Molen Katinger Molen, Balkbrug

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1775

verdwenen

1922

gesloopt

voorganger

Balkbrug (Katingermolen)

geschiedenis

De molen heeft op minder dan honderd meter van de brug over de Reest gestaan in het bosje tegen de Reest aan, aan de westkant van de zandweg, die daar toen liep. De plaats moet nu nog te vinden zijn, doordat de stenen (veldkeien), die voor de fundering werden gebruikt, er nu nog in een kring aanwezig zijn.
Volgens wijlen Jacob Drent, die in het boek "Bijdrage tot de geschiedenis van de gemeente Avereest", waaraan de informatie voor dit artikeltje is ontleend, moet het muldershuis aan de andere kant van de (zand)weg hebben gestaan. Meer dan die wetenschap heeft Drent ook niet kunnen achterhalen. Hoe lang de molen er al stond, voordat moedwillige brand het geheel vernielde, wordt ook niet genoemd.

De molen, die bijna een eeuw later er voor in de plaats kwam, werd door de familie Ten Kate niet weer op dezelfde plaats gebouwd, maar meer zuidelijk van Den Kaat, waar nu de familie Westerbaan woont.
Het heeft heel wat moeite gekost om tot een nieuwe molen te komen, maar dat is toch gelukt. De door de Munsterse troepen vernielde molen was een zogenaamde standerdmolen. Het voetstuk rustte op een achttal veldkeien, in een kring gelegd. De nieuwe molen werd een achtkant exemplaar, van een meer gangbaar type, echter zonder stelling en niet zo hoog, een zogenaamde grondzeiler. Er werd ook een woning voor de molenaar bij gebouwd. Hoe een en ander er heeft uitgezien is weergegeven op de tekening, die Drent ook maakte. Die molen heeft op de nieuwe plaats tot ongeveer 1925 gestaan, waarna afbraak volgde. De bijbehorende woning bleef wel gehandhaafd.

Waarom het zo lang heeft geduurd (meer dan zeventig jaar) voordat er pogingen werden ondernomen tot herbouw, blijft in het ongewisse. In het hoekje 'Het erve en goed ten Kate', van dokter W.ten Kate uit Kampen, worden brieven weer gegeven, die in 1743 door de broers Roeloff en Hilbert Willems aan Gedeputeerde Staten van Overijssel zijn gestuurd, met een ondersteunende brief van ingezetenen van de toenmalige 'boerschap', alsmede het antwoord van 13 april 1743 uit Zwolle. De brieven treft men ook in het boek van Drent.

*De eigenaren van deze molen en die van de nog bestaande molen in Sint-Jansklooster waren familie van elkaar.
De gelijkenis van molens en mulderswoningen zou daaruit misschien te verklaren zijn.

Zie daarvoor het door mij geschreven boekje over de molen van Sint-Jansklooster.

Verschil is natuurlijk dat de ene molen grondzeiler is en de andere stellingmolen.
Dat neemt niet weg dat de bovenbouw van beide opmerkelijke overeenkomsten vertonen. Er is nog een molen die (zo mogelijk meer) op die van 't Klooster lijkt: de molen Achtersmid in Staphorst-IJhorst, dit keer een beltmolen.

Deze overeenkomst kan ik niet zo maar verklaren. Misschien heeft dezelfde molenmaker deze molen gebouwd.

Informatie van D.Zweers, 14 juni 2005.