- naam
- De Bouwing
- modeltype
- Ronde molen, beltmolen
- functie
- korenmolen
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
- Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
- adres
-
Rijksstraatweg 33
4191 SC Geldermalsen - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate Nr
- 02619
- inventarisnr
- GL071
De Bouwing
Geldermalsen, Gelderland
bestaande molen

locatie
- plaats
- Geldermalsen
- plaats aanduiding
- gemeente
- West-Betuwe, Gelderland
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Geldermalsen, sectie G, nr. 2340
- geo positie
-
X: 148.130, Y: 432.350N: 51.87965, O: 5.28743
- biotoop waarde
- Groot
- biotoop toelichting
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Rijksstraatweg 33
4191 SC Geldermalsen - molenaar
- Emiel van Schayk / Bertus van Zijderveld
- telefoon
- Molenaar Zijderveld 0611274768 en Molenaar Schaik 0611460415
-
info@betuwsemolens.nl
- website
- www.molendebouwing.nl/
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- ja
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- nee
- openingstijden
- vrijdag en zaterdag van 9.00 tot 17.00 uur
- toegangsprijzen
- winkelinformatie
- Meelproducten
- meelverkoop
- ja
- museum informatie
- gericht op scholen
- nee
- AKG lid
- nee
- bijzonderheden
levensloop
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
- Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
- voorganger
constructie
- modeltype
- Ronde molen, beltmolen
- krachtbron
- wind
- functie
- romp
- Ronde stenen molen, deels bepleisterd en gewit
- kap
- Gedekt met riet
- inrichting
Eén koppel 17der en één koppel 16der kunststenen; sleepluiwerk; elektrische menginstallatie
- versieringen
Aardige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met de opschriften 'Anno 1848' en daaronder 'De Bouwing'
Stichtingssteen in de toog achter de ingang: J. van Aken 1848
kenmerken windmolens
- plaats bediening
- beltmolen
- bediening kruiwerk
- buitenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- kruiwerk
- Engels. Kruilier.
- vlucht
- 23,80 m.
- vang
- Vlaamse vang; 5 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Pal.
- overbrenging
Bovenwiel 55 kammen
Bovenschijfloop 27 staven, steek 14,0 cm.
Spoorwiel 66 kammen
Steenschijflopen 25 staven, steek 10,8 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 5,38- hoogte
- van de belt: 3,65 m.
- wiekvorm
- Oud-Hollands
- wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Derckx 719 buiten 1992 1993 buiten aanw. 23,80 Derckx 720 binnen 1992 1993 binnen aanw. 23,70 Pot ? binnen ? 1930c binnen 1992 23,50 Pot 1763 ? 1896 1930c ? 1992 23,50 Verhaeghe ? buiten 1906 1906? buiten 1930c 23,50 Verhaeghe ? binnen 1906 1906? binnen 1930c 23,50 - wiekverbeteringen
Een deel van de twintigste eeuw had de molen zelfzwichting op beide roeden. Bij de grote herstelbeurt van 1941 is het systeem Van Bussel (met zeilen) aangebracht. Dit werd bij de restauratie van 1977, waarbij roeden en kap eraf gingen, vervangen door Oud-Hollands. Dit bleef zo na het steken van nieuwe roeden in 1993.
- bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte Penn & Bauduin 409 1883 1941? aanw. 04,40
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 16457
eigendom
- eigenaar
- Gemeente West-Betuwe
- eigendomsvorm
- Gemeente
- eigendomshistorie
De gemeente Geldermalsen is al sinds 1928 eigenaar.
geschiedenis
Archiefonderzoek heeft uitgewezen dat er al vroeg in de 14de eeuw in Geldermalsen een korenmolen moet hebben gestaan: de Hertog van Gelre had hier sinds 1311 het windrecht.
Eeuwen later is Joost van Aken hier eigenaar van een korenmolen (waarschijnlijk een standerdmolen) met huis, achtertuin en boomgaardje. Hij had het geheel aangekocht in 1828 maar was kennelijk met de aangekochte molen na ongeveer 20 jaar niet meer tevreden en heeft vervolgens in 1848 de huidige molen laten bouwen.
In 1864 overleed Van Aken, waarna zijn erfgenamen tot 1871 het maalbedrijf voortzetten. In dat jaar werd de molen overgenomen door de landbouwer Jan Dirk van Wijk. Na hem was de molen eigendom van de gebroeders Zijderveld (1904) en E. Kieviet - weduwe R. van Toor (1926).
Reeds in 1928 kwam de molen in handen van de gemeente. In 1941 volgde een grote restauratie, waarbij ook het Van Busselsysteem op beide roeden werd aangebracht. Aan te nemen is, dat de molen daarna ook weer in bedrijf kwam.
Mogelijk is bij deze gelegenheid een andere bovenas aangebracht; de molen had een ijzeren as, maar die is er in 1941 in ieder geval uit geweest.
De molen is ook in 1977 en in 1993 gerestaureerd. Het werk in 1977 was zeer intensief: nagenoeg de hele kap werd vernieuwd. In 1993 werden nieuwe gelaste roeden gsstoken.
In augustus 2011 is de molen voor ca. zes weken stilgezet, waarna de belt grotendeels werd afgegraven. Dit om het doorslaan van de muren in de onderbouw (een probleem dat vaker bij beltmolens voorkomt) te stoppen dan wel verminderen. Daartoe is een geul langs de romp tot ongeveer een halve meter onder straatniveau gegraven. Onderin zijn om de 20 cm. diepe gaten geboord waarin epoxy is gespoten om optrekkend vocht via de muur tegen te gaan. De romp zelf is daarna tot aan de eerste verdieping aan de buitenzijde ingespoten met een bitumenlaag en tot slot is er vlak onder het steenniveau van de belt een drainage aangebracht. De indruk bestaat dat die ingreep inderdaad effect heeft gehad: het onderste gedeelte van de molen is een stuk droger dan voorheen.
De molen is geregeld in bedrijf waarbij vaak wordt gemalen.
Eén opmerkelijk detail nog: de koningspil is hier niet uit één, maar uit vier stukken vervaardigd.
aanvullingen
- toelichting naam
Bij afsluiting van de restauratie in september 1977, ontving de voorheen naamloze molen de naam "De Bouwing". Dit naar een (nu grotendeels volgebouwd) gebied bij de molen, dat vanouds "De Bouwing" werd genoemd en waar groenten en fruit werden geteeld.
foto's
Een 360 graden panoramafoto van de molen. Sleep met de muis om rond te kijken.
- foto's
-
Molen 02619 De Bouwing (Geldermalsen)Ton Koorevaar (3-7-2012).Molen 02619 De Bouwing (Geldermalsen)Henk ten Bos (25-11-2020)Molen 02619 De Bouwing (Geldermalsen)Ton Koorevaar (3-7-2012).Molen 02619 De Bouwing (Geldermalsen)William Bouter (10-11-2018)Molen 02619 De Bouwing (Geldermalsen)Vincent Mepschen (2009)Molen 02619 De Bouwing (Geldermalsen)William Bouter (10-11-2018)Molen 02619 De Bouwing (Geldermalsen)William Bouter (10-11-2018)Molen 02619 De Bouwing (Geldermalsen)William Bouter (10-11-2018)Molen 02619 De Bouwing (Geldermalsen)William Bouter (10-11-2018)
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | tekstbijdragen over de motor in deze molen insturen (indien van toepassing)
- foto's
- foto's insturen