De Hoop

Sprundel, Noord-Brabant
bestaande molen

media-bestand
Molen 02654 De Hoop (Sprundel)
Pieter Zuijkerbuijk (26-3-2021)

korte karakteristiek

naam
De Hoop
modeltype
Ronde molen, beltmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
herbouwd
1977. Zeer ingrijpend hersteld na jaren van intens verval.
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis.
adres
Molenerf 2
4714 ET Sprundel
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate Nr
02654
inventarisnr
NB086

locatie

plaats
Sprundel
plaats aanduiding
gemeente
Rucphen, Noord-Brabant
kadastrale aanduiding
Gemeente Rucphen, sectie F, nr. 3537
geo positie
X: 100.709, Y: 394.568
N: 51.53747, O: 4.60467
biotoop waarde
Niet bijzonder groot meer: rond de molen staan veel beplantingen en ook is er vrij veel bebouwing.
biotoop toelichting

contact en bezoek

bezoek/postadres
Molenerf 2
4714 ET Sprundel
molenaar
Toon Hendrikx / Wim Aarts
telefoon
0031644086437
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden
Dinsdag van 10.00 uur tot 15.00 uur en 1-ste en 3-de zaterdag v.d. maand van 11.00 uur tot 14.00 uur
toegangsprijzen
Iedereen is gratis welkom om kennis te maken met de molen tijdens openingstijden
winkelinformatie
" 't Sprundels Meulewienkeltje" met meelproducten op bescheiden schaal
meelverkoop
ja
museum informatie
gericht op scholen
ja
informatie voor scholen
Scholen kunnen op afspraak en bij voorkeur op dinsdag molen De Hoop bezoeken Groepen tot 25 personen kunnen genieten van een molenarrangement
AKG lid
nee
bijzonderheden
dinsdag 9.30-14.30 uur

levensloop

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis.
molenmaker
Cornelis van Chaam (bestek en/of uitvoering), 1840
omwentelingen

constructie

modeltype
Ronde molen, beltmolen
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen
kap
Gedekt met dakleer
inrichting

Eén koppel 17der en één koppel 16der (2015) kunststenen; borstelbuil (2017); pletterij (elektrisch, 2017); sleepluiwerk

versieringen

Eenvoudige baard, groen geverfd, wit afgebiesd, op de koppen van de voeghouten getimmerd, met de opschriften
'ANNO 1840' en 'Corn. van Chaam'

kenmerken windmolens

plaats bediening
beltmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
48 ijzeren rollen; kruilier
vlucht
23,20 m.
vang
Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok.
overbrenging

Bovenwiel 68 kammen
Bovenschijfloop 27 staven, steek 11 cm.
Spoorwiel 65 kammen
Steenschijflopen 24 en 22 staven, steek 10,5 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 6,82 en 1 : 7,44

hoogte
van de belt: 3,75 m.
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
media-bestand
Roede 221, Derckx
Derckx
221 buiten 1977 1977 buiten aanw. 23,20
media-bestand
Roede 222, Derckx
Derckx
222 binnen 1977 1977 binnen aanw. 23,20
wiekverbeteringen

Deze molen heeft indertijd op de binnenroede het systeem Van Bussel gehad. Dit was tenslotte door het sterke verval verdwenen. De buitenroede, die allang verdwenen was, moet een Oud-Hollands opgehekte houten borstroede zijn geweest. 
In 1977 kreeg de molen op beide nieuwe roeden Oud-Hollandse ophekking.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Wauters Koeckx ? aanw. 04,19

eigendom

eigenaar
Molenstichting De Hoop Sprundel
eigendomsvorm
Stichting
eigendomshistorie

De Molenstichting De Hoop Sprundel is eigenaar sinds 2 maart 2015; daarvoor was dat vanaf 1972 de gemeente Rucphen.

geschiedenis

Deze molen werd in 1840 in opdracht van bakker Cornelis Peters gebouwd.

Na hem waren de eigenaren:
Joh. Cz. de Weert (1850 - 1873)
Johannes van de Zande Wzn. (1873 - 1877)
Adriaan van Reijen (1873 - 1886)
Johannes van de Zande Wzn. (1886 - 1893)
Jan de Visser (1893 - 1903)
Cornelis v.d. Sande (1903 - 1907)
Johannes Jac. Verpaalen, de laatste die deze molen beroepsmatig gebruikte (1907 - 1948).
Petrus en Adrianus Verpaalen (1948 - 1972)
Gemeente Rucphen (1972 - 2015)

In 1960 stond de molen al meer dan 10 jaar stil en was de toestand zorgwekkend: zo was van de (houten) buitenroede toen al nauwelijks meer iets over. Tien jaar later was de situatie ronduit dramatisch: de molenberg op sommige plaatsen vrijwel verdwenen, het binnenwerk beschadigd en deels geplunderd.

In 1972 werd de gemeente Rucphen eigenaar. Snel heeft men toen conserverende maatregelen genomen om verder verval zoveel mogelijk tegen te gaan: deuren werden dichtgemetseld en de kap voorlopig waterdicht gemaakt. 
In 1976/1977 voerde molenmaker Bos (Almkerk) een zeer grote restauratie uit. Dit hield heel veel in: zo moesten de gewelven van de inrijpoorten geheel worden vernieuwd (los van het vele werk dat aan de stenen romp nodig was). Kap, staart, zolders werden eveneens nieuw en het geplunderde gaandewerk kreeg een nieuw koppel stenen.
Op 24 september 1977 is de molen feestelijk in gebruik gesteld door burgemeester Derckx van de gemeente Rucphen. In de jaren daarna is er steeds volop gedraaid en ook gemalen.


aanvullingen

literatuur

Petra Veraart, Molen „De Hoop" Sprundel. Uitgave Heemkundekring Sprundel Onder Baronie en Markiezaat 1987.
Dit boekwerk is ter inzage als PDF-file via de website van de molen.
Ton Meesters, De vier molens van molenmaker Van Chaam, in: De Meule nr. 68 (2010) pp. 18-26.
Ton Meesters, De bouw van de molen „De Hoop" in Sprundel in 1840, in: De Meule nr. 74 (2012) pp. 17-31.

trivia

De buitenroede is volgens mededeling gebroken nadat ooit een koe had besloten, de molenberg te beklimmen. De koe overleefde het niet, de buitenroede feitelijk ook niet. 
(De Molenaar, 26-10-1971).

advertentie afbeelding

foto's

foto's