Watermolen Frans

Mander, Overijssel
bestaande molen

media-bestand
Molen 02691 Watermolen Frans (Mander)
Marcel van Nies (13-9-2016)

korte karakteristiek

naam
Watermolen Frans
modeltype
Watermolen
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
adres
Oosteriksweg 26
7663 TA Mander
beek
Mosbeek
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate Nr
02691
inventarisnr
OV067

locatie

plaats
Mander
plaats aanduiding
beek
Mosbeek
gemeente
Tubbergen, Overijssel
kadastrale aanduiding
Gemeente Tubbergen, sectie C, nr. 2546
geo positie
X: 254.285, Y: 496.337
N: 52.4458, O: 6.84761
biotoop waarde
biotoop toelichting

contact en bezoek

bezoek/postadres
Oosteriksweg 26
7663 TA Mander
molenaar
Diverse molenaars bij toerbeurt
telefoon
0529 401 731
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
ja
op afspraak
nee
openingstijden
Bij goed weer is de molen het gehele jaar door te bezichtigen. Rondleiding: iedere zondagmiddag vanaf 12 uur. Maaldemonstratie: iedere 1e, 3e en 5e zondag van de maand van 13.00 tot 16.00 uur.
toegangsprijzen
winkelinformatie
De Winkel van Frans is iedere zondagmiddag open vanaf 12 uur.
meelverkoop
nee
museum informatie
gericht op scholen
ja
AKG lid
nee
bijzonderheden
Maaldemonstraties elke 1e, 3e en 5e zondag van de maand van 13 - 16 uur.

levensloop

toestand
werkend
bouwjaar
of 1725 -maar mogelijk ouder-
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

constructie

modeltype
Watermolen
krachtbron
water
kenmerken
functie
inrichting

Eén koppel maalstenen

eigendom

eigenaar
Landschap Overijssel
eigendomsvorm
Stichting
eigendomshistorie

De Stichting Het Overijssels Landschap heeft haar bezittingen in 2016 anders ondergebracht; bepaalde delen vallen nu onder de inmiddels opgerichte Stichting Landschap Overijssel.

geschiedenis

Watermolen Frans is één van de twee molens op de Mosbeek (de andere is Watermolen Bels).
Volgens de annalen is deze molen in 1711 gebouwd als papiermolen door Bernardus Kremer (later Cramer genoemd). In "Molens Mulders Meesters" (p. 482) staat: "In 1711 stichtte Bernardus Cramer (burgemeester van Ootmarsum) een papierfabriek in de middelste molen". Dit kan evengoed betekenen dat de molen op dat moment al bestond en werd verbouwd.
1725 wordt ook wel als bouwjaar genoemd, maar keihard bewijs is hiervoor is er, evenals voor 1711, niet.

De molen werd in 1870 verkocht aan Bernard Frans (de acte hangt nog in de molen). De familie Frans verbouwde in 1879 de papiermolen, om hem geschikt te maken voor het malen van graan. Om het rendement van de molen te vergroten werd de onderslagmolen veranderd in een bovenslagmolen. Daartoe werd naast de molen een stuwvijver aangelegd.
De Stichting "Het Overijssels Landschap" werd in 1961 eigenaar van de molen en liet deze in 1969/1970 en in 1999 restaureren. In de molen is nu een permanente expositie te zien over de ontstaansgeschiedenis van de molen; daarnaast wordt ruime aandacht besteed aan de ontwikkeling van flora en fauna in het dal van de Mosbeek. Ook zijn er archeologische bodemvondsten uitgestald.

De Mosbeek is een laaglandbeek met een nog zeer gaaf karakter. De planten in en langs de Mosbeek zijn erg afhankelijk van voldoende schoon water. De provincie probeert dan ook samen met anderen de natuurlijke rijkdom van de Mosbeek te behouden. Dit gebeurt ondermeer door onderzoek te doen naar de uitspoeling van meststoffen vanuit de landbouwpercelen langs de beek en de mogelijkheden deze uitspoeling te verminderen. Ook worden, waar mogelijk, landbouwers gestimuleerd minder mest te gebruiken en worden gronden aangekocht ten behoeve van natuurontwikkeling.


aanvullingen

toelichting naam

De watermolen ontleent zijn naam aan de familie Frans die in 1870 de (toen nog) papiermolen kocht. De naam 'Molen van Frans' wordt door de eigenaar niet meer toegepast: tegenwoordig gebruikt men de naam 'Watermolen Frans'. Voordat de familie Frans de molen bezat, werd gesproken van 'de middelste molen'.

advertentie afbeelding

foto's

foto's