Molen Polder Oudenhoorn, Oudenhoorn

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1753

verdwenen

1918

gesloopt

geschiedenis

Evenals op het eiland Goeree-Overflakkee is ook op Voorne en Putten het aantal poldermolens niet groot geweest. Door de late bedijking van de polders en de lange aanslibbing, liggen deze, ten opzichte van het buitenwater, niet laag en meestal was het mogelijk het polderwater door sluisgang en dus zonder bemaling bij ebstand, te lozen.

In een beperkt aantal gevallen moest in later tijd tot bemaling worden overgegaan. Zo werd in 1752 besloten tot de bouw van een nieuwe, stenen poldermolen in de polder Oudshoorn. Het was een zeer grote molen met een vlucht van ruim 29 m. Op 18 mei 1753 werd de molen in gebruik genomen.

110-4745 Nadere toegang op inventarisnummer 4745 van toegang 110
Pieter van Rosenbergh schout en secretaris van Oudenhoorn, Johannes de Kraamer. Louis Looij en Willem van Roon schepenen van Heenvliet zo voor hen zelf als in kwaliteit als bij resolutie van de gezamenlijke ingelanden van Oudenhoorn van 27 juni 1753 geauthoriseerd en gemachtigd bekennen in die kwaliteit schuldig te zijn aan Kornelis van Affelen van Saamsoort raad en vroedschap en oud schepen van Vlissingen en Pieter de Graaf schout en secretaris van Nw Helvoet 9000 gld wegens geleend geld, welk geld zal worden gebruikt tot het stichten van een nieuwe stenen watermolen, af te lossen met termijnen van 2000 gld per jr. Waarborg de polder van Oudenhoorn en alle landen daarin gelegen.
Bron: Archieven.nl. Aktedatum: 6 september 1753, Aard van de akte: schuldbrief, Naam notaris: Jacob Villerius, Toegangsnummer: 110 Notarissen, Inventarisnummer: 4745

De Staten van Holland stonden aan de ingelanden van de polder Oudenhoorn vrijstelling van enige belastingen toe, ten einde het polderbestuur in staat te stellen een nieuwe stenen watermolen te bouwen.

Via de boezem en de sluis werd het water bij laag water in het Haringvliet geloosd. Een laag gelegen weide, de polderwei genaamd, werd wel als bergboezem gebruikt bij hoog buitenwaterpeil.

Op de foto van de molen zien we zittend Jaap Bevaart en zijn vrouw Jannetje Pille. Links staat Jaap en rechts Cornelis, twee van de acht kinderen uit dit huwelijk. In 1831 was er al een Jaap Bevaart watermolenaar, in 1832 vertrok hij naar de molen in Abbenbroek.

Molenaars waren ondermeer:
C. van der Waal tot 1831
J. Bevaart 1831-1831
G. Spruyt 1831-1850
A. Spruyt Czn. 1850-1865
J. Spruyt 1865-1881
J. Bevaart 1882-1913, later machinist gevolgd door zijn nakomelingen.

In 1835 werd voor ƒ 250 een nieuw eiken scheprad geplaatst. In 1840 maakte Gerrit Essenberg, dorpstimmerman van Oudenhoorn, eiken kammen voor het onderwiel. In 1852 voerde Pieter Wevels Pieterszn. Molenmacker van Simonshaven onderhoud aan de molen uit.
In 1858 kreeg Pieter van der Bie, dorpstimmerman van Oudenhoorn, een 6-jarig onderhoudscontract.

In 1913 werd de molen gesloopt (*) en door een motorgemaal vervangen.
Bij de bouw van het gemaal moest de watering van de molen tot de Zeedijk een meter dieper worden gemaakt, dat werd met de hand uitgeschept. In december 1918 bood het Hoogheemraadschap van Voorne de molen in een advertentie te koop aan.

De bedrijfswoning die gelijk met het gemaal in 1913 werd gebouwd, werd na het overbodig worden van de machinist in januari 1978 afgebroken. Het motorgemaal zelf was al in mei 1970 gesloopt. Een nieuw op afstand bestuurbaar gemaal met een V 10 dieselmotor met 120 pk vermogen en een capaciteit van 90 m³/min kwam ervoor in de plaats. Een en ander was mede een gevolg van de Deltawet en de ruilverkaveling.
Bron: "Oudenhoorn een agrarisch dorp", L. Zeelenberg, 1987. Verzameling Martin van der Steen.