel worden opgebouwd en gecentreerd. Op 10 juli 2009 maakte de molen met het nieuwe wiel de eerste rondjes.
In het vroege najaar van 2015 is onderzoek gedaan naar het verzakken van de molen, dit onder meer doordat de molenstenen steeds minder goed liepen. Het verzakken is later gestabiliseerd en de molen kan nog steeds malen.
De pelsteen is een Bentheimer zandsteen.
aanvullingen
- toelichting naam
Bij de grote restauratie van 1971 kreeg de molen de naam 'Jan Pol', naar de laatste molenaar. Voor die tijd werd al gesproken van 'de molen van Pol'.
- unieke eigenschap
De hoogste nog bestaande molen van Drenthe
- trivia
In de oorlogsjaren zat een aantal Joodse mensen in de molen ondergedoken. Zo nodig werden zij verstopt in de pelgroep. Ook beschikte de molen over een illegale zender. Een huisje tegenover de molen is toentertijd een keer door de Duitsers overhoop gehaald, omdat men dacht dat de berichten van daaruit werden verstuurd!
foto's
- foto's
-
Molen 02730 Jan Pol (Dalen)Mike Dragstra (5-3-2017)Molen 02730 Jan Pol (Dalen)Ronald Bakker (24-8-2019)Molen 02730 Jan Pol (Dalen)Bernd Käding (3-10-2013)Molen 02730 Jan Pol (Dalen)Ricardo Hemme (12-2-2020)Molen 02730 Jan Pol (Dalen)Martha Bisschop (14-11-2022)Molen 02730 Jan Pol (Dalen)Robert Swijghuizen (september 2006)Molen 02730 Jan Pol (Dalen)Coen Manche (15-12-2018)Molen 02730 Jan Pol (Dalen)Boukje van Leijen (18-7-2015)Molen 02730 Jan Pol (Dalen)Coen Manche (15-12-2018)
De enige molen in Drenthe met een pel koppel.Molen 02730 Jan Pol (Dalen)Milan Kats (28-5-2022)Molen 02730 Jan Pol (Dalen)Milan Kats (28-5-2022)Molen 02730 Jan Pol (Dalen)Milan Kats (28-5-2022)Molen 02730 Jan Pol (Dalen)Milan Kats (19-6-2021)Molen 02730 Jan Pol (Dalen)Milan Kats (10-7-2021)
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | tekstbijdragen over de motor in deze molen insturen (indien van toepassing)
- foto's
- foto's insturen