Den Oord

Ommen, Overijssel
bestaande molen

media-bestand
Molen 02635 Den Oord (Ommen)
Theo van Hest (18-7-2017)

korte karakteristiek

naam
Den Oord
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
herbouwd
1961
bedrijfsvaardigheid
Draaivaardig
bestemming
Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf. Museum
adres
Den Oordt 7
7731 CM Ommen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate Nr
02635
inventarisnr
OV033

locatie

plaats
Ommen
plaats aanduiding
gemeente
Ommen, Overijssel
kadastrale aanduiding
Gemeente Stad-Ommen, sectie B, nr. 8269
geo positie
X: 225.459, Y: 503.849
N: 52.51777, O: 6.42526
biotoop waarde
biotoop toelichting

contact en bezoek

bezoek/postadres
Den Oordt 7
7731 CM Ommen
molenaar
Willy Weijdeman / Cor Nijboer / Victor Reijs
telefoon
0529-453487
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
nee
openingstijden
De molen is open elke woensdagmiddag van 13.30 tot 16.30 uur
toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museum informatie
In zaagschuur Streekmuseum Ommen
gericht op scholen
ja
AKG lid
nee
bijzonderheden
De molen maakt onderdeel uit van het Streekmuseum Ommen. Als het Streekmuseum open is kan de molen bezocht worden via het museum.

levensloop

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Draaivaardig
bestemming
Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf. Museum
afkomstig van

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten zeskant, gedekt met riet, op houten onderbouw met aangebouwde schuren
kap
Gedekt met riet
inrichting

Eén koppel 15der kunststenen; steenkraan.
Oude zaagmolen-krukas (sinds 2019) als opmaat naar de completering tot (koren- en) houtzaagmolen.

versieringen

Eenvoudige baard, wit geverfd met rood afgebiesde krullen, met de jaartallen '1824' en '1991'

kenmerken windmolens

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Voeghoutenkruiwerk; kruirad
vlucht
18,50 m.
vang
Vlaamse vang; 4 vaste stukken. Vangbalk met duim; vangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 55 kammen
Bovenbonkelaar 33 kammen, steek 10,5 cm.
Spoorwiel 88 kammen
Steenschijfloop 20 staven, steek 9,5 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 7,33

hoogte
van de stelling 3,30 m.
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Derckx 756 buiten 1993 1994 buiten aanw. 18,50
Derckx 788 binnen 1994 1994 binnen aanw. 18,50
Pot 2637 buiten 1929 1961 buiten 1994 18,40
Fransen binnen 1931 1931? binnen 1955? 19,30
wiekverbeteringen

Van 1946 tot 1949 had deze molen op beide roeden het systeem Van Bussel (deze opleving duurde dus erg kort).
Bij de grote rehabilitatie van 1961 werd weer Oud-Hollandse ophekking aangebracht.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As 477, De Prins van Oranje
De Prins van Oranje
477 1867 1946 aanw.

geschiedenis

Den Oord is een zeskante molen en was volgens overlevering afkomstig uit de Zaanstreek en in 1824 via Deventer in Ommen geplaatst.
Niet juist: die conclusie werd in toenemende mate al door molenkenners betwijfeld, vooral vanwege het hier toegepaste voeghoutenkruiwerk, iets wat volstrekt niet bij een Zaanse molen past (maar eerder bij een Groningse).
Sinds heel kort (2023) weet men meer: dendrochronologisch onderzoek (onderzoek naar de herkomst van het in de molen toegepaste hout) heeft uitgewezen dat het toegepaste hout van het zeskant rond 1824 moet zijn gekapt, ofwel: de molen is ter plekke nieuw gebouwd!
Wat niet nieuw is, is het binnenwerk: dat is, als uitkomst van hetzelfde onderzoek, duidelijk ouder.

Tot het einde van de 19e eeuw was dit uitsluitend een houtzaagmolen, daarna heeft men ook twee koppel maalstenen geplaatst.

In 1946 werd een gietijzeren as gestoken en kreeg de molen stroomlijnwieken. Evenwel duurde deze opleving zeer kort, want al in 1949 werden de hekkens verwijderd! In 1955 volgde zelfs onttakeling en stond de molen zo'n vijf jaar zonder roeden, staart en stelling.

In 1960/61 volgde een grote restauratie, naar idee en ontwerp van (romantiserend) architect Jan Jans. Het redde de molen van de ondergang maar ook ging erg veel verloren: zo heeft men het houtzaagwerk verwijderd, het balkengat gedempt en de schuren aan weerszijden meer volgens fantasie dan werkelijkheid gerealiseerd. Zeskant en kap behielden ondertussen wél grotendeels hun oude proporties.

Onderin de molen bevindt zich al jaren het Streekmuseum van Ommen, waar in de maanden juni tot eind augustus oude ambachten worden gepresenteerd.

Op 10 juli 2019 kreeg de molen een antieke krukas, afkomstig van de verdwenen houtzaagmolen De Haan te Franeker. Deze heeft men met behulp van een kraan via een luik in het zeskant naar binnen kunnen hijsen. Ongetwijfeld is dit een eerste, maar zeer belangrijke, stap naar reconstructie van deze molen als houtzaagmolen. De krukas was aangekocht door de Ommer molenaar Anton Wolters.

In het voorjaar van 2023 klinken de plannen om deze molen geheel als houtzaagmolen te reconstrueren luid en duidelijk. Het nog altijd hier gevestigde museum zal een andere plaats moeten vinden, waarna er veel werk zal volgen.


aanvullingen

wetenswaardigheden

Eén van de acht zeskante molens van Nederland.

advertentie afbeelding

foto's

foto's