- naam
- (Naamloos)
- modeltype
- Standerdmolen, grondzeiler
- functie
- korenmolen
- bouwjaar
- herbouwd
- 1966
- bedrijfsvaardigheid
- Tijdelijk niet draaivaardig (zie 'Geschiedenis')
- bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
- adres
-
Molendijk 56
4697 EV Sint-Annaland - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 01873
- oude dbnr.
- B912
- Meest recente aanpassing
- | Geschiedenis
Molen (Naamloos), Sint-Annaland
Sint-Annaland, Zeeland
bestaande molen

locatie
- plaats
- Sint-Annaland
- plaatsaanduiding
- gemeente
- Tholen, Zeeland
- streek
- Tholen
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Sint-Annaland, sectie G, nr. 32
- geo positie
-
X: 66.014, Y: 402.370N: 51.60316, O: 4.10270
- biotoopwaarde
- Zeer groot maar wordt bedreigd (zie "Geschiedenis")
- biotooptoelichting
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Molendijk 56
4697 EV Sint-Annaland - molenaar
- Julian de Jonge
- telefoon
- 06-83005899
-
jjwdejonge@zeelandnet.nl
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- nee
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- ja
- openingstijden
In de regel zaterdag en op afspraak. Niet op zondag.
- toegangsprijzen
- winkelinformatie
- meelverkoop
- nee
- museuminformatie
- gericht op scholen
- nee
- bijzonderheden
constructie
- modeltype
- Standerdmolen, grondzeiler
- krachtbron
- wind
- functie
- romp
- Kast steenrood geverfd
- kap
- Gedekt met gepotdekselde planken
- inrichting
Eén koppel 17der blauwe stenen (voormolen); één koppel 15der kunststenen (achtermolen); sleepluiwerk (omgebouwd kammenluiwerk)
- versieringen
Fraaie geschulpte en wit geverfde 'veren' aan de achterzijde van de kap.
kenmerken windmolens
- plaats bediening
- grondzeiler
- bediening kruiwerk
- plaats kruiwerk
- middenkruier
- kruiwerk
- Zetelkruiwerk. Kruihaspel.
- vlucht
- 21,80 m.
- vang
- Hoepelvang (metaal). Vangbalk met haak; vangtrommel (gaffelvormig).
- overbrenging
Bovenwiel (tandkrans trapzijde) 80 kammen
Steenschijfloop 14 staven, steek 10 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 5,71
Bovenwiel (tandkrans borstzijde) 72 kammen
Steenschijfloop 15 staven, steek 11,2 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 4,80- hoogte
- van de berg: ca. 2,00 m.
- wiekvorm
- Oud-Hollands
- wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Roede 63, Straathof63 binnen 1992 1992 binnen aanw. 21,80 Roede 1, Beek, van1 buiten 1966 1966 buiten aanw. 21,80 Pot 1621 binnen 1891 1891? binnen 1992 21,80 - wiekverbeteringen
Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan.
- bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte As 311, Penn & Comp, F.J.311 1866 aanw.
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 35384
- inventarisnummer
- ZL015
eigendom
- eigenaar
- Gemeente Tholen
- eigendomsvorm
- Gemeente
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Tijdelijk niet draaivaardig (zie 'Geschiedenis')
- bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
- molenmaker
- Pieter Cockhaen (1684) Fa. Van Beek, Rijnsaterwoude (1966) Adriaens Molenbouw, Weert (2006)
- voorganger
- omwentelingen
- geschiedenis
Deze molen werd in of rond 1684 gebouwd en is daarmee het oudste maalwerktuig op het eiland Tholen en de oudste nog bestaande molen van de provincie Zeeland. Hij staat aan de noordwestkant van het dorp op een bergje van ca. twee meter hoog.
Oorspronkelijk was dit een dwangmolen, waarbij aan de ambachtsheer jaarlijks een erfpacht van ƒ 180,-- werd betaald. Dit bedrag werd in 1857 gehalveerd en bij de verkoop van de molen in 1966 afgekocht.
In het koopcontract van 23 april 1760 staat dat de koper verplicht was jaarlijks belangeloos vier zakken goede tarwe aan de armen in Sint-Annaland uit te delen en aan het dorp elk jaar twee goede brandemmers of twee rijksdaalders te geven. Koper toen was Jacobus Rijnberg.
Rentenier C. Steyn verkocht de molen in 1846 aan de burgemeester van Poortvliet, P. v.d. Slikke, die jaarlijks erfpacht voor het windrecht verschuldigd was aan de ambachtsheerlijkheid Sint-Annaland.
Van 1881 tot 1966, toen de gemeente de erfpacht overnam, hadden drie generaties Kodde de molen in bezit. Tot 1960 maalden de broers Kees en Marius 'Maris' Kodde op windkracht. In dat laatste jaar zetten zij hun (toen al vervallen) molen stil en gingen in de Rotterdamse haven werken.
In 1966 onderging de molen een zeer ingrijpende restauratie: zo werd vrijwel de gehele kast vernieuwd. Helaas deed men dit niet bijzonder nauwkeurig: zo werd de kast iets kleiner en bleven ook andere verhoudingen niet dezelfde. Op die manier pasten beide koppel stenen nauwelijks nog in de molen! Het meest in het oog lopende verschil was echter de kleur: van oudsher was de molen donkergroen geweest, nu was het ineens steenrood met een witte bies.
Er is in en na 1966 dan ook stevige kritiek op deze restauratie geleverd! Veel haalde dit niet uit en wel werd in de jaren hierna de molen weer geregeld in werking gesteld door zijn vroegere eigenaren, de broers Kodde.
In 2005 begon men met een nieuwe, veelomvattende restauratie. Eind 2006 werd deze opgeleverd. De molen is stevig opgeknapt, maar de kleur is - eigenlijk onbegrijpelijk - rood gebleven.
Begin 2013 werd de rij populieren, die de windvang en het zicht op de molen vanuit NW sterk belemmerde, gekapt. De landschappelijke waarde is hierdoor aanmerkelijk verbeterd.
Evenwel ziet het ernaar uit dat de omgeving op den duur sterk achteruit zal gaan: op het havenplateau wordt hoogbouw neergezet en in de polder achter de molen gaat woningbouw plaatsvinden. Op die manier zal de windvang van deze molen tussen N en O behoorlijk bedorven worden.
In het voorjaar van 2023 viel het besluit, deze molen (en daarnaast nog enkele andere op Tholen) stil te zetten totdat meer duidelijkheid was over de betrouwbaarheid van de roeden.
aanvullingen
- toelichting naam
Deze molen heeft, voorzover bekend, nooit een naam gehad. Dit is eigenlijk opmerkelijk, want er is al heel lang een tweede molen in Sint-Annaland, wél met een naam. Waarschijnlijk onderscheidde deze standerdmolen zich genoeg van de andere molen, een bovenkruier met stelling, om het zonder te kunnen doen.
- unieke eigenschap
De oudste nog bestaande molen van Zeeland.
Eén van de zeer weinige standerdmolens in Nederland zonder brasem: de kop van de standerd steekt direct in de steenbalk.- literatuur
Weemaes, Frans, 'Standerdmolen St. Annaland gerestaureerd', in: Molenwereld 107 (2007) 304 - 307
foto's
- foto's
-
Molen 01873 (Naamloos) (Sint-Annaland)Harmannus Noot (23-9-2014)Molen 01873 (Naamloos) (Sint-Annaland)Jeroen van Dijke (7-9-2013)Molen 01873 (Naamloos) (Sint-Annaland)Jeroen van Dijke (7-9-2013)Molen 01873 (Naamloos) (Sint-Annaland)Jeroen van Dijke (7-9-2020)
De sterk veranderende omgeving van de molen als gevolg van woningbouw.Molen 01873 (Naamloos) (Sint-Annaland)Pieter Zuijkerbuijk (2-4-2022)Molen 01873 (Naamloos) (Sint-Annaland)Pieter Zuijkerbuijk (2-4-2022)Molen 01873 (Naamloos) (Sint-Annaland)Pieter Zuijkerbuijk (2-4-2022)Molen 01873 (Naamloos) (Sint-Annaland)Pieter Zuijkerbuijk (2-4-2022)Molen 01873 (Naamloos) (Sint-Annaland)Pieter Zuijkerbuijk (2-4-2022)Molen 01873 (Naamloos) (Sint-Annaland)Coen Heijkoop (3-9-2021)Molen 01873 (Naamloos) (Sint-Annaland)Pieter Zuijkerbuijk (2-4-2022)Molen 01873 (Naamloos) (Sint-Annaland)Pieter Zuijkerbuijk (2-4-2022)Molen 01873 (Naamloos) (Sint-Annaland)Pieter Zuijkerbuijk (2-4-2022)Molen 01873 (Naamloos) (Sint-Annaland)Pieter Zuijkerbuijk (2-4-2022)Molen 01873 (Naamloos) (Sint-Annaland)Pieter Zuijkerbuijk (2-4-2022)Molen 01873 (Naamloos) (Sint-Annaland)Pieter Zuijkerbuijk (2-4-2022)Molen 01873 (Naamloos) (Sint-Annaland)Pieter Zuijkerbuijk (2-4-2022)Molen 01873 (Naamloos) (Sint-Annaland)Harmannus Noot (25-6-2004)Molen 01873 (Naamloos) (Sint-Annaland)Frank Moerland (25-7-2015)Molen 01873 (Naamloos) (Sint-Annaland)Frank Moerland (25-7-2015)
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | tekstbijdragen over de motor in deze molen insturen (indien van toepassing)
- foto's
- foto's insturen